Yangın ve Güvenlik Dergisi 232. Sayı (Temmuz-Ağustos 2022)

39 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2022 TEKNİK girecekse söndürme sistemi devre dışı bırakılmalıdır. Yan- gın söndürme sistemi boşalmadan önce korunan mahal terkedilmelidir. Uygun yerlerde sesli ve ışıklı alarm cihazları kullanılmalıdır. Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Yangın algılama sistemi korunan mahal, yerleşim ve söndürme sistemine göre belirlenmelidir. Yangın algılama ve söndürme sistemlerinde lokal sesli ve ışıklı alarm cihaz- ları kullanılmalıdır. Sesli yangın alarm cihazları santraldeki diğer alarm cihazlarından farklı olmalıdır. Yangın algılama dedektörlerinin montajı ilgili standartlara uygun olarak yapılmalıdır. Yangın algılama veya santral haberleşme sistemi aşa- ğıdakileri kapsamalıdır: • Yangın ihbar butonları, • Personel tahliyesi veya santral acil durum uyarı sistemi için sesli yangın alarm veya sesli iletişim sistemi, • İtfaiye bildirim aracı. Tehlikelerin Tanımlanması ve Tehlikelere Karşı Korunma Yangın söndürme sistemleri otomatik olarak devreye girecek şekilde tasarlanmalıdır. Manuel olarak devreye girecek şekilde tasarlanan sistemlerde birçok tehlike anında kabul edilemez gecikmeler oluşabilmektedir. Yakıt İşleme - Gaz Gaz depolama ve borulama sistemleri standartlarına uygun olmalıdır.Santralin ana doğalgaz kesme vanası dış duvarın yanında yer almalıdır. Vana otomatik veya manuel olarak kapatılabilmeli ve kontrol odasından da uzaktan kapatılabilmelidir. Potansiyel olarak tehlikeli ortamlardaki elektrikli ekipmanlar standartlarına uygun olarak tasarlan- malı ve monte edilmelidir. Yakıt İşleme - Akaryakıt • Akaryakıt depolama, pompa tesisleri ve borulaması standartlara uygun olmalıdır. • Tank dolum operasyonları fazla dolumu önlemek için izlenmelidir. • Pompa kurulumları tank havuzu içerisinde olmamalıdır. • Yakıt boşaltma işlemi sırasında boşaltma alanlarında eğitimli elemanlar bulundurulmalıdır. Potansiyel olarak tehlikeli ortamlardaki elektrikli ekip- manlar standartlara uygun olarak tasarlanmalı ve monte edilmelidir. Yangından Korunma Kapalı mekandaki yakıt pompalama ve ısıtma tesisleri sprinkler, su spreyi, su sisi, köpüklü söndürme ve gazlı söndürme sistemleri ile korunmalıdır. Atmosfere açık alandaki yakıt depolama tankları için köpüklü söndürme sistemleri uygulanmalıdır. Atmosfere açık alandaki yakıt işleme ve depolama sistemleri için hidrant koruması temin edilmelidir. Yakıt İşleme - Kömür Depolama Kömür yığınları, kömürün kendiliğinden ısınmasından dolayı yangına maruz kalmaktadır. Kömür yığınlarında yangın çıkması ihtimalini azaltmak için şu tedbirler alı- nabilir: • Kömür yığınları, buhar hatları veya baca gibi ısı kay- naklarının yukarısında bulunmamalıdır. • Uzun süreli depolamalarda, hava akımını kısıtlayacak ve su sızıntısını minimize etmek için kömür katmanlar halinde istiflenmelidir. • Farklı tipteki kömürler uzun süreli depolamalarda bir arada yer almamalıdır. Depo yapıları yanmaz malzemeden olmalıdır ve kömü- rün kendiliğinden tutuşmasına neden olabilecek köşelerin, yatay yüzeylerin ve ceplerin azaltılması yönünde dizayn yapılmalıdır. Ambarlar ve silolar, manuel olarak yangına müdahale sistemine izin verecek erişim yolları bulundu- racak şekilde tasarlanmalıdır. Çatı yüksekliği 15.2 m'den yüksek olan siloların farklı kot seviyelerinde erişim yolları oluşturulmalıdır. Durgun zamanlarda yanıcı gaz seviyeleri, CO seviyeleri ve sıcaklıklar izlenmelidir. Siloda yangın çık- ması durumunda, yangını söndürmek için manuel olarak müdahale edilmesi gerekmektedir. Aşağıdaki yöntemler başarılı bir şekilde uygulanmıştır: • Sınıf A köpük maddeleri gibi kimyasal madde kulla- nımı, • lnertgaz püskürtmesi, • Besleme hattı ile silonun güvenli bir yere boşaltılması. Kömür ambarı ve silolardaki yangınların kontrol altına alınmasında su başarılı bir şekilde kullanılmıştır. Bununla birlikte kömürün kızgın noktada olduğu anda su kömüre temas ederse belli koşullarda patlama ihtimali vardır. Bu yüzden bu tip olaylarda su kullanımı önerilmemektedir. Kendiliğinden ısınmayı ve tehlikeli durumları algılamak