Yangın ve Güvenlik Dergisi 232. Sayı (Temmuz-Ağustos 2022)

38 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2022 trafolar komşu bölgelerden 3 saat yangına dayanıklı yangın bariyerleriyle ayrılmalıdır. 35 KV'den yüksek kapasiteli yanmaz akışkan yalıtımlı trafolar, kapalı mekan kurulum- larında komşu bölgelerden 3 saat yangına dayanıklı bari- yerlerle ayrılmalıdır. Otomatik yangın söndürme sistemiyle korunan trafo bölgelerinde yangına dayanım süresi 1 saat olan yangın bariyerleri kullanılabilir. GENEL YANGINDAN KORUNUM SİSTEMİ VE EKİPMANLAR! Yangın söndürme sistemlerinde aşağıdaki tüm durum- lar için su rezervinin 2 saat su temini sağlayacak şekilde olması gerekmektedir. • Aşağıdaki durumlardan hangisinin su ihtiyacı daha büyükse; - Yangın söndürme sistemleri içerisinde en yüksek su ihtiyacı olan söndürme sistemi, - Bir yangın çıkması durumunda eş zamanlı devreye girebilecek söndürme sistemleri (örneğin kömür konveyörlerinde çıkan yangın esnasında konve- yör söndürme sistemiyle birlikte kömür hazırlama bölümü söndürme sisteminin çalışması). • 500 GPM'den az olmayan yangın hortum suyu ihtiyacı, Güvenli bir su kaynağı temin edilmelidir. Su kaynağı temininde göz önünde bulundurulması gereken faktörler şunlar olmalıdır: • Su kaynağının güvenilirliği, • Su kaynağının kapasitesi, • Sulu yangın söndürme sistemlerinin güvenliği, • Alternatif ve yedek su kaynakları durumu, • Mülkiyet ve üretim açısından bakıldığında hasar sonrası durum. Su kaynakları arasında tanklar, nehirler, göller, soğutma kulesi havuzları ve şehir şebekeleri sayılabilir. Birden fazla su kayağının zarar görmesi olasılığına karşı her bir su kaynağı hidrant hattına ayrı bağlantılarla vana kontrollü olacak şekilde bağlanmalıdır. Su kalitesine önem verilmesi uzun vadede yangın suyuyla ilgili oluşabilecek problemleri engelleyecektir. Örneğin minerali alınmış su, aşırı korozif özelliğinden dolayı yangın söndürme suyu olarak kullanıl- mamalıdır. Tasarım gereği birden fazla yangın pompası gereken yerlerde, pompalar elektriksel veya mekanik olarak ortak arızaya maruz kalmamalıdır ve en büyük pompanın devre dışı kalması durumunda diğer pompalar gerekli akış ihtiyacını karşılayabilmelidir. Yangın pompaları otoma- tik olarak devreye girmeli ve kontrol panelinden manuel olarak durdurulabilmelidir (NFPA20 Standard tor the lnstallation of Stationary Pumps tor Fire Protection). Su tankları 2 saatlik yangın suyu ihtiyacının 8 saat içerisinde tanka aktarılabildiği bir kaynaktan doldurulmalıdır. Tüm yangın korunum sistemi su temini ve sistem kontrol vana- ları periyodik olarak denetlenmeli ve izlenmelidir. Santral sahasında yangın hidrant hattı tesis edilmelidir. Hidrantlar arası mesafe maksimum 91.4 m olmalıdır. Ana besleme hattı güç santrali etrafında kapalı çevrim olmalı ve hat çapı her noktada gerekli akış özelliklerini sağlayacak yeterlikte olmalıdır. Hat çapı ilerde yapılması öngörülen genişleme çalışmaları dikkate alınarak dizay- nedilmelidir. Hidrant hattı üzerinde bölgesel kontrolü ve müdahaleyi sağlayabilmek adına herhangi bir arıza anında tüm hattın devre dışı kalmasını önleyecek kontrol vanaları yer almalıdır. Her bir hidranta ait branşman borusu üzerinde bir kesme vanası bulunmalıdır. Binalarda, yangından korunum tasarımı kriterlerince uygun görülen yerlerde yangın hortum istasyonu kurulmalıdır (NFPA 14, Standard for the lnstallation of Standpipe and Hose Systems). Santrallerin serbest yerleşiminden dolayı, yangın hortum istasyonlarının yerleri belirlenirken güvenli çıkış noktaları göz önünde bulundurulmalıdır. Portatif yangın söndürücüler gerekli noktalara yerleştirilmelidir. YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ VE EKİPMANLAR! Yangın söndürme sistemi tasarımında ilgili standartlar baz alınmalıdır: Yangın söndürücü akışkanı belirlenirken aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır: • Tehlikenin tipi, • Söndürücü maddenin boşaldığı sistem üzerindeki etkisi, • Sağlığa zararı. Yangın Söndürme Sistemi Güvenlik Hususları Herhangi bir yangın söndürme sistemi işletiminde çalışanların güvenliğinin sağlanmasına gereken önemin verilmesi zorunludur. Söndürme sistemindeki akışkanın yüksek hızla çalışanların üzerine boşalması, işitme kaybı, görmede bozukluk, nefes almayı etkileyecek şekilde oksijen seviyesinin azalması, söndürücü maddenin toksik etkileri ve su bazlı söndürücülerin elektriksel iletkenlikleri potansiyel güvenlik tehlikeleri arasındadır. Gaz turbini kompartmanı vs. gibi mahallerde çalışırken yangın söndürme sistemleri- nin devreye girmesi sonucu personelin güvenliği tehlikeye TEKNİK