Yangın ve Güvenlik Dergisi 230. Sayı (Nisan 2022)

58 YANGIN ve GÜVENLİK • Nisan / 2022 Endüstriyel yangın ve patlamaların en çok gerçekleştiği il olan İstanbul’da yangın ve patlamaların ilçelere dağılı- mına bakıldığında, özellikle kimya sanayi sitelerinin yoğun olarak bulunduğu Tuzla ve Esenyurt’un ön plana çıktığı görülmektedir. Bu iki ilçeyi, yine sanayinin yoğun olduğu Arnavutköy, Başakşehir ve Silivri takip etmektedir. Tuzla, Esenyurt, Zeytinburnu, Başakşehir ve Ümraniye ilçele- rinde çıkan yangın ve patlama sayısı İstanbul‘daki toplam yangın ve patlama sayısının %43,5‘ini oluşturmaktadır. Bu ilçelerde sanayi tesisleri ve diğer fabrikaların yaşam alanlarından tam anlamıyla soyutlandığı söylenemez. Bu durum, endüstriyel yangın ve patlamaları toplumsal bir sorun haline dönüştürmektedir. Önceki yıllara bakıldığında da İstanbul’daki endüstriyel yangın ve patlamaların nere- deyse aynı ilçelerde yoğunlaştığı görülmektedir. Geçmiş yıllardaki raporlarımıza benzer bir şekilde, bu raporda yer alan endüstriyel yangın ve patlamalardan sadece %16‘lık kısmının tutuşturma kaynağı tespit edilmiş- tir. Bu durumun sebebi, yangın ve patlamalar hakkında basına ayrıntılı bilgi verilmemesidir. Tutuşturma kaynağı tespit edilen yangın ve patlamalarda elektriksel kıvılcım kaynaklı olanlar ön plana çıkmaktadır. Elektrik tesisatları- nın periyodik bakım ve kontrollerinin yapılmaması, elekt- rikli çalışmalarda iş güvenliği kurallarının ihlal edilmesi, elektrik kaynaklı yangınların artmasına sebep olmaktadır. Elektriksel kıvılcım kaynaklı yangın ve patlamaları, meka- nik kıvılcım kaynaklı olanlar takip etmektedir. Mekanik kıvılcım kaynaklı yangın ve patlamaların önüne geçebilmek için mekanik kıvılcım kaynağı olduğu bilinen ekipmanla- rın çalışmaları sırasında özel tedbirler alınmalı ve iş izni sistemi uygulanmalıdır. Açık alev kaynaklı yangınlar için de aynı durum geçerlidir. Aşırı ısınma kaynaklı yangın ve patlamaların ise genellikle havalandırma bacalarının içindeki kurumun ısınmasıyla ortaya çıktığı görülmektedir. Grafik 10. 2021 Yılı İstanbul’daki Endüstriyel Yangın ve Patlamaların İllelere Göre Dağılımı 2021 yılında tespit edilen endüstriyel yangın ve patla- malardan yaklaşık olarak %13‘ünün oluş biçimi tespit edil- miştir (Grafik 12). Oluş biçimi tespit edilen yangın ve pat- lamalarda elektrik tesisatında arıza, dışarıdan sirayet etme ve kapalı alan çalışmaları ön plana çıkmaktadır. Yanıcı ve parlayıcı maddelerin bulunduğu endüstriyel alanlardaki sigara kullanımı, ateşli çalışma yapılması (kaynak, spiral kesme-taşlama vb.) firmaların oldukça dikkat etmesi gere- ken konulardır. Firmaların bir kısmı çalışanların işe fazla ara vermemesi vb. sebeplerle sigara kullanımına izin vere- Grafik 11. 2021 Yılında Yaşanan Endüstriyel Yangın ve Patlamaların Tutuşma Kaynakları (Bilinmeyenler Hariç) Grafik 12. 2020 Yılında Yaşanan Endüstriyel Yangın ve Patlamaların Tutuşma Kaynakları RAPOR