Yangın ve Güvenlik Dergisi 230. Sayı (Nisan 2022)

38 YANGIN ve GÜVENLİK • Nisan / 2022 ABD ve Slovak Cumhuriyeti'ndeki eğilim son 10 yılda benzer bir eğilim göstermektedir. Eğilimlerin birbirine dönüşümüne bakıldığında kişi başına düşen yangın sayısı ABD'de Slovakya'dakinden neredeyse 3 kat daha fazladır. Slovak Cumhuriyeti'nde her 5200-5300 kişiye bir araç yangını düşmekteyken ABD'de bu sayı yılda 1800-1850'dir. Bu şekil, son yıllarda Slovak Cumhuriyeti'nde araç yangınlarında ABD'dekinden daha az insanın öldüğünü göstermektedir. Ancak, Slovak Cumhuriyeti'nde nüfus oranına göre daha az araç yangını olmasına rağmen, ölüm oranı ABD'dekinden çok daha yüksektir. 3. ARAÇ YANGINLARININ ANA SEBEPLERI 3.1. Kaza eseri meydana gelen yangınlar Burada belli bir aracın incelemesini yapan araştırma- cının bilgisi çok önemlidir. Aracı incelemeye başlamadan önce, araştırmacıya yardımcı olacak hatırlatmalar, araç geri çağırmaları veya geçmiş veriler olup olmadığını gör- mek için çeşitli tüketici ve devlet kurumlarına çevrimiçi ola- rak kontrol etmeniz gerekir. Kaza sonucu çıkan yangınların çoğu motor bölmesinde meydana gelir. Bu, otomobiller, kamyonlar ve ağır iş makinaları için geçerlidir. Modern araçların motor bölmelerinde birçok plastik parça bulunur ve bunlar bir kez tutuştuğunda yangını hızla yayar. Motor bölgesindeki yangının orijini, yani çıkış noktası yanıcı malzemelerin çokluğu ve alevin nasıl hızla aktarıldığı nedeniyle bazen oldukça zor tespit edilir. Bazen ikinci yanığın ortaya çıkması burayı yangının başlangıcı olarak gösterir, Higgins (2020). Araçta yangının çıktığı nokta, genellikle kendini o yangının çıktığı noktada alev veya ısının en yoğun olduğu yer olarak tanımlar. Kaza eseri çıkan bir yangın, NHTSA (2017) koşullarına uygun olarak, normal olarak çıktığı noktadan giderek azalarak yayılır. Büyük problemler halen taşınmakta veya nakledilmekte olan yanıcı sıvılardır. Benzin, Slovakya'da ve diğer Avrupa ülkelerinde en sık taşınan, depolanan, pompalanan ve kullanılan yanıcı sıvıdır. Trafik kazalarının sonunda t-yola benzin boşalabilir ve bir havuz veya sıvı birikintisi yangını çıkabilir, NHTSA (2017). ARAÇ YANGINLARININ ÇOĞU NEREDE BAŞLAR? Otomobil yangınlarının sadece küçük bir yüzdesi çar- pışmadan kaynaklanır. Otomobili iyi durumda tutmak ve yolcu bölmesinde açık alev veya yanıcı maddeler bulundur- maktan kaçınmak bir otomobil yangınını önlemenin en iyi yolları arasındadır. ABD'de yapılan bazı araştırmalarda, hatalı parçalar veya yangına neden olabilecek diğer tasarım sorunları nedeniyle milyonlarca otomobilin geri çağrıl- dığını öğreniyoruz. 2015 yılında Kia & Hyundai, motor yangın riski nedeniyle 2,3 milyon aracını geri çağırdı. Şir- ket araçlarının yaklaşık 3 milyonu, olası yangın tehlikeleri nedeniyle federal bir soruşturmayla karşı karşıya. Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi, 2010 ve 2016 model yılları arasında üretilen 10 farklı Kia ve Hyundai mode- linde motor yangını risklerini araştırıyor. MAKALE Tablo 2. Slovak Cumhuriyeti istatistikleri Yıl Nüfus Araç yangınları Ölümler 2009 5 400 000 1 043 7 2010 5 400 000 1 100 3 2011 5 410 000 1 045 3 2012 5 410 000 989 6 2013 5 420 000 981 6 2014 5 430 000 983 12 2015 5 440 000 921 10 2016 5 440 000 973 2 2017 5 450 000 1 003 4 2018 5 450 000 961 2 2019 5 450 000 971 1 Şekil 6. ABD ve Slovak Cumhuriyetinde 2009-2019 yılları arasında her nüfus için otomobil yangınlarındaki eğilimler Şekil 7. ABD ve Slovak Cumhuriyetinde her nüfus için araç yangınlarından ölüm sayılarındaki eğilimler