Yangın ve Güvenlik Dergisi 227. Sayı (Kasım-Aralık 2021)

26 Yangın ve Güvenlik / Kasım-Aralık 2021 yanginguvenlik.com.tr len tasarım yangınları, prosedürlere [6] dayanarak ve her birinin sırayla üç tip yanıcı maddeden (ahşap, plastik ve po- liüretan köpük) biri tarafından meydana getirildiği dikkate alınarak oluşturulmuştur. Her bir tasarım yangınının para- metreleri karşılaştırma için Tablo 3 'te sunulmuştur. Tasarın yangın senaryosunun her varyantı için zaman içinde ısı çıkış oranının değişmesi Şekil 2 ’de görülmekte- dir. Parlama yangının başlamasından yaklaşık 15÷20 dakika içinde meydana gelir. Tablo 4 Basit yanma modeli için her yakıtı tanımlayan parametrelerin değerlerini belirtmektedir (FDS yazılımında girdi verisi olarak beyan edilmiştir) [7]. 2.4. Yangın emniyeti ile ilgili parametreler Yangın durumunda yanma olayının insan tahliyesi üze- rindeki etkilerini izlemek için aşağıdaki parametreler konuy- la ilgili olarak kabul edildi: hava sıcaklığı, duman tabakası boyunca görüş mesafesi, gazın zehirliliği, ısıl radyasyon; bu parametreler, insanların binalardan tahliyesi ile ilgili yangın emniyeti mühendisliği tarafından getirilen o alanda bulun- mayı sürdürebilme kriterleri ile ilişkilidir[1], [2], [3]. Parametreler, FDS yazılımında tanımlanan sanal cihaz- larla izlenmiştir (MS ana merdiven, SS ikincil merdiven için kullanılmıştır), Sanal cihazlar her merdivenin girişinde bu- lunmaktadır ve en uygun yer olarak değerlendirilen zeminin 2 metre üzerine yerleştirilmiştir. Zeminden 2,00 m yükseklikte izlenen her parametrenin kritik değeri [1], [2], [3] şöyledir: • 100[°C] maksimum hava sıcaklığı için; • 10 [m], büyük odalar olması durumunda, duman taba- kası boyunca minimum görüş mesafesi için; • 1.0 [-] yetişkinler için maksimum FED toksisitesi (Kısmi Etkili Doz _ Fractional Effective Dose); • 2,5 [kW/m2] maksimum radyan ısı akışı için 2.5. Hesaplama alanının matematik olarak ayrılması FDS yazılımı kullanıcı kılavuzu [8], hücre boyutu / ayır- ma hacminin [D* / 16; D* / 4] aralığında olmasını önerir, bu- rada D* yangının karakteristik çapıdır. Yangın senaryosunun üç çeşidine karşılık gelen tasarım yangınları için kullanım kılavuzunun uygulanması [8] için, binanın geometrisinin kolayca tanımlanabileceği ve sayısal simülasyon için çalış- ma süresini veya gereken donanın kaynaklarını azaltan, orta boyda, 0,5 m × 0,5 m × 0,5 m boyutlarında, bir ayırma hüc- resi kullanılmasına karar verildi. Sonlu hacimlere sahip ayrık sanal model, Şekil 3'teki modeldir. Şekil 2. Her tasarım yangını senaryosu için ısı çıkış oranının değişmesi Tablo 4. Her yakıtı tanımlayan parametreler (FDS yazılımında girdi verisi olarak beyan edilmiştir) Parametre Yakıt V1-Ahşap V2-Plastik V3-Poliüretan köpük C atomları 1 1 1 H atomları 3.584 1 1.7400 O atomları 1.550 0 0.3230 N atomları 0 0 0.0698 Alt kalorifik değer [kJ/kg] 17500 40000 20000 Yanma sonrası yakıttan açığa çıkan CO [g/g] 0.004 0.024 0.02775 Yanma sonrası yakıttan açığa çıkan kurum[g/g] 0.015 0.059 0.1875 Yanma sonrası yakıttan açığa çıkan H [g/g] 0.1 0.1 0.1 MAKALE