Yangın ve Güvenlik Dergisi 222. Sayı (Nisan 2021)

18 Yangın ve Güvenlik / Nisan 2021 yanginguvenlik.com.tr ÇEVİRİ ROMAN YAKOVCHUK, ANDRIY KUZYK, OLEXANDER KAGITIN, ANDRIY IVANUSA, SERGIY YEMELYANENKO Lviv Devlet Üniversitesi Can Güvenliği Fakültesi 1. GIRIŞ C ephe izolasyon sisteminin kullanılması sadece bina kabuklarının ısıl performansını, enerji verimliliğini iyi- leştirmekle kalmamış, bina ve yapıların mimari görü- münü de iyileştirmiştir; ancak aynı zamanda bina ve yapıların yangın tehlikesini de artırmıştır. Cephelerin ısı yalıtımı ve dekorasyon sistemlerinin düzenlenmesi için iki temel teknoloji kullanılmaktadır: 1- alçı panel donanım kullanan ısı yalıtımı ile dış duvarların cephe ısı yalıtımı kompozit sistemi (alçı sıvalı ısı yalıtım sistemi); 2- hava tabakalı menteşeli yalıtım sistemi (havalandırmalı cepheler). Dış duvarların yalıtımı üzerinde çalışma yaparken, cepheleri ısı yalıtımlı binaların tasarım ve uygulama şartnamelerine [1] ve bunun yanında yapıların genel düzenleme ve dış duvarları ısı yalıtımlı cephe olan binaların işletilmesi kurallarına uyulması gerekmektedir. Dış cephe ısı yalıtımlı dış duvar konstrüksiyonu, duvar yapılarının ısıl performanslarının standart hale gelmiş de- ğerlerini sağlamak, binaları ve yapıları çevresel etkilerden korumak, binaların ve yapıların içindeki atmosfer koşulları- nı standartlara uygun hale getirmeyi sağlamak ve yapıların cephelerine ve çekici bir estetik görünüm vermek için ta- sarlanmış duvarın yük taşıyan kısmını ve bir seri ısı yalıtım malzemesini içerir. Cephe ısı yalıtım sistemi, her katmanın kendine özgü işlevlerini yerine getirdiği tek bir sistem olarak çalışır. Uygulamanın gösterdiği gibi, sıklıkla müteahhitler yuka- rıdaki kurallara ve şartlara uymaz veya ihmal ederler, gere- ken teknik dokümantasyonu olmayan veya belgelenmemiş yalıtım malzemeleri kullanabilirler [2]. Bu nedenle montaj sırasında ve de cephe sisteminin tamamlanmasından sonraki kullanma aşamasında yangın emniyeti kurallarına uyulmaması nedeniyle yapıların cephe ısı yalıtım sistemlerinde sıklıkla tutuşma kazaları meydana gelmektedir. Binaların cephe sistemleri üzerinde alevin ya- yıldığı yangın örnekleri özel tehlikelerini de işaret etmek- tedir [3]. Bu nedenle cephe yalıtımları alçı sıvayla yapılmış evle- rin dış duvarlarının yangın emniyetini sağlamadaki sorunlar ve bunun yanında böyle tesislerde yangın emniyetini iyileş- tirmeye yönelik organizasyon ve teknik olarak önlemlerin geliştirilmesi giderek daha önemli hale gelmektedir. Cephe ısı yalıtım sistemlerinin yangına dayanıklılıkla- rının değerlendirilmesi ve tahmini, laboratuvar testlerine sınırlı sayıda saha testlerine dayanılarak yapılır, bu durum da bunları kullanan yapıların güvenirliği hakkında kesin so- nuçlara varmamızı imkânsız hale getirir. Bu alanda yapılan sınırlı sayıda araştırma deneyin hazırlanmasındaki karma- şıklık ve önemli malzeme maliyetleriyle açılanmaktadır. Son zamanlarda, bina yapılarının yangına dayanıklılık için yapılan test sonuçlarının özel bir yazılım olan Yangın Dinamikleri Simülatörü (Fire Dynamics Simulator (FDS)) [4] için kullanılması oldukça yaygındır. Bu yazılım size yan- gın testleri sırasında yapıların sıcaklık dağılımının sayısal simülasyonlarını (5) ve bunun yanında bir yangın hasarı sırasında binanın olası çökme olasılığını tahmin etmek için YANGININ ÖN CEPHE ISI YALITIM SİSTEMİ ÜZERİNDE YAYILMASININ FDS (YANGIN DİNAMİKLERİ SİMÜLATÖRÜYLE) SİMÜLASYONU