Yangın ve Güvenlik Dergisi 216. Sayı (Temmuz-Ağustos 2020)

32 Yangın ve Güvenlik / Temmuz-Ağustos 2020 yanginguvenlik.com.tr 1- İlk aşamada, ufak bir ateşleme ile yapı malzemesinin bir bölümü yanmaya başlar. 2- İkinci aşamada, yangının büyümesi dikey bir merdivene monte edilmiş kablolar üzerinden gerçekleşir. 3- Son aşama olan ileri harlama noktasında ise, tüm yana- bilen malzemeler yangının büyümesine neden olur. Örneğin, diğer yapı malzemelerinin yanma testlerine göre sınıflandırmasında EN 13501-1 standardında 2 farklı senaryo çalışılmıştır. FIPEC çalışmalarında, yatay referans senaryoya göre, kablo döşenmiş 3 merdiven yatay olarak üst üste yerleşti- rilmiş sırası ile 40 kW 5 dk.,100 kW 10 dk ve 300 kW 10 dk süre ile yakılmıştır. Dikey senaryoda ise; sadece tek bir merdiven köşeye yerleştirilmiştir. Yukardaki senaryolara göre elde edilen sınıfların yaklaşık sınıflandırmaları aşağıdaki gibi verilmiştir: A ca Sınıfı En yüksek sınıf olup seramik gibi yanmayan yapı mal- zemesi. B1 ca Sınıfı EN 50399 30 kW alev kaynağında tutuşabilen; fakat çok az yanan ürünler. B2 ca ve Cca Sınıfı 40 kW - 100 kW yatay referans senaryoda sürekli alev ilerlemesi ve yangın büyümesi yaratmayan, EN 50399 tes- tinde 20,5 kW alev kaynağında limitli ısı açığa çıkaran ürünler. D ca Sınıfı EN 50399 testinde 20,5 kW alev kaynağında sürekli alev yayılması gösteren, aşırı olmayan alev büyümesi ve ısı çıkaran ürünlerdir. Örneğin aşağıdaki grafikte yangın büyüme hız indisine göre çok sayıda farklı kablo test sonucunun sınıflara göre pozisyonlanması verilmiştir. 5 numaralı örnekler kablo dışında farklı bir malzeme olan oduna ait performansa aittir. Farklı ürünlerde yangın büyüme hızına göre B2,C,D sınıf- ların pozisyonu incelendiğinde, D sınıfı yangın büyüme hız indisi ( FIGRA Açığa çıkan ısının tepe değerindeki toplam test zamanına oranı) <1300 W/s olarak odun yanma performansı ile benzer sınıfa girmektedir. E ca Sınıfı Küçük alev ataklarına karşın fazla ve geniş alev yayılması vermeyen ürünler. FIPEC senaryolarından elde edilen veriler ışığında, Avrupa Komisyonu 2006 yılında kabloların yangına tepki test ve sınıf- landırma kararı vermiştir. Yapılan çalışmalar sonucu, birçok kablo test edilerek ve test standardındaki gerekli teknik iyi- leştirmeler ile geliştirmeler yapılarak, 2009 yılında EN 50399 standardı olarak, günümüzde kullanılan son halini almıştır. FIPEC projesi kablolar için yatay referans senaryo FIPEC projesi kablolar için dikey referans senaryo Yangın büyüme hız indisine göre farklı ürünlerin sınıflama grafiği MAKALE