Yangın ve Güvenlik Dergisi 216. Sayı (Temmuz-Ağustos 2020)

yanginguvenlik.com.tr 30 Yangın ve Güvenlik / Temmuz-Ağustos 2020 MAKALE yayıldığı tespit edilmektedir. Test sonunda yanan kısım 2,5 metreyi aşmamalıdır. Duman yoğunluğu Alev ilerleme performansının yanında, özellikle yangında ölümlerin en büyük sebebini oluşturan yüksek yoğunluktaki duman; boğulma ve zehirlenme risklerini arttırdığı gibi, görüş mesafesini düşürmesi nedeni ile kaçış faaliyetlerini zorlaş- tırmaktadır. EN 61034-1/2 test standardı, 1 metre boyundaki kablonun 3x3x3m (27m3) kübik kapalı test odasında %90 etanol, %4 methanol ve %6 su karışımı yakıt ile yanması ile açığa çıkan dumanın ışık geçirgenliğinin ölçümüne dayanır. Işık geçirgenliği minimum %60 olmalıdır. Duman yoğunluğu EN 61034-1/2 test düzeneği ve ışık geçirgenliği Halojenden Arındırılmışlık Alev ilerleme ve oluşan duman yoğunluğuna ek olarak, yanma sırasında açığa çıkan halojen gazları son derece zehirli ve tahriş edicidir. Özellikle PVC’de bulunan klor, yanma esna- sında gaz olarak ortama yayılır, son derece zehirli olmakla beraber havadaki su buharı ile birleştiğinde hidroklorik asit oluşturmakta ve elektronik cihazlarda korozyona; canlılarda zehirlenmelere, deri ve göz tahrişlerine neden olabilmektedir. EN 60754-2 standardı ölçüm metoduna göre, kabloların metalik olmayan her bir katmanın 1 gr malzemenin 8000C’de yakılması ile açığa çıkan gazların saf suda biriktirilmesine ve pH ve iletkenlik ölçümü yapılmasına dayanır. Halojen iyonları ne kadar yüksek ise asitlik artacağı için pH oranı düşecek ve suyun iletkenliği artacaktır. Ürünün halojen free (HF) olabilmesi için, pH oranı 4.3’den büyük, iletkenliği ise 10 µ S/mm’den (bazı kablo standartlarında 2,5 µ S/mm)düşük olmalıdır. CPR (Construction Products Regulation) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin amacı, yapı malzemele- rinin temel karakteristikleri ile ilgili performans beyanlarının ve malzemelere CE işaretinin iliştirilmesinin kurallarını oluştu- rarak, yapı malzemelerinin piyasaya arz edilmesi ve piyasada bulundurulması ile ilgili usul ve esasları belirlemek, bununla birlikte yapı malzemelerinin yanma performansları ile ilgili olarak güvenilir bir bilgi kaynağı oluşturmaktır. CPR Tarihçesi CPR için yaklaşık 20 yıllık bir geçmişten bahsedilebilir. İlk resmi çalışmalar, 2003 yılında Avrupa’daki düzenleyiciler ve kablo endüstrisinin önerisi ile başlamıştır. Farklı kabloların, döşeme ve referans yanma senaryolarının dahil edildiği FIPEC (Fire Performance of Electric Cables) olarak adlan- dırılan projeyi Avrupa Birliği oldukça yüksek meblağlarda fonlayarak, Avrupa’daki saygın bağımsız test kuruluşlarından SP, Interscience, ISSEP ve CESI gibi önemli laboratuvarla- rın katılımı sağlanmıştır. Referans senaryolara göre, tüm yapı malzemeleri için yangının bir odada başladığı düşü- nüldüğünde yangın büyür ve harlama noktasına aşağıdaki 3 adımda ulaşır. IEC 60332-3-24 Cat.C test düzeneği Duman yoğunluğu EN 61034-1/2 test düzeneği ve ışık geçirgenliği Elektronik devrelerde korozyon