Yangın ve Güvenlik Dergisi 203. Sayı (Kasım-Aralık 2018)

Yangın ve Güvenlik / Kasım - Aralık 2018 23 yanginguvenlik.com.tr 3. TEORİ Boru devresindeki korozyonun termodinamik serbest enerji denklemi [1] değerlendirilmiş ve aşağıda gösterilmiştir. K eq denge sabitesi, n demir elementinin her atomundaki elektron sayısı R gaz sabitesi = 1,987 cal/K.mol, T mutlak sıcaklık 298 K ve F faraday sabitesidir = 23060 cal/volt eşdeğeri ASTM SA 105 B sınıfı borunun korozyon reaksiyonunun 25 °C standart potansiyelde elektromotor kuvvet serisi yangın suyu sistemi oda sıcaklığında çalışacağı için seçilmiştir [1]. Şekil 1’de görülen Porbaix çizgileri çelik yüzeyinde oluşan filim tabakasının tipini belirlemek için kullanılır. De-sulfovibrio (sülfür azaltan bakteri) sülfürsüzleşti- riciler içeren anaerobik sülfür azaltan bakteriler şu şekilde yazılabilir: Tiyobasil tiyosülfat ve tiyobasil tioksidas içeren anaerobik sülfür azaltan bakteriler şu şekilde yazılabilir: Aerobik sülfür oksitleyici bakteri reaksiyonları içinde sülfürik asit oluşumu saptanmıştır [3] [4] [5] [6] [7] [9]. 4. DENEYSEL PROSEDÜR Yangın suyu örnekleri içlerindeki kimyasal ve bakteriyel bileşenlerin analizi için toplanmıştır. Yangın suyu örneklerinin pH değerleri DBK firması yapımı hassasiyeti 0,01 pH olan dijital pH metre ile ölçülmüştür. Yangın suyu örneklerinin bulanıklılığı ve ortofosfat değerleri DR900 model HACH kalorimetre kullanarak ölçülmüştür. 10 ml yangın suyu örne- ğine 0,25ml molibdovanadat (amonyummolibdat ve sülfürik asit) reaksiyon yapıcı madde ilave edilmesi üzerine yangın suyunun ortofosfat bileşenleri ölçüldü [12]. Oksidasyonu azaltma potansiyeli EZODO yapımı ORP5041model oksidas- yon azaltma potansiyeli ölçüm cihazıyla ölçüldü. Kalan ser- best klor yangın suyuna 1:10 oranında TESTCHLOR klor test ajanıyla karıştırarak ölçüldü ve Tablo 2’ye göre yorumlandı. Yangın suyu örneğinin kalsiyum sertlik testi titrasyon tekniği kullanarak yapıldı. Deney kabındaki eriyik x ml yangın suyu örneği, 4 ml sodyum hidroksit (NaOH) ve bir damla Patton ve reeders reaksiyon yapıcı etmen, (C21H14N2O7S.3H2O ) içerir. Pipet eriyiği 1000 ml damıtılmış suya 3.7224gm EDTA (ethylenedinitrilotetraasetik asit disodyum tuzu) ilave edi- lerek 0,01M molar gücünde hazırlandı [12]. Titrasyon işlemi büret ve pipet kullanarak solüsyon rengini pembeden maviye dönüşene kadar yapıldı ve nihai kalsiyum sertliği 5 nolu denklemi kullanarak hesaplandı [8]. Kalsiyum sertliği = (Başlangıçtaki okuma-Nihai okuma) X (1000 ml/x ml yangın suyu örneği) (5) Gravimetre ölçümleri için SA105 B sınıfı karbon çeliğinin 2x4 cm lik örnekleri kullanıldı. Numuneler temizlendi, yağla- rından trikloro etilen kullanılarak arındırıldı, ağırlıkları ölçüldü ve yangın suyu numunesi içine bırakıldı. Yangın suyuna yedi gün maruz bırakıldıktan sonra numuneler sudan çıkartıldı, yıkandı ve korozyon ürünleri Clark solüsyonu kullanılarak temizlendi. Numune kurutuldu , son olarak ağırlığı ölçüldü ve kaydedildi. Korozyon oranları (yılda milimetre olarak) denklem (6) kullanılarak hesaplandı [1], [8], [9], [10], [11]. Korozyon oranı= 87.6W/ATD (mm/yıl) (6) Burada: A = Mumunenin alanı (cm 2 ) T = Zaman (saat) D = Karbon çeliğinin yoğunluğu (7.86 g/cc_cm³) Su numuneleri bir set olarak altı farklı mevkiden alındı, sulandırıldı ve sülfat azaltan bakteri (anaerobik bakteri) gibi (1) (2) (3) (4) Şekil 1. Karbon çeliğinin Pourbaix (E ve pH) diyagramı, 25°C’da [1].