Yangın ve Güvenlik Dergisi 203. Sayı (Kasım-Aralık 2018)

22 Yangın ve Güvenlik / Kasım - Aralık 2018 yanginguvenlik.com.tr MAKALE ENDÜSTRİDE YANGIN SÖNDÜRME SULARI İÇİN KULLANILAN ASTM SA105 KARBON ÇELİK BORUDA MİKROBİYOLOJİK KOROZYON S CHIDAMBARAM Hindistan. Salem Devlet Mühendislik Okulu Metalürji Mühendisliği Mezunlarla Karşılıklı İletişim Bölümü ASHOK K Bilim insanı, CSIR– Ulusal Metalürji Laboratuvarı Jamshedpur, Hindistan KARTHIK V Hindistan. Salem Devlet Mühendislik Okulu Metalürji Mühendisliği Bölümü Doçent Öğretim Üyesi P G VENKATAKRISHNAN Hindistan. Salem Devlet Mühendislik Okulu Metalürji Mühendisliği, Bölüm Başkanı ve Profesör 1. GİRİŞ K arbon çeliği hidrokarbon dâhil birçok akışkan servis- leri için en uygun korozyon direncine sahiptir. Karbon çeliğinin mikrobiyolojik etmenlerden kaynaklanan korozyonu doğası bakımından karmaşık ve birçok bilimsel disiplini içine alan bir konudur. Ham petrol ve su gibi çok sayıda endüstriyel su içeren ortamda mikroskobik organiz- malar devam eden kimyasal ve fiziksel süreçler sonucunda mikrobiyolojik olarak tetiklenen korozyon meydana gelir [1], [2]. Lokalize korozyon için yangın suyu devrelerindeki ayrın- tılı korozyonu önleme programından başka olayları önceden denetim altına alacak, yani proaktif bir kontrol yöntemi yok- tur [3], [4], [5]. Kimyasal işlem yapan tesisler, karbon çeliği boruları taze veya geri dönüştürülmüş su hizmetlerinde kullanır. Kimyasal işlem tesislerinin yangın hizmeti veren boru devreleri; talihsiz olay, kaza, kaçak veya diğer kontrolsüz işleyen kimyasal reaksiyon sırasında, yangının şiddetini etkisiz hale getirmek için taze veya geri dönüşümden gelen suları hareketsiz, yani boru içinde akış olmadan tam yük koşulla- rında taşır. Bu çalışmada işleme endüstrisinin yangın suyu hizmeti devresinde sıklıkla meydana gelen bu tarz bir kaçak incelenmiştir. Bu araştırmada bu tip vaka incelemelerinin temel nedeni ve bozulma analizleri, işlem koşulları ve arızalar ile ilgili anlaşılmayı artırmak için yapılmıştır [2], [10], [11], [12]. 2. MALZEMELER VE YÖNTEMLER Yangın boru devreleri için yapım malzemesi, ASTM SA 105 karbon çeliğidir, dövme işlemi ile yapılır ve tavlanmış durumda tedarik edilir. Yangın devresinin çalışma basıncı yangın nedenlerine bağlı olarak 5kg/cm kare ile 7 kg/cm kare arasındadır. Yangın devresindeki suyun sıcaklığı 25-30 derece arasında tutulur ve pH derecesi ise 6,5-9 arasındadır. SA105 B sınıfı karbon çeliğinin kimyasal bileşimi Tablo 1’de gözükmektedir. Çekme gerilmesi, akma direnci ve uzaması sırasıyla 480 MPa, 250 MPa ve %30 olarak belirtilmiştir [1], [10], [11]. Tablo 1. ASTM SA105 B Sınıfı Borunun Kimyasal bileşimi Elementler % Bileşimi Karbon 0.35 maksimum Mangan 0.6-1.05 Fosfor 0.035 Sülfür 0.040 Silikon 0.10-0.35 Bakır 0.40 maksimum Nikel 0.40 maksimum Krom 0.30 maksimum Molibdenyum 0.12 maksimum Vanadyum 0.08 maksimum