Yangın ve Güvenlik Dergisi 200. Sayı (Temmuz-Ağustos 2018)

Yangın ve Güvenlik / Temmuz-Ağustos 2018 57 yanginguvenlik.com.tr NOT: ATEX potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan ekipmanlara uygulanan bir Avrupa Birliği direk- tifidir. Bu direktif ya da yönetmelik kapsamındaki ürünler, bu direktife ve ilgili test standartlarına uymak zorundadır. Ürün ATEX direktifine uygunluğu sağlandıktan sonra, ürün üzerinde CE işareti ile beraber Ex işaretlemesi yapılmalıdır. IECEx, ATEX 'ten farklı olarak Avrupa dışındaki ülkelerde de uluslararası geçerlilik sağlayan bir ürün sertifikasyon türüdür. IECEx ‘in gayesi, IEC standartlarına uygunluğu kanıtlamak için elektrikle ilgili konularda uluslararası birliktelik sağlamaktır. IEC ‘de ISO gibi herhangi bir hükümet bağlı olmayan bir kuruluştur. ISOmekanik, IEC ise elektrikle ilgili standartlaşma ile ilgilenmektedir. n ATEX YÖNETMELİĞİ VE İŞARETLEMELERİN ANLAMLARI ATEX, Fransızca “ATmosphéres EXplosives” kelimelerinin ilk hecelerinin birleşiminden oluşmuş bir kelimedir ve “Patlayıcı Atmosferler” anlamına gelmektedir. ATEX, Patlayıcı, parlayıcı ve kolay yanıcı ortamlarda kullanılan ürünlere ve üretimin yapıldığı yere alınan uluslararası sertifikadır. ATEX sertifikalı ürünlerde aşağıdaki “Ex” sembolü bulunmak- tadır. 94/9/AT ATEX Yönetmelik kapsamı ürünün üzerine CE işaretinin yanına ürünün kalite sisteminde görev almış olan onaylanmış kuruluşun numarası, uygunluk işareti, ürünün hangi ortamda kullanılabileceğinin işareti, gazlı ortamda mı yoksa tozlu ortamda mı kullanılabileceğinin belirtilmesi, ürü- nün elektrikli olup olmadığının işareti ve ayrıca hangi gazlara ve tozlara karşı da korumaya sahip oldukların da belirtilmesi diğer bir gerekliliktir. Ürünlerin işaretlenmelerinde yine ürünün ortam sıcaklık değerleri ile ürünün çalışır vaziyetteki durumunda müsaade edilebilen ürün yüzey sıcaklıklarının da belirtilmesi, IP koruma derecelerinin de belirtilmeleri gerekmektedir. ATEX 100a Avrupa Parlamentosu 23 Mart 1994 yılında ATEX 100a isimli ve resmi adı “Directive 94/9/EC” olan bir talimat yayınlamıştır. Bu talimat ortaklık anlaşmasının 100a maddesine dayanıla- rak çıkarıldığından ve patlayıcı ortamın Fransızca tabiri olan “ATmosphéres EXplosives” kelimesinden kaynaklandığı için ATEX 100a ismi ile anılmaktadır. ATEX 100a (Directive 94/9/ EC) patlamaya karşı korumalı teçhizat ve koruyucu sistemlere ilişkin gereksinimler ile temel sağlık ve güvenlik gereksinimlerini belirleyerek açıklığa kavuşturur. (ATEX-100a – Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teç- hizat Ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik) ATEX 137 Avrupa Parlamentosu Aralık 1999 yılında kullanıcıları kap- sayan “Directive 99/9/EC” talimatını da yayınlayarak patlayıcı ortam konusundaki son tereddütleri de gidermiş ve böylece Avrupa’da tambir birlik sağlanmıştır. Bu talimat, Ortaklık anlaş- masının 137.nci maddesine dayanılarak çıkarıldığı için ATEX 137 olarak da anılmaktadır. İşyeri güvencesi ve işçi sağlığını kapsayan bu talimat iş verenleri, yani kullanıcıları ilgilendirmekte olup 1 Temmuz 2006 ’ya kadar geçiş süresi tanımış ve bu süre dol- muştur. ATEX 137, Zone (bölge) gibi patlayıcı ortamlar ile ilgili birçok teknik hususları içermektedir. (ATEX137 – Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik) ATEX deklarasyonu gereği direktifler doğrultusunda üretilen her ürün uluslararası ATEX işaretlemeleri içermek zorundadır. Bu işaretlemelerde sertifika numarası, gaz/toz grup kodu, kul- lanımbölgeleri (Zone), üretim yılı, firma kodu gibi bilgiler olmak zorundadır. Bir ürünün işaretlemesi başka bir ürün ile benzerlik göstermeyebilir, her ürünün işaretlemesi aşağıdaki fotoğrafta gösterildiği gibi eşsizdir. Devam edecek... EX EKİPMANI