Yangın ve Güvenlik Dergisi 198. Sayı (Nisan 2018)

54 Yangın ve Güvenlik / Nisan 2018 yanginguvenlik.com.tr YANGIN / MAKALE BINALAR VE YAPILARIN YANGINLARDAN PASIF KORUNMASI IÇIN MALZEME ÇÖZÜMLERI VE BUNLARIN PERFORMANS TESTLERI KATARZYNA MRÓZ IZABELA HAGER KINGA KORNIEJENKO Krakov Teknoloji Üniversitesi, Warszawska Str. 24, 31-155 Krakov-Polonya ÖZET B inalarda ve inşaat mühendisliği yapılarında, gerek aktif gerekse pasif yangın koruması kullanılmıştır. Aktif yangın korumasında otomatik yangın algılama ve söndürme sis- temleri yer alırken pasif yangın korunmasının ana amacı alevleri bir yerde tutmak veya yayılmasını yavaşlatmaktır. Yangından ko- runma sisteminin kullanım amacı binanın elemanlarının (yapının çelik elemanları, elektrik tesisatı) sıcaklığının yangın sırasında kritik sıcaklığın altında tutulmasıdır. Aynı zamanda yangını ilk çıktığı yerdeki bölmesinde sınırlı bir zaman periyodu için tutması tasarlanmıştır. Bu makalede pasif yangın koruma malzemeleri çözümleri ve bu malzemelerin çalışma şekli, ısı yalıtım bariye- rinden başlayarak, içinde beton ve alçı taşının da olduğu ısıalan inşaat malzemeleri ve aynı zamanda aktif alkali bağlayıcılara da- yanan yeni çözüm anlatılmıştır. Beton yangın koruyucusu olarak kabul edilir, ancak bazı özel durumlarda, yoğunluk ve düşük geçirgenlikteki betonun (yani yüksek performanslı beton) yangın altında patlamalı bir şekil- de parçalanma eğilimi vardır. Yapılarda meydana gelen birkaç yangın yapısal bütünlüğü tehlikeye atan beton elemanların kü- çük parçalar halinde parçalanmasına neden olmuştur. Bu özel olayda polipropilen lifler bir pasif koruma sistemi olarak beton karışımına ilave edilmiştir. Bu yazıda anlatılacak diğer bir grup pasif yangından korunma malzemeleri çelik yapının korunması için kabaran ve buharlaşan malzemelerdir. Sunulan yazı aynı za- manda pasif yangından korunma tekniklerinin yangın koşulları altında testlerini de anlatmaktadır. 1. GİRİŞ Binalarda ve tüneller, barajlar, köprüler gibi büyük inşa- at mühendisliği yapılarında gerek aktif gerekse pasif yangın koruması kullanılmıştır. Aktif yangın korumasına otomatik yangın algılama ve yangın söndürme sistemleri girerken, yangından pasif korunmanın ana amacı alevleri bir yerde tutmak veya yayılmasını yavaşlatmaktır. Yangından korunma sisteminin kullanım amacı binanın elemanlarının (yapının çe- lik elemanları, elektrik tesisatı) sıcaklığının yangın sırasında kritik sıcaklığın altında tutulmasıdır. Aynı zamanda yangını ilk çıktığı yerdeki bölmesinde sınırlı bir zaman periyodu için tutması tasarlanmıştır. Bu maksatla kullanılan yangından pasif koruma malze- meleri şunlardır: i) ısıl yalıtım bariyeri, ii) beton ve alçı taşının da içinde olduğu ısıalan inşaat malzemeleri ve aynı zamanda