Yangın ve Güvenlik Dergisi 198. Sayı (Nisan 2018)

48 Yangın ve Güvenlik / Nisan 2018 yanginguvenlik.com.tr YANGIN / MAKALE olmasına neden olabilecek bu tip doğal afetlere karşı daya- nıklı olması ve dolayısıyla konu ile ilgili yasa ve yönetmeliklere uygun olması temel şarttır. Ancak Yeşil Bina sertifika sistem- lerinde önerilen bazı eklentilerin yaratabileceği tehlikeler de ayrıca incelenmeli ve önlemler alınmalıdır. 1948 yılında kurulan “Doğa ve Doğal Kaynakların Korun- ması için Uluslararası Birlik” (International Union for Conser- vation of Nature and Natural Resources IUCN) günümüze değin birçok kurum ve kuruluş ile bu konularda çalışmalar yapmıştır. Günümüzde ise, 1997 yılında hükümetler arasında imzalanan uluslararası çevre koruma yasaları ve yaptırımları çerçevesinde, Kyoto Protokolü öne çıkmaktadır [2]. Kyoto protokolü dışında birçok ülke doğa dostu binalar yapılmasına teşvik amaçlı sertifika sistemleri oluşturmuştur. Bunlardan başlıcaları, 1990’da İngiltere’de oluşturulan BRE- EAM (Building Research Establishment Environmental As- sessment Method), 1998’de Amerika Birleşik Devletleri’nde oluşturulan LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), 2004’de Japonya’da ortaya çıkan CASBEE (Comp- rehensive Assessment for Building Environmental Efficiency) ve 2009’da Almanya’da ortaya çıkan DGNB (Deutsche Gesel- lschaft fur Nachhaltiges Bauen) olarak adlandırılan sertifika sistemleridir [3, 4]. Yukarıda sıralanan yaygın sertifika sistemlerinin hemen hepsinde temel doğal afet olarak, ülkemiz için de önemli bir tehlike olan deprem ön plana çıkmaktadır. Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan haritadan da görüldüğü gibi ülkemizin büyük bir bölümü 1. Derece deprem bölgesi olarak görülmektedir. Deprem tehlikesine karşı en güçlü yaptırımları olan sis- tem bizim ülkemiz gibi deprem tehdidi altında bulunan Ja- ponya’nın kullandığı sertifika sistemi olan CASBEE’dir. Cas- bee “Q2 Quality of Service” bölümünde madde “2,1 Earthqu- ake Resistance” başlıklıdır. Bu maddede temel kriter binaların geçerli yasa ve yönetmeliklerin üzerinde deprem dayanımına sahip olması, uzmanlar tarafından özel stres hesapları yapıl- ması ve tüm bina alt sistemlerinin depremde hasar görmeye- cek şekilde çalışmasıdır. Diğer sertifika sistemleri uygun yasa ve yönetmeliklere uygun olma şartını ararken, CASBEE yö- netmeliklerin üzerinde bir emniyet katsayısı ile çalışılmasını istemektedir. Doğal afet olarak adlandırılabilecek bir diğer tehlike ise “Su Baskını” riskidir. Bu konu ile ilgili olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılan LEED sertifika sistemi, Sürdürülebilir Araziler, başlığı altında “1 Arazi Seçimi” bölümünde son yüz- yılda sel basan arazilerden 5 feet (1,5 m.) aşağı yerleşilmemeli kriterini getirmiştir. Aynı konu ile ilgili olarak İngiliz Sertifika sistemi BREEAM, Taşkın riski bölümünde, “Yerleşim yeri orta ve üzerinde sel riski taşıyor ise sele dayanıklı bina, sel bariyeri, ada etkisini azaltmak için yükseltilmiş yaya ve taşıt yolu ya- pılmalı, drenaj sistemi çözülmelidir” demektedir. Japonya’nın kullandığı sertifika sistemi olan CASBEE: Quality of Service Şekil 1. Türkiye deprem bölgeleri haritası [5.]