Yangın ve Güvenlik Dergisi 197. Sayı (Mart 2018)

26 Yangın ve Güvenlik / Mart 2018 yanginguvenlik.com.tr KAPAK KONUSU / MAKALE Bölüm 17 – Alarm Başlatan cihazlar kısmında da 17.7.7 ve 17.8.5’de de detaylandırılmıştır [6].a VGA sistemleri UL ve FM kuruluşları tarafından da kabul görülerek sınıflandırılmıştır. “ANSI/UL 268 - Smoke Detectors for Fire Alarm Signaling Systems” UL’in duman algılama cihazları için oluşturduğu standart maddesidir. Bu standartta 10,9 m x 6,7 m x 3,1 m boyutlarında bir odada 15,2 cm x 15,2 cm tahta şerit yangını, parçalanmış kağıt yangını ve 15,8 cm çapında daire şeklinde toluen/heptan yangını gibi farklı tiplerde yangın oluşturula- rak sistem testleri gerçekleştirilir. Bu testlerde dumanın cihaz içerisinde oluşturduğu engelleme (obscuration) faktörü takip edilerek sertifikasyon verilir. Ancak VGA sistemlerinde böyle bir faktör yer almadığı için aynı test ortamında ve koşullar- da engelleme yerine algılama süresi baz alınarak “UL268B – Outline of Investigation for Video Image Smoke Detectors” standartı oluşturulmuş ve VGA sistemlerinin sertifikasyonun- da kullanılmaya başlanmıştır [7]. FM kısaltmasıyla bilinen Factory Mutual kuruluşu da VGA sistemlerini ilk başlarda “FM3260 - Radiant Energy- Sensing Fire Detectors for Automatic Fire Alarm Signaling” maddesi altına sokmaktaydı. FM3260, dedektörlerin testinde üreti- ci tarafından bildirilen hassasiyetlere göre yönergeler koyar ve ayrıca dedektör hassasiyetinin aşağıda belirtilen bir veya daha fazla yangın testini geçmesini şart koyar: • 0,3 x 0,3 m n-Heptane testi ~ 126 kW • 0,3 x 0,3 m alkol testi ~ 27 kW • 0,3 x 0,3 m JP4 jet yakıtı testi ~ 146 kW • 0,53 mm orifisden 127 mm propan alevi testi ~ 0,32 kW Fakat FM kuruluşu da 2013 yılından itibaren geçerli olacak şekilde VGA sistemleri için “FM3232 – Approval Standart for Video Image Fire Detectors for Automatic Fire Alarm Signal- ling” adı altında yeni bir standart yayınlamıştır. Böylece bu madde ile birlikte VGA sistemi ile hem duman hem de alev algılama gereksinimleri tek noktada toplanmıştır. Amerikan standardizasyon ve sertifikalandırma kuru- luşları VGA sistemlerine literatürlerinde yer vererek ileride yaygın şekilde kullanımının artacağının sinyallerini verirken Avrupa standardizasyonu olan EN’de henüz bir karşılık bula- mamıştır. EN bu konudaki çalışma ve testlerini sürdürmekte ve VGA sistemlerine EN-54’ün ileriki revizyonlarında yer ver- meyi düşünmektedir. Birleşik Krallık standartdı olan BS ise VGA sistemlerine “BS5839-1:2002+A2:2008 – Code of Practice for System Design, Installation, Commissioning and Maintenance” stan- dartının “Bölüm 21.1.3 Duman Dedektörleri” kısmında yer ver- miştir. Bu maddede korunan alandaki kapalı devre kamera sistemi kullanılarak görüntüleme teknikleri ile dumanın algı- lanabileceği belirtilmiştir. 4. KULLANIM ALANLARI Video noktasal tip dedektörün aksine üç boyutlu hacim- sel algılama yapmaktadır. Noktasal bir dedektör alanda sade- ce bir noktaya bakar ve dumanın kendisine gelmesini bekler. Eğer yangın kaynağı olan duman o noktaya ulaşmazsa algı- lama mekanizması aktif olmaz. Hacimsel algılama dedektörü ise daha geniş bir alanı izler ve duman ve/veya alev algılama olasılığı meydana getirir. VGA sistemleri yaygın kullanım alanlarına sahip olabil- mektedir. Örneğin geniş bir alana sahip bir depo/hangar’da yangın algılama sistemi kurulmak istenildiğinde farklı tiplerde cihazlarla çözüm oluşturulabilir. Ancak tavan yüksekliği, kul- lanılacak cihaz miktarı, kablolama ve kurulum gibi nedenler- den ötürü VGA sistemi ile çözüm sunmak fayda-maliyet açı-