Yangın ve Güvenlik Dergisi 194.Sayı (Ekim 2017)

8 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2017 yanginguvenlik.com.tr İTFAİYECİ BACA YANGINLARI Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ İTÜ Makina Fakültesi 1. GİRİŞ B acalar; atık gazları, ısı üreteçlerinde oluşan yanma sonu ürünlerini veya ortamda oluşan kirli havayı dışarı atmak için kullanılanı bağımsız kanallardır. Kazan bacaları, mutfak bacaları, soba bacaları, şömine bacaları ve endüstriyel bacalar standartlara uygun tasarlanıp yapılmadığı ve işletme sırasında bakım ve temizliği yapılmadığı takdirde birer yangın kaynağı olabilmektedir. Baca yangınıyla başlayan ve büyük yangına dönüşerek yanan çok sayıda işyeri, yalı ve ahşap bina mevcuttur. Özellikle ahşap binalarda baca yangınları çok tehlikelidir. Baca yangınlarının birinci sebebi bacaların yeterince temizlenmemesidir. Tutuşan kurumlar, küçük yer sarsıntıları ile bacalarda meydana gelen küçük çatlaklardan veya iyi yapılmamış duvarlardan çatıya veya iç bölüme sirayet etmekte ve yangın büyümektedir. 2. BACA YANGINLARININ SEBEPLERİ İçeriğinde atık miktarı fazla olan yakıtlar, tam olarak ya- kılamaz ve yanmamış uçucular buhar halinde yanma sonu ürünü olarak bacaya geçer. Yanmamış parçacıklardan mey- dana gelen bu uçucu ürünler, baca içindeki sıcaklık yakla- şık 120 ° C altındaki sıcaklıktaki yüzeylere temas ettiğinde, dumanda içindeki uçucu ürünler yoğuşarak katran benzeri çökeltiler oluşturur ve baca cidarına yapışır. Sıcaklıklar 60 ° C altına düştüğünde koyu ve yapışkan bir maddeye dönüşür. Ardışık katmanlar halinde baca içinde gittikçe kalınlaşır. Bu koyu yapışkan çözeltiye kreozot (creosote) denir ve baca yangınlarının temel nedenidir. Kreozot siyah veya kahverengi görünümlüdür. Kabu- ğumsu, yağlı, sert, katranımsı, yapışkan veya parlak olabilir. Çoğu zaman, bütün bu formların hepsi bir baca içinde ortaya Şekil 1. Baca Yangınına Müdahale