Yangın ve Güvenlik Dergisi 185. Sayı (Eylül 2016)

KAPAK KONUSU - MAKALE YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 185 32 yönlü de, çift yönlü de olsa, tünel uzun- lu ù undan da tamamen ba ù × ms × z olarak (bak × n × z û ekil 3 ), sadece duman kay- na ù × n × n konumu ile k × s × tlanabilir. Duman tahliyeli enlemsel havaland × rma sistemi- nin etkinli ù i tamamen duman × n k × sa bir bölgeye tecrit edilmesine (hava/duman ak × ü × n × n kontrolü) ve duman tahliyesinin kapasitesine ba ù l × d × r. Tipik hava/duman tahliye h × zlar × 120m³/s [6] ve tünel kesitinin bir kat say × s × n × n çar- p × m × ile elde edilir [8] (ör.: 70m²‘lik bir kesit ve çarp × m faktörü 3 olan bir tünelde tah- liye h × z × 210 m³/s olarak hesaplan × r). Bir yang × n durumunda aç × lacak olan hava perdesi say × s × perdenin boyuna ve tah- liye edilecek olan duman/hava hacmi- ne ba ù l × d × r. Ancak, ne kadar çok say × da perde aç × l × rsa, yo ù un duman tahliyesinin verimlili ù i de o kadar dü ü ük olacakt × r. Bu durum û ekil 3’de duman tahliyesi için optimum ü ekliyle görülmektedir. Duman kontrolü, duman × aç × k olan perdelere do ù ru hareketlendirmek için gereklidir. Ek bir gereksinim de her iki giri ü ten tah- liye noktas × na kadar olan hava hareketi gereksinimidir (bak × n × z û ekil 3 ). Çift yönlü trafik ak × ü × olan tünellerde, dumana bariz kalan kullan × c × say × s × n × dü ü ürdü ù ünden, her iki giri ü ten tahliye noktas × na do ù ru benzer ak × ü hacimde ak × m h × z × önerilir [14]. Tekyönlü trafik ak × ü × olan tünellerde yang × n alan × ndan tahliye yönüne do ù - ru olan hava ak × ü × , di ù er yönden gelen ak × ü tan çok daha yüksek olmal × d × r. An- cak, tahliye noktas × ndan çok a ü a ù × lara kadar hava hareketinin devam etme olas × l × ù × – en az × ndan yang × n ç × k × ü × n × n ilk evreleri için – çok yüksektir. Bundan do- lay × , ç × k × ü kap × s × ndan tahliye noktas × na do ù ru bir miktar hava ak × ü × faydal × gö- rülmektedir. Bu, havaland × rma sistemi tamamen devreye girene kadar tahliye noktas × ndan öteye sürüklenen duman × n tahliye edilmesine olanak sa ù lar (bak × n × z û ekil 4 ). Tünel içindeki hava/duman × n sonuç h × z × tahliye hacmine ve tünelin ke- sit alan × na ba ù l × d × r. 2.2.2. Yang × n alg × lama ve sistemi dev- reye sokman × n etkileri Kaza an × nda tünel içinde bulunan hava- n × n h × z × da göz önünde bulundurulmas × gereken bir ba ü ka husustur. Bu, tünel boyunca bir hava/duman ak × ü × sa ù laya- cakt × r. Havaland × rma sisteminin devreye girmesi de dâhil olmak üzere alg × lama (acil durum modu) için gerekli olan süre, etkin bir duman tahliyesi ba ü lamadan önce duman × n tünel içinde ne kadar yay × ld × ù × n × belirleyecektir. û ekil 4 ’de, en- lemsel havaland × rma sistemi bulunan bir tünelde duman yay × l × m × görülmektedir. Burada, tünel kap × s × n × giri ü inden 125 m sonra × s × yay × lma oran × 30MW olan bir yang × n × n ç × kt × ù × varsay × lm × ü t × r ( û ekil 4 ’de portakal renkli dü ü ey çizgi). Kaza öncesi trafik neden ile yang × n × n yukar × bölümün- deki hava h × z × 1.5 m/s’dir. Ancak yang × n nedeniyle olu ü an × s × sonucu a ü a ù × yöne yay × lan duman × n h × z × 3-5 m/s’dir. Yang × n × n ç × k × ü × ndan 180 s sonra alg × land × ù × varsa- y × lm × ü t × r. Yang × n × n ç × kt × ù × noktadan 100 m a ü a ù × daki tahliye perdesi (Sekil 4’de, si- yah dikey çizgi) bu sürede aç × lm × ü t × r. Yan- g × n ç × k × ü × ndan (0s) yang × n × n alg × lanmas × (180s) aras × nda geçen sürede perde Duman û ekil 3. Uzaktan kumandal × perdeli enlemsel havaland × rma sistemi ve yang × n havaland × r- ma modunda duman tahliyesi (kaynak: Ref. [4]). Yang × n bölgesi Tahliye bölgesi û ekil 4. Duman tahliyesi için uzaktan kumanda edilen perdeleri ve enlemsel havaland × r- ma sistemi olan bir tünelde duman yay × l × m × . Dikey çizgiler yang × n × n ç × k × ü bölgesini (bak × n × z giri ü kap × s × ndan 130 m ilerdeki noktadaki dikey çizgi) ve tahliye perdesini (bak × n × z giri ü ka- p × s × ndan sonra 240 m mesafedeki dikey çizgi) göstermektedir. Havaland × rman × n devreye girmesi de dâhil yang × n × n alg × lanmas × (tahliye perdesinin aç × lmas × ve tahliye fan × n × n .çal × ü - maya ba ü lamas × ) 180 s alm × ü , tam tahliye kapasitesi olan 160m³/s h × za 360s’de eri ü ilmi ü tir.