Yangın ve Güvenlik Dergisi 185. Sayı (Eylül 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 185 TULUMBACI 10 s × n × rl × tutulmas × n × n nedeni, kaç × ü koridorunda de ù i ü ikli ù in görülebilir olmas × n × n sa ù lanma- s × d × r. Ancak, dengelenmi ü merdivenlere s × n × rlama getirildi ù inden ara sahanl × klarda 3 r × ht yap × lmas × çok zordur. Bina yüksekli ù i 15.50 m’den fazla ise bodrum katlardaki iki kat aras × nda kullan × lan merdiven bile dengelenmi ü yapt × r × lm × yor. Burada önemli olan bina yüksekli ù i de ù il, merdiven yuvas × yüksekli ù idir. En az r × ht say × s × 2 olarak de ù i ü - tirilmeli ve bina yüksekli ù i yerine merdiven yuvas × yüksekli ù i yaz × lmal × d × r. Mekanik ve elektrik sistemleri ile de yanl × ü anla ü × lan, uygulamas × çok zor olan ve uygulanmas × bir fayda sa ù lamayan hususlar bulunmaktad × r. Yönetmelikte “Kaç × ü merdivenlerinde bas × nçland × rma yap × lmam × ü ise merdiven bölümünde aç × labilir pencerenin veyamerdivenin üze- rinde devaml × havaland × rmay × sa ù layacak tepe penceresinin bulunmas × ü artt × r” denil- mektedir. Bu maddeyi uygularken, baz × lar × bu maddeye istinaden tepe penceresi aç × ld × ù × takdirde bas × nçland × rma siste- mine gerek olmad × ù × n × iddia etmektedir. Ama daha çok, bas × nçland × r × lmayan her merdivenden tepe penceresi istemektedir. Bodrum katta yahut bir al × ü veri ü merkezi içinde bulunan iki-üç kat × birbirine ba ù la- yanmerdivenlerden tepe penceresi isten- mektedir. Bumaddeye yükseklik s × n × rlamas × getirilmesi ve daha aç × k yaz × lmas × ü artt × r. Yönetmelikte içerisinde, uygulamada problem ç × karan, eklemelerin ve ç × kar- malar × n yap × laca ù × birçok madde bulun- maktad × r. Bunlar × n ço ù unlu ù u da mimari tasar × mla ilgili olanlard × r. Yönetmeli ù e göre; kaç × ü merdivenlerinde her dö ü eme düzeyinde 17 basamaktan çok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aral × kla sahanl × klar düzenlenece ù i belirtilmektedir. Ayr × ca, bina yüksekli ù i 15.50 m’den veya bir kattaki kullan × c × say × s × 100 ki ü iden fazla olan binalarda dengelenmi ü kaç × ü mer- divenlerine izin verilmemektedir. Uygula- mada, basamak say × s × n × n nas × l belirlene- ce ù i tart × ü × ld × ù × için basamak say × s × yerine geli ü mi ü ülke yönetmeliklerinde oldu ù u gibi r × ht say × s × esas al × nmal × d × r. Bu madde, kaç × ü merdivenlerinde her dö ü eme dü- zeyinde 18 r × httan çok olmayan ve birbiri aras × ndaki yükseklik 2 r × httan veya 350 mm’den az olmayan aral × kla sahanl × klar düzenlenece ù i, aksi belirtilmedikçe kaç × ü merdivenlerinin basamaklar × düz kollu ve sahanl × kl × olmas × gerekti ù i belirtilmelidir. Acil durumda merdivenden inen ki ü iler, küpe ü teden tutunarak inerken basa- mak geni ü li ù inin de ù i ü ti ù inin fark × na varmazlar. Basamak geni ü li ù inin aniden de ù i ü imi nedeniyle tökezlerler. Özellikle merdivendeki insan yo ù unlu ù unun fazla oldu ù u durumlarda, dengelenmi ü ve dairesel merdivenlerin kullan × m × tehlikeli duruma gelir. Bu nedenle yönetmelikler- de dengelenmi ü merdivenlerin yap × m × s × n × rland × r × lm × ü t × r. NFPA 101 standard × nda dengelenmi ü merdivenlere topluma aç × k yap × larda kullan × c × ki ü i say × s × ile s × n × rlama getirilmi ü ve kullan × c × say × s × n × n 10 ki ü iden az olmas × durumu için müsaade edilmi ü tir. Ülkemiz yönetmeli ù inde de yeni yap × lar için dairesel merdivenlerin kullan × laca ù × yerlere s × n × rlama getirilmelidir. Kaç × ü merdivenlerinde di ù er önemli bir husus da küpe ü telerle ilgilidir. Bir merdiven basamaklar × n × n her iki taraf × nda küpe ü te olmas × özellikle ya ü l × insanlar için çok önemlidir. Yönetmelikte, “Her kaç × ü merdi- veninin her iki yan × nda duvar, korkuluk veya küpe ü te bulunmas × gerekir” denilmektedir. Bu maddeye göre; duvar olan tarafa küpe ü te konulmas × na gerek olmamakta, yani duvar, korkuluk ve küpe ü tenin ayn × i ü levi gördü ù ü kabul edilmektedir. Oysa küpe ü tenin görevi farkl × d × r. Tutunabilmek için merdivenin her iki taraf × nda küpe ü te bulundurulmas × mecburi tutulmal × d × r. Yönetmelikte, kaç × ü merdivenlerinde ba- s × nçland × rma yap × lmam × ü ise, merdiven bölümünde aç × labilir pencerenin veya merdivenin üzerinde devaml × havalan- d × rmay × sa ù layacak tepe penceresinin bulunmas × gerekti ù i yaz × l × d × r. Birçok uy- gulamac × , bu maddeye istinaden tepe penceresi aç × ld × ù × takdirde bas × nçlan- d × rman × n gerekli olmad × ù × n × iddia et- mektedir. Tepe penceresinin aç × lmas × n × n sadece bas × nçland × rma gerekmeyen merdivenler için gerekti ù ini belirtmek için, “Bas × nçland × r × lma zorunlulu ù u bulunma- yan kaç × ü merdivenlerinde bas × nçland × r- ma yap × lmam × ü isemerdiven bölümünde aç × labilir pencerenin veya merdivenin üzerinde devaml × havaland × rmay × sa ù - layacak tepe penceresinin bulunmas × gerekir “ ü eklinde de ù i ü tirilmelidir. Yang × n yönetmeli ù i ú ngiltere’de yüzy × llar önce ç × kar × lmas × na ve yüzy × llard × r uy- gulanmas × na ra ù men, uygulamada kar ü × la ü × lan problemlerin giderilmesi ve günümü teknolojilerine göre de ù i ü iklikler yap × lmas × için her iki y × lda bir gözden geçirilmekte ve de ù i ü iklikler yap × lmaktad × r. Di ù er taraftan, yönetmeliklerde sadece belli esaslar verildi ù i ve detayl × aç × klama yap × lmad × ù × için, geli ü mi ü ülkelerde yan- g × n yönetmelikleri yay × nland × ktan sonra, yönetmelik maddelerinin yorumlanarak aç × kland × ù × el kitaplar × haz × rlanmaktad × r. Ülke genelinde uygulanmaya çal × ü × lan Binalar × n Yang × ndan Korunmas × Hakk × nda Yönetmeli ù in birçok maddesi yorumlan- maya ve aç × klanmaya muhtaç durum- dad × r. Bu sebeple, keyfi yorumlar ve farkl × uygulamalar yap × lmakta, her proje ayn × ü artlarda de ù erlendirilmemekte, tasar × m- c × ve uygulay × c × lar zorluk ya ü amaktad × r. Bir ki ü i akl × na geleni yaz × yor, tart × ü m × yor, “hoca bildi ù ini okur” diyor ve söyledi ù i yönetmelik oluyor ve bunu milyonlarca ki ü i uygulamak zorunda kal × yor. Belirtti ù im sebeplerle, yang × n yönetmeli- ù inin güncellenmesi ve uygulanmas × nda aç × klay × c × dokümanlara ihtiyaç bulunmak- tad × r. Yönetmelikte de ù i ü iklik yap × lmal × ve aç × klay × c × dokümanlar haz × rlanmal × d × r.