Yangın ve Güvenlik Dergisi 184. Sayı (Temmuz-Ağustos 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 184 71 YANGIN - TEKN ø K B ø LG ø bant çok h × zl × bir ü ekilde × s × narak tutu ü ma- ya ba ü layabilir. ú kinci ko ü ul ise, konveyör band × üzerinde bulunan kömür kaynakl × yang × nlard × r. Kö- mür, kendi kendine × s × nma özelli ù i olan bir maddedir ve ortamda bulunan ok- sijen, nem, × s × , bas × nç gibi unsurlar kö- mürün s × cakl × ù × n × n artmas × n × tetikleyebilir ve kömür bu durumda içten içe yanma durumuna ba ü layacak kadar × s × nabilir. Ayr × ca, kömürün konveyör hatt × na akta- r × ld × ù × transfer noktalar × nda, normalde so ù utulmu ü olmas × gereken fakat kon- veyöre k × zg × n kor halinde giren kömür parçalar × olabilir. Bu tür kömür parçalar × bant üzerinde ilerlerken ya so ù umaya devam eder ya da bant üzerinde bulu- nan di ù er kömür parçalar × yla veya ban- d × n kendisiyle etkile ü ime girerek yang × n × n ba ü lamas × na sebebiyet verir. Kömür konveyörleri üzerinde ç × kabilecek yang × n × söndürmek için tasarlanacak sis- teme uluslararas × standartlara göre karar verilmesi gerekmektedir. NFPA 850’ye göre kömür ta ü × yan konveyörler için oto- matik sprinkler sistemi veya su sprey sis- temi ile yang × n söndürme sistemi tasar- lanmal × d × r. û ayet su sprey sistemi tasarla- nacaksa, sistem tasar × m × NFPA 15’e göre yap × lmas × gerekmektedir. Genel olarak bahsi geçen kurallar a ü a ù × daki ü ekilde bir söndürme sürecine at × fta bulunurlar. • NFPA 15’e göre sprey nozullar × n at × m e ù rileri, konveyör band × n × n alt ve üst yüzey alanlar × n × , yan × c × malzemelerin bulundu ù u konveyör yüzeylerini, kon- veyör band × n × n desteklendi ù i çelik yü- zeyleri kapsamal × ve uygulama oran × en az 0.25 gpm/ft² (10,2 lpm/m²) ol- mal × d × r. • FM Global 7-11 para.2.3.3.3’e göre yang × n riski yüksek olan veya ü iddetli kay × plar olu ü turacak konveyörlerde h × zl × tepki veya daha geni ü alanda so ù utma gerekiyorsa bask × n su sprey sistemi kurulmal × d × r. Bask × n su sprey sis- teminin tasar × m × nda konveyörün tüm alan × için 0.25 gpm/ft² (10,2 lpm/m²) debi miktar × uygulanmal × d × r. Bilindi ù i üzere sprinkler ya da nozuldan akmas × gereken su miktar × , sprinkler veya nozulun birim bas × nçta bo ü altt × ù × su mik- tar × (K faktörü) ve sprinkler ya da nozul ba ü × na gelen su bas × nc × n × n karekökü ile do ù ru orant × l × d × r. Sistem boyunca bahsi geçen su mikta- r × n × n integrasyonu ile bulunacak olan su miktar × , sistemin genel su ihtiyac × n × be- lirlemektedir. Bu hesaplama yöntemini sprinkler ya da nozul tabanl × hesaplama yöntemi olarak adland × racak olursak; bu hesaplama yöntemi ile bulunan su mik- tar × , alan tabanl × hesaplama yöntemi ile bulunan su miktar × ndan fazla olmas × gerekmektedir. Burada hesaplanan her iki su miktar × n × n e ü itlenmesi esas mühen- dislik problemini olu ü turmaktad × r. Yukar × - da tabloda verilen de ù erlerin uzun y × llar yap × lan test ve deneylerin sonucu oldu- ù u gerçe ù i göz önünde bulundurulacak olursa, hesaplanan su miktar × bu de ù er- lere yakla ü t × r × labildi ù i müddetçe sistem optimize ü ekilde çal × ü acakt × r. Çünkü ideal söndürme miktarlar × olan tablo de- ù erlerinden daha fazla debide su tüke- Resim 3. Konveyörler için Bask × n Sistem Bant Geni ü li ù i Sprinkler Tipi Sprinkler Aras × Mesafe Sprinkler Yerle ü imi 2 ft (0.6 m) ile Sark × k Tip 12 ft (3.7 m) Bant boyunca ve bant ortas × nda 6 ft (1.8 m) Duvar Tipi 12 ft (3.7 m) Bant boyunca ve tek taraftan > 6 ft (1.8 m) Sark × k Tip 12 ft (3.7 m) Bant boyunca ve bant ortas × nda Duvar Tipi 12 ft (3.7 m) Band × n her iki yan × boyunca eksenel olarak kayd × r × lm × ü Bant Durumu Sprinkler Sistem Tipi Sprinkler ú htiyac × Çal × ü an Durumdaki Sprinkler Say × s × Sprinkler Ba ü × na Debi Bo ü altma Süresi Dolap ú htiyac × < 10° Islak, kuru veya Ön tepkimeli 10 Sprinkler ba ü × na 25 gpm (95 L/min) 60 min 250 gpm (946 L/ min) 10° - 30° Islak, kuru veya Ön tepkimeli 15 Sprinkler ba ü × na 25 gpm (95 L/min) > 30° Bask × n Bir bölgedeki sprinklerlerin tamam × 0.3 gpm/ft2 (12 mm/ min) Konveyör alan × n × n tamam × ú ki veya daha fazla paralel bant <30° Islak, kuru veya Ön tepkimeli 0.3 gpm/ft2 (12 mm/ min) Konveyör alan × n × n tamam × FM Global 7-11 Tablo 4.2.1’e göre e ù imi 10º‘nin alt × nda olan konveyörler için aç × - lacak sprinkler adedi 10 adet, e ù imi 10º ve üzerinde olan konveyörler için aç × la- cak olan sprinkler adedi 15 adet olacak ü ekilde hidrolik hesap yap × lmal × d × r. FM Global’e göre her bir sprinklerden mini- mum 25 gpm (95 lpm) debi al × nmas × gerekmektedir. Yukar × da belirtilen tablolar ve tablolarda- ki de ù erler, alan ve debi tabanl × olup, uygulanacak esas su miktar × sistem için seçilen pompa ve sprinkler/nozullar × n konfigürasyonlar × ile belirlenmektedir.