Yangın ve Güvenlik Dergisi 184. Sayı (Temmuz-Ağustos 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 184 62 YANGIN - MAKALE Bu makalede yang × n pompalar × n × n ta ü × mas × gereken genel özellikleri ve tipleri, standartlara uygunluklar × , seçim kriterleri, dikkat edilmesi gereken durumlar ve pompa odalar × n × n temel özelliklerine genel bir bak × ü anlat × lmaktad × r. Yang × n Pompalar × n × n Temel Özellikleri ve Standart Kriterlerine Genel Bir Bak × ü Özet Yap × larda, endüstriyel tesislerde, hizmet ve üretimin sa ù land × ù × hemen hemen her alan- da, insan ve ortam kaynakl × , cana ve mala büyük ölçüde zararlar verilebilecek olas × yan- g × n durumlar × nda yang × n pompalar × na olan gereksinim hayati önem ta ü × maktad × r. Elbette ki yang × n olgusu, meydana geldi ù i yerde al × - nan güvenlik tedbirleriyle olu ü ma riskini tama- men ortadan kald × rmak öncelikli hedef olsa da yang × n pompalar × ndan acil durumlarda devreye girmesi sa ù lanmas × gereken bir du- rumdur. Yang × n pompalar × n × n söndürme sis- temlerindeki olumsuz olabilecek etkilerden ba ù × ms × z olarak acil durumlarda sorunsuz, tam performansl × ve istenen zamanda devre- ye girebilmesi ad × na periyodik kontrollerin ve pompa bak × mlar × n × n yap × lmas × yüksek önem ta ü × maktad × r. Bu makalede yang × n pompala- r × n × n ta ü × mas × gereken genel özellikleri ve tip- leri, standartlara uygunluklar × , seçim kriterleri, dikkat edilmesi gereken durumlar ve pompa odalar × n × n temel özelliklerine genel bir bak × ü anlat × lmaktad × r. 1. Giri ü Yang × n pompalar × hala günümüz modern ya ü am × nda kullan × lan en önemli yang × n sön- dürme ekipman × olma özelli ù ini sürdürmek- tedir. Önemli yat × r × mlara sahip tesislerin ya da tehlikeli maddeleri i ü leyen, kullanan tesisler her an yang × n riski ile kar ü × kar ü × ya kalabilmektedir. Olas × bir yang × n, sadece cana ve mala vere- ce ù i zararlar olarak de ù il, çevreye de büyük ölçüde zararlar vermektedir. Önemli olan husus, yang × na sebep olacak unsurlar × ortadan kald × rarak yang × n × n ç × kma riskini s × f × ra indirebilmektir. Yang × nla müca- deledeki bir di ù er husus da al × namayan ön- lemler neticesinde olu ü acak yang × n × n en k × sa sürede, can kay × ps × z ve en az mal kayb × ile, kontrol alt × na al × n × p söndürülmesidir. Bu ey- lemler dizisinde yang × n pompas × n × n hayati önem ta ü × d × ù × a ü ikârd × r. Pompalar × n yang × n söndürme hizmetinde ba ü ar × l × olabilmeleri için uluslararas × baz × standartlar × n belirledi- ù i ü artlar × sa ù lamas × gerekmektedir. Ba ü l × ca Amerikan standartlar × olan NFPA, UL ve FM standartlar × , uygunluklar × , üreticilere ürünün özelliklerini, kullan × c × lara ise bu ürünlerin gü- venilirli ù ini sa ù layarak bir bak × ma kullan × c × y × da yasal mecralarda güven alt × na almaya imkân sa ù lamaktad × r. 2. Çal × ü ma Prensibi Yang × n pompalar × yap × ve çal × ü ma prensibi olarak, genel su temininde kullan × lan sant- rifüj pompalardan farkl × de ù ildir. Fakat acil durum an × nda sorunsuz çal × ü ma güvenilirli ù i istenmesi gere ù i normal pompalara göre yap × s × nda önemli detaylara sahiptirler. Genel amaçl × su temini yapan pompalar, yapa- caklar × i ü durumuna göre ekonomik ve verimli çal × ü malar × na göre tasarlan × p imal edilirken, yang × n pompalar × ise maksimum güvenilirlik ve net ç × k × ü bas × nç de ù erini sa ù lamaya yö- nelik olarak tasarlan × p imal edilen pompa gruplar × d × r. Santrifüj pompalar, sa ù layaca ù × hidrolik de- ù erler ve çal × ü ma ko ü ullar × na uygunlu ù u sebe- bi ile yang × n sistemlerinde kullan × labilecek tek pompa türüdür. Yang × n pompalar × , içerisinde bulunan çark ya da çarklar × n, motor tahriki ile milleri eksenin- de dönel hareketle suya kazand × rd × ù × santrifüj kuvvet sayesinde etki etti ù i suya salyangoz gövde formu içerisinde bas × nç kazand × r × r. Pompa içerisinde bas × nçland × r × lm × ü su, sal- yangoz gövde formunu takip ederek salyan- goz gövde ç × k × ü a ù z × ndan tesisata transfer olur. Bu sebeple yang × n pompalar × , bas × nç kazand × rd × ù × suyu gerekli olan noktalara trans- ferini sa ù layan çe ü itli yap × lardaki temel hidro- lik makinalard × r. Aytaç YILDIZ MAS-DAF Makine