Yangın ve Güvenlik Dergisi 184. Sayı (Temmuz-Ağustos 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 184 60 YANGIN - MAKALE úü letmelerde i ü letme körlü ù ü denilen hastal × k, uzun y × llar yang × n meydana gelmeyen i ü letmelerde de süreç gü- venlik tembelli ù i denilen hastal × k olarak görülmektedir. Bu hastal × klar genellikle yang × n geçiren i ü letmelerde yang × n × n söndürülmesinden sonra olay yerinde yap × lan incelemeler- de yang × n alg × lama, önleme ve söndür- me araçlar × n × n bak × m ve kontrolleri ile bu cihazlar × n yang × n an × nda kullan × lama- mas × gibi hata ve kusurlar görülebilmek- tedir. Alan çal × ü malar × kapsam × nda i ü letme- lerde yap × lan denetimler sonucu birçok i ü letmenin yang × n söndürme cihazlar × n × n önünün kapat × ld × ù × veya bak × m ve kont- rollerinin yap × lmad × ù × tespit edilmi ü tir. Söz konusu bu i ü letmelerin çal × ü anlar × na yan- g × n söndürme cihazlar × n × n yerleri soruldu- ù unda % 90’ × n × n bu cihazlar × n yerlerinin bilmedi ù i görülmü ü tür. 5. Sonuç E ù itim, bireylerin davran × ü lar × nda kendi ya ü ant × s × yoluyla kas × tl × istendik de ù i ü me meydana getirme sürecidir (7). Yang × n e ù itimi ise geli ü mi ü bireylerde önceden kazan × lm × ü , ancak biçimsel olmayan bil- ginin biçimsel e ù itimin uygulamal × ola- rak bireyde (afet disiplini) olumlu davra- n × ü de ù i ü ikli ù ini sa ù lamakt × r. úü letmelerde verilen yang × n e ù itimle- ri genellikle Yanma ve Yang × n × n Tan × m × , Yanman × n Üç Unsuru, Yanma Çe ü itleri (Yava ü Yanma, H × zl × Yanma, Parlama ve Patlama û eklinde Yanma, Kendi Kendine Yanma) ile Yang × n Önleme cihazlar × n × n kullan × lmas × ndan olu ü maktad × r. Yang × n e ù itimi birden fazla mühendislik disiplinlerini kapsamas × nedeniyle di- siplinler aras × ö ù retim sistemi ön plana ç × kmaktad × r. Disiplinler aras × ö ù retim ise farkl × disiplinlere ait bilgi ve becerileri an- laml × bir biçimde bir araya getirme ve kullanma yönünde etkili bir strateji olarak görülmektedir. Bu yakla ü × m ayn × zaman- da bütüncül olan do ù al dü ü ünme biçi- mimizle tutarl × l × k göstermektedir ( 8 ). Bu bilgilerden yola ç × kt × ù × m × zda disiplinler aras × ö ù retim, bireyin olumsuz davran × ü biçimini belirlenen hedefler do ù rultu- sunda olumlu davran × ü biçimine dönü ü - türdü ù ünü söyleyebiliriz. Yang × n e ù itimi di ù er e ù itimlerden oldukça farkl × bir e ù i- tim yap × s × na sahiptir. Yang × n e ù itiminin bu farkl × l × ù × öncelikle e ù itimin “koruyucu hekimlik” gibi yang × n × n ç × kmamas × na yönelik olmas × , sonras × nda ise gerçek bir yang × nla kar ü × la ü × ld × ù × nda bütüncül do ù al dü ü ünme biçimiyle, yang × n sa- has × ndaki teknik bilginin k × sa zamandaki karar verme tutarl × l × ù × yla ayn × seviyede olmas × d × r. Aksi takdirde bireyin karars × zl × - ù × korku ve pani ù e yol açabilmektedir. Yang × n e ù itiminin bir di ù er farkl × l × ù × ise bu bilginin kullan × m süreklili ù i olmad × ù × için unutulmaya yüz tutmas × d × r. Dolay × s × yla BYKHY’nde belirtildi ù i üzere, yang × n e ù i- timi ve tatbikatlar × n × n her y × l yenilenmesi gerekmektedir. Yang × n e ù itimi iki evreden olu ü mal × d × r. Bi- rinci evresi yang × n risk analizlerine dayal × eksik veya hiç olmayan yang × n güvenlik önlemlerinden maksimum düzeyde fay- dalan × lmas × , ikinci evre ise kriz yönetimi- ne dayal × i ü letmenin haz × rlam × ü oldu ù u acil durum plan × kapsam × nda al × nan önlemlere göre hangi tekniklerle, nas × l müdahale edilece ù inin bilinmesidir. Risk analizlerine dayal × güvenlik önlem- leri ile i ü letmede çe ü itli yang × n risk analiz teknikleri birlikte analiz edilerek, yang × n önleyici tedbirlerden maksimum fayda sa ù layabilmek için, kaizen sisteminde ol- du ù u gibi sürekli kontrol edilip iyile ü tirmesi gerekmektedir. Kriz yönetimine dayal × müdahale tek- niklerine paralel olarak, al × nan güvenlik önlemleri kapsam × nda i ü letmenin muh- teviyat × na göre de ù i ü ik zamanlarda çe- ü itli acil durum senaryolar × olu ü turulmal × ve farkl × zamanlarda tatbikatlar yap × larak gerçek yang × nlara haz × rlan × lmal × d × r. úü letmelere verilecek yang × n e ù itim stan- dart ve konular × n × n belirlenebilmesi için, i ü letmelerde meydana gelen geli ü tirilmi ü yang × n sebeplerinin istatistiksel sonuçlar × - na bak × lmas × gerekmektedir. Tablo 1 de bas × ndan elde edilen bilgilere göre veril- mekte olan yang × n e ù itim ve yöntemleri, teknikleri, e ù itimle ilgili kanun/yönetmelik- ler, e ù itim payda ü lar × ile e ù itme kat × lan- lar × n yeniden incelenip de ù erlendirilmesi gerekti ù ini söyleyebiliriz. Yang × n güvenli ù i ve e ù itimi konusunun geli ü en bilim, teknoloji ve endüstrilere göre yeniden ele al × nmas × gerekmek- tedir. Bir alan çal × ü mas × olarak i ü letme- lere verilen yang × n e ù itimlerinden sonra, alanda yap × lan incelemelerde Yang × n güvenlik ve e ù itiminin sadece yang × n söndürmeye yönelik oldu ù u dü ü üncesi kar ü × m × za ç × kmaktad × r. Oysa parlama ve patlama ü eklindeki yang × nlar × n hemen hemen tamam × nda proses güvenli ù inin ya yetersiz, yada hiç olmad × ù × görülmek- tedir. Referans 1. Prof. Dr: Abdurahman KILIÇ. Ate ü i Tu- tan Eller - Ate ü Kahramanlar × (2010) 2. Paul W. (1996). Patlama Mühendisli- ù i, New York: Wiley VCH 3. Bursa Büyük ü ehir Belediyesi, ú tfaiye Dairesi Ba ü kanl × ù × Yang × n Olay Yeri ú ncelemesi 2014. 4. Bursa Büyük ü ehir Belediyesi, ú tfaiye Dairesi Ba ü kanl × ù × Yang × n Olay Yeri ú ncelemesi 2014. 5. Net Nehir OSGB Teknik E ù itim ve Da- n × ü manl × k. 6. British Standart BS IEC 61882 2002. 7. http://home.anadolu.edu.tr/~abo- yaci/ders/eb/tkavramlar.pdf 8. Hacettepe Üniversitesi E ù itim Fakül- tesi Dergisi 12: 89-94 [19961 Bu makale TÜYAK 2015 Yang × n ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi Bildiriler kitab × ndan al × nm × ü t × r.