Yangın ve Güvenlik Dergisi 183. Sayı (Mayıs-Haziran 2016)

KAPAK KONUSU - MAKALE YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 183 42 4.1 Vaka Çal × ü mas × n × n Sonuçlar × Bu çal × ü ma úü itme Koruma Programlar × - n × n spesifik teknik ve yönetimsel detaylar ile birlikte firma merkezi taraf × ndan ba ü - lat × ld × ù × n × göstermektedir. Ancak, yap × - lan çal × ü ma üretim-ba ù lant × l × gürültünün gerçekte kontrolünün aksiyon ö ù renme ile elde edildi ù ini ortaya koymu ü tur. Bu sebeple, bu vakada ba ü ar × l × kültür de- ù i ü iminin arkas × ndaki iki kilit faktör liderlik ve aksiyon ö ù renmedir. Liderlik, güven- lik kültürünün de ù i ü tirilmesi anlam × ndaki faktördür. Liderlik çözülme a ü amas × n × te- tiklemi ü ve liderlerin güvenlik konular × ile ilgili tav × rlar × kültür de ù i ü imine çok büyük katk × da bulunmu ü tur. Mevcut vakada, ABD merkezli ana firma kurumsal bir po- litika olarak bir úü itme Koruma Program × devreye alm × ü t × r. Aksiyon ö ù renme kültü- rel dönü ü ümü gerçekle ü tirmi ü tir. Aksiyon ö ù renme kavram × 1940’larda, kat × l × mc × lar × n performanslar × n × artt × rmak için kendi aksiyon ve tecrübelerin ince- ledikleri bir e ù itim süreci olarak kullan × l- maya ba ü lam × ü t × r (31). Aksiyon ö ù renme gerçek problemleri çözmeye yönelik bir yakla ü × md × r ve aksiyon almay × ve bir ekip deste ù i ile sonuçlara yans × tmay × içerir. Revans (31) bir kurum içerisinde talimat verme ü eklindeki konvansiyonel yönte- min çok etkisiz oldu ù unu ifade etmi ü ve bu da aksiyon ö ù renmenin olu ü mas × na yol açm × ü t × r. Bu geli ü me L ¼ P þ Q, e ü itli- ù i ile verilmektedir. Burada L ö ù renme, P programlanm × ü bilgi ve Q sorgulamad × r. Sorgulama, insanlar × n neleri gördükleri, duyduklar × ya da hissettikleri ile ilgili iç- görü olu ü turulmas × n × sa ù lar ve yöntemin temel yap × ta ü × d × r (31). Aksiyon ö ù renme süreci, karma ü × k gerçek ya ü am prob- lemlerini çözmek için programlanm × ü bil- ginin elde edilmesini, gruplar içinde bir- likte ö ù renmeyi ve tecrübeleri kullanarak ö ù renmeyi içerir. Aksiyon ö ù renmenin kilit özellikleri, bir ü eylerin hakk × nda ‘sade- ce konu ü mak’ de ù il çözümlerin gerçek- te uygulanmas × , yaparak ö ù renmek ya da daha spesifik olarak yapmaya yan- s × tma vas × tas × ile ö ù renmedir. Di ù er kilit faktörleri aras × nda bir sorgulama tavr × n × n te ü vik edilmesi ve iyi uygulamalar × n yan- s × t × lmas × ya da k × staslanmas × ve payla ü × l- mas × vard × r (31). WISE (Ufak úü letmelerde úü ú yile ü tirme) gibi kat × l × mc × aksiyon ö ù ren- me programlar × n × n temelinde aksiyon ö ù renme vard × r (32). Mevcut vaka güvenlik kültürünün ba ü a- r × l × ü ekilde de ù i ü tirilmesinde liderli ù in en önemli faktör oldu ù unu göstermektedir. Liderlik çözülme a ü amas × n × tetiklemi ü ve liderlerin güvenlik konular × ile ilgili tav × rlar × kültür de ù i ü imine çok büyük katk × da bu- lunmu ü tur. Mevcut vaka ayn × zamanda üretim ba ù lant × l × gürültünün gerçekte kontrol edilmesinin de aksiyon ö ù renme ile elde edildi ù ini göstermi ü tir. Yeniden dondurma a ü amas × nda, üretim hatla- r × ndaki orta kademe yöneticiler dahil olmak üzere bütün çal × ü anlar program × n aktif gözetmenleri olarak görev alm × ü - lard × r. Bütün i ü çileri içeren sürekli aksiyon ö ù renme aktiviteleri vas × tas × ile sürekli iyi- le ü me elde edilmi ü tir ve gürültü seviyeleri 2000 y × l × ndan bu yana dü ü ük kalm × ü t × r. Bu sebeple aksiyon ö ù renme kültürel dönü ü ümü sa ù lam × ü t × r. Ancak, güvenlik kültürü de ù i ü iminin elde edilmesi hem zordur hem de zaman al × r. Kore’de ba- ü ar × örneklerinden çok ba ü ar × s × zl × k örnek- leri gözlemlemi ü bulunmaktay × z. Bu ba- ü ar × s × zl × k örneklerinde ‘çözülme’ a ü amas × i ü çi denetimleri sonucunda kanunlara uymama yüzünden verilen cezalar × n yol açt × ù × ekonomik kay × plar ile ya da ciddi endüstriyel kazalar × n yol açt × ù × kötü itiba- r × n etkisi ile ba ü lam × ü t × r. Ancak bu firmalar i ü çi kat × l × m × elde etmeyi ba ü aramam × ü ve kültürel de ù i ü imler elde edememi ü ya da sürekli iyile ü tirmeler elde edeme- mi ü lerdir. 5. Ulusal Önleyici Güvenlik ve Sa ù l × k Kültürü Önceki bölümlerde i ü yerindeki güvenlik kültürleri de ù erlendirilmi ü tir. Takip eden bölümlerde ulusal seviyede önleyici kül- türe de ù inilecektir. 21. yüzy × lda i ü ü u ü ekilde karakterizedir (6, 7, 33). ú lk önce hizmet ve bilgi sek- törleri tüm dünyada geni ü lemi ü tir. ú kinci olarak mekanizasyon ve robot kullan × - m × sebebiyle pek çok i ü kaybolmu ü tur. Üçüncü olarak, ufak i ü letmelerin say × s × artmaktad × r. Buna ilave olarak, daha büyük firmalar çal × ü an say × s × n × azaltmak- ta ve ta ü eron i ü çi çal × ü t × rmaktad × rlar, d × ü kaynak kullanmaktad × rlar ve faaliyetle- rini k × y × ötesi daha ufak alt-ta ü eronlara devretmektedirler. Bu sebeple neredey- se bütün yeni firmalar ufak ya da hat- ta daha da ufak mikro-firmalard × r. Dör- düncü olarak, vardiya/gece çal × ü ma ve hafta sonu çal × ü ma gibi tipik olmayan çal × ü ma vardiyalar × artmaktad × r. Be ü inci olarak istikrars × z çal × ü an say × s × nda ciddi art × ü ile birlikte çal × ü anlar aras × ndaki e ü it- sizlik de giderek artmaktad × r (34-39). Ka- y × t d × ü × ekonomi özellikle geli ü mekte olan ülkelerde istihdam × n büyük k × sm × n × te ü kil etmektedir. Ancak, mesleki güvenlik ve sa ù l × k düzenlemeleri genelde bu tür ça- l × ü anlar × kapsamamaktad × r ve kapsad × ù × durumlarda da etkin ü ekilde uygulan- mamakta ya da kanuni olarak yeterince zorlanmamaktad × rlar (40). Alt × nc × olarak, i ü gücü giderek globalize olmaktad × r ve i ü çi mobilitesi artmaktad × r (41, 42). Göç- men i ü çilerin, göçmen olmayan ya da yerel i ü çilerin aksine, i ü yeri ölümleri, yara- lanmalar × ve hastal × klar × ndan k × yaslana- maz ü ekilde daha fazla pay ald × klar × na dair giderek artan say × da kan × t vard × r (43). Son olarak, daha ya ü l × i ü çilerin sa- y × s × giderek artmaktad × r çünkü bireyler daha uzun ya ü amakta ve daha uzun süre çal × ü maktad × rlar (44-47). Örne ù in Kore’de ya ü l × popülasyon Avrupa ülkeleri ya da Japonya’dakinden daha dü ü üktür ancak Kore dünyada en h × zl × ya ü lanan ülkedir (48). 21. yüzy × lda i ü çi sa ù l × ù × ile ilgili yeni ve ortaya ç × kan problemler aras × nda yeni tür i ü -yeri-ba ù lant × l × hastal × klar, bula ü × c × olmayan hastal × klar ve mesleki sa ù l × k hizmetlerinin eri ü ilebilirli ù inde adaletsizlik gibi problemler vard × r (8,9). Ortaya ç × k- makta olan i ü -ba ù lant × l × hastal × klar ara- s × nda i ü -ba ù lant × l × kas-iskelet sistemi has- tal × klar × ve kardiyovasküler hastal × klar ve de ayn × zamanda ak × l sa ù l × ù × problem- leri vard × r (49). Örne ù in, Kore’de sigorta taraf × ndan tazmin edilmi ü taleplerin üçte