Yangın ve Güvenlik Dergisi 181. Sayı (Mart 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 181 60 YANGIN - TEKN ø K B ø LG ø sistemlerde özel duman tahliye sistemle- riyle, gerçek genel sistemlerde ise bazen hava yönetim sistemlerinin geri dönü ü taraf × ile ya da duman tahliye fan × olarak da görev yapan genel hava tahliye fan- lar × ile yap × lacakt × r. Çok katl × yüksek kulelerde çal × ü an tipik duman kontrol sistemleri hibrit sistemler olarak s × n × fland × r × lacak ve duman kontrol yöntemi olarak adet oldu ù u üzere ya bas × nç yöntemini ya da hava de ù i ü im yöntemini kullanacakt × r. Bu dü ü ey yap × lar aras × nda ortak dikey ü aftlar normal ça- l × ü ma esnas × nda her kata iklimlendirilmi ü hava tedarik ederler. Bir yang × n an × nda ise, sistem duman kontrolüne ayarland × - ù × nda, ayn × dikey ü aftlar, gere ù ine göre ya tahliye yapacak, ya da hava tedarik edecektir. Duman kontrolünün hava de- ù i ü imi yönteminde hava genelde genel amaçl × bir çat × ya monte edilmi ü bir iklim- lendirme ünitesinden ve hava tahliyesi hem bas × nç, hem de hava de ù i ü imi yöntemleri için özel amaçl × duman eg- zoz fan × ile sa ù lan × r. Sistemlerin Avantajlar × ve Dezavantajlar × Yukar × da belirtilen genel ve hibrit sistem örneklerinde, can güvenli ù i fonksiyonla- r × na hizmet veren ekipmanlar × n yan × s × ra normal bina iklimlendirmesinin temelini olu ü turan günlük kullan × mdaki havalan- d × rma ü artlar × n × kar ü × layan ekipmanlar en- tegre edilmi ü tir. Bu yöntemi uygulamaya koyman × n önemli bir faydas × da sistemde ortaya ç × kabilecek ar × zalar × n çok çabuk fark edilmesi ve an × nda müdahale edi- lebilmesidir. Özel duman kontrol sistemle- rinde ortaya ç × kabilecek bir ar × za, k × sa sü- rede fark edilmeme potansiyeline sahip olup, bu da can güvenli ù i senaryosunu olumsuz olarak etkileyebilmekte veya sis- temde ar × zalara yol açabilmektedir. Ge- nel sistem tasar × m × n × n di ù er avantaj × ise, ekipmanlar × n i ü levselliklerinin konsolide edilmesi ve dolay × s × ile de ekipmanlar × n bar × nma ve yerle ü tirme i ü lemleri için daha az yap × arazisine ihtiyaç gösterilmesidir. Bu sistemler ayr × ca kontrol sistem unsurla- r × n × da azaltabilmektedir. Entegre (genel) sistemler uygulamaya kondu ù unda, ge- nelde fan say × lar × nda ve hava da ù × l × m × kanal say × lar × nda bir azalma görülecek- tir. Dahas × , birçok durumda ekipman al × - m × ve bak × m × ile ilgili giderlerde de belli bir azalma olacakt × r. Çal × ü maya ba ü lad × ù × andan itibaren, ço ù u bina için, devam eden tadilatlar ve yenilemeler ola ù and × r. Bu oldu ù un- da, özellikle genel sistemler söz konusu oldu ù unda, dikkatli olunmal × d × r. Bu tür faaliyetler, özellikle de entegre olunmu ü sistemler, tasar × m sorumlusu taraf × ndan etkilenen ekipmanlar × n amac × ve i ü levsel- li ù i tamamen kavray × p bu kavram proje- ye aktar × lmad × ù × takdirde duman kontrol sistemlerini negatif etkileme potansiyelini sürdürürler. Duman kontrol sistemlerine istemeden verilen hasarlar, birçok say × s × z olas × senaryonun yan × s × ra duman sahas × s × n × rlar × n × n yeniden olu ü turulmas × na, ek ci- haz kullan × lmas × na veya cihazlar × n de ù i ü - tirilmesine ya da sistemin yeniden prog- ramlanmas × na neden olabilir. Kurulum û artlar × Yürürlükte olan birçok kanuna göre, du- man kontrol sistemlerinin uygulamaya konmas × , in ü as × ve kurulumu ile sistemin özel bir kalifiye kurum taraf × ndan bel- gelendirilmesi veya i ü letmeye al × nmas × zorunlulu ù u do ù maktad × r. IBC 2015 y × l × bas × m × n × n 1705,18 Maddesinde ü öyle denmektedir: “Duman kontrol sistemleri özel bir müfetti ü taraf × ndan tefti ü edile- cektir”. Arkas × s × ra gelen alt maddeler- de de test ü artlar × n × n genel kapsam × ve müfetti ü in sa ù lamas × gereken özellikler belirtilmektedir. NFPA 1 2015 bas × m × : Yang × n Yönetme- li ù i Madde 11.8.2 yeni kurulan duman kontrol sistemlerinin NFPA 92’ye göre cezai ehliyeti olan bir yetkili taraf × ndan tefti ü edilmesini ü art ko ü maktad × r. Dahas × , NFPA 101 2015 bas × m × : Can Güvenli ù i Yönetmeli ù i Madde 9.3.1 duman kont- rol sistemlerinin NFPA 92’ye göre test ve tefti ü edilece ù ini belirtmektedir. NFPA 101 Madde 9.3.3 ü öyle belirtmektedir: