Yangın ve Güvenlik Dergisi 181. Sayı (Mart 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 181 58 YANGIN - TEKN ø K B ø LG ø HVAC Fanlar × ve Duman Kontrolü Mark MECHAM PE, JBA Consulting Engineers, Las Vegas Kaynak www.csemag.com Duman kontrol sistemlerinde güvenilirli ù i sa ù lama için, yang × n, can güvenli ù i ve HVCA sistemlerinin bir mühendis taraf × ndan entegre edilmesi gereklidir. Buna cihazlar, fiziksel engeller ya da her ikisi birden dâhildir. NFPA 92: Duman Kontrol Sistemleri Standard × , 2015y × l × bas × m × , özel ve genel duman kontrol sistemlerini ü u ü ekilde tan × mlamaktad × r: x Özel duman kontrol sistemi: Sadece duman kontrolü amaçl × kurulan ve sistemin devre- ye sokulmas × ndan itibaren sadece duman kontrol fonksiyonunu icra eden duman kont- rol sistemleri ve bile ü enleri. x Özel duman kontrol sistemi: Yap × HVAC siste- mi gibi ba ü ka sistem(ler)le bile ü enlerini pay- la ü an, duman kontrol amac × na eri ü mek için operasyon modunu de ù i ü tirebilen duman kontrol sistemi. Uluslararas × Yap × Kodu (IBC)’nin en son bask × - s × nda, duman kontrol sistemlerinin s × n × rl × say × da yap × senaryolar × na uygulamaya konabilece ù i ü art ko ü ulmaktad × r. ú ki kat ve fazlas × n × birle ü tiren avlular, yüzeyden 10 m. veya daha alt × nda sakini bulunan yer alt × yap × lar × , penceresiz tu- tuk veya × slah evleri, sahne havaland × rmalar × ve/veya dumanda-korumal × oturma düzeni kullanan toplanma yerlerinde duman kontrol sistemleri sa ù lanmas × ü artt × r. Her ne kadar yük- sek binalarda, kurtarma sonras × operasyonlar için sadece dumandan-ar × nd × rma sistemleri gerekse de, yüksek yap × larda duman kontrol sistemlerinin bulunmas × ola ù and × r. Yerel idare- lerin getirdi ù i ek ü artlar, kurumsal kimlik gereksi- nimleri, ya da ba ü ka alternatif yöntemlerin so- nuçlar × duman kontrol sistemleri gerektirebilir. Özel duman kontrol sistemlerinin kullan × ld × ù × en yayg × n yap × ö ù esi ise, çok katl × bas × nçl × merdi- ven bo ü lu ù u gibi bas × nçl × ç × k × ü veya duman- dan ar × nd × r × lm × ü kapal × alanlard × r. Bunun da nedeni, bu yap × ögelerine ne ü ekilde hizmet sa ù lanaca ù × n × ve sonuçta özel ç × k × ü alanla- r × nda aç × kl × klara ne ü ekilde izin verilece ù ini belirleyen kat × standartlar ve yasalard × r. Özel duman kontrol sistemleri kullanan di ù er yap × elemanlar × ise bas × nçl × asansör bo ü luklar × veya avlulard × r. Bu yap × elemanlar × n × n d × ü × nda muhtemelen kar ü × la ü × labilecek duman kontrol sistemleri ti- pik olarak genel duman kontrol sistemleri ya da özel ile genel duman kontrol sistemlerinin kullan × m özelliklerini birle ü tiren hibrit sistemler- dir. Örne ù in, yüksek tavanl × , podyum seviye- sinde duman kontrol sistemi olan çok kullan × m amaçl × binalar (oteller, kumarhaneler, vs.) tipik olarak hava de ù i ü imi veya tahliyesi yöntemine göre tasarlanacaklard × r. Duman tahliyesi, hibrit