Yangın ve Güvenlik Dergisi 181. Sayı (Mart 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 181 TULUMBACI 10 2.1. Helikopter S × n × f × Helikopterler toplam uzunluklar × na göre H1, H2 ve H3 olarak üç farkl × s × n × fa ayr × l × r. Kritik yang × n alan × ve heliportlar × n yang × n- dan korunma gereklilikleri, tesisi kullana- cak olan en büyük helikopterlerin boyu- tuna göre belirlenir. Kategoriler, helikopter toplam uzunlu ù u, yani kuyruk bumba ve rotorlar dâhil, esas al × narak tan × mlanmak- tad × r. Yükseltilmi ü heliportlarda daha çok H-2 s × n × f × helikopterler kullan × lmaktad × r. ICAO taraf × ndan yay × mlanan Annex 14’te, heliport kategorisine göre uygulanacak köpük s × v × s × miktar × verilmekte ve uygula- ma yöntemi konusunda tavsiyelerde bu- lunularak, helikopter ebatlar × na ve onlar × n özelliklerine ili ü kin bir çal × ü ma, yang × nla mücadele üç kategorinin, yayg × n olarak kullan × lan helikopterlerin yang × nla müca- delesinde yeterli oldu ù u belirtilmektedir. 2.2. Kullan × lacak Köpük Konsantrasyonu Türü Heliportlarda, helikoptere ve ini ü platformu- nahasar gelmesini önlemek amac × yla yan- g × n × n h × zl × ü ekilde söndürülmesini sa ù layacak köpü ù e ihtiyaçlar × vard × r. Heliportlarda sulu film olu ü turan köpükler (AFFF) bu tür uygu- lamalarda tercih edilen köpük s × v × lar × d × r. Bu köpük türü, en dü ü ük uygulama oran × na sahip oldu ù u için tercih edilmektedir. Pro- tein ve fluroprotein türü konsantrasyonlar da kullan × labilir ancak bunlar daha yüksek uygulamah × zlar × ve havaüflemeli bo ü altma cihazlar × gerektirirler ve AFFF’nin sa ù lad × ù × h × zl × söndürme özelli ù ini sunmazlar. Buna ilave olarak, AFFF kadar ak × c × olmad × kla- r × ndan platform üzerinde AFFF kadar h × zl × akamazlar ve yang × n × söndürmeleri daha fazla zaman al × r. Her ne kadar alkoledirençli sulu film olu ü turan köpükler (AR-AFFF) stan- dart AFFF ileayn × ü ekildeetkili olsada, bunlar genelde bu tür tehlikelerin önlenmesinde kullan × lmazlar. 2.3. Gerekli Uygulama Oran × NFPA 418’de heliportlar için köpük uy- gulama oranlar × köpük konsantrasyonu türlerine göre AFFF türü köpük için 4.1 L/dak/m², fluroprotein köpük için 6.5 L/ dak/m² ve protein köpük için 8.1 L/dak/ m² olarak verilmektedir. Uluslararas × Sivil Havac × l × k Örgütü (ICAO) taraf × ndan uygu- lama oranlar × AFFF köpük için 5.5 L/dak/ m² olarak verilmi ü tir. 2.4 Uygulama Yöntemi Helikopter ini ü ve kalk × ü lar × nda, yükseltilmi ü heliportlar × n büyük k × sm × nda personel bulundu ù u için, yang × n × tespit etmek ve sistemin harekete geçmesini sa ù lamak için otomatik yang × n tespit sistemleri normalde kullan × lmamaktad × r. Buna ilave olarak, bir heliport ini ü alan × n × n konfigü- rasyonu sebebiyle, bir yang × n × n otomatik olarak tespit edilmesi sadece zor de ù il ayn × zamanda güvenilir de olmamak- tad × r. Bu sebeple, kullan × lacak herhangi bir otomasyon sadece, sistemi uzaktan harekete geçirmek ve ilgili otoriteleri uyarmak amac × yla tahliye noktalar × gibi stratejik noktalara yerle ü tirilmi ü butonlar kullan × l × r. 2.5 Köpük S × v × s × Debisi NFPA 418’de köpük s × v × s × debisi; köpüklü yang × n dolaplar × için kritik yang × n alan × , sabit söndürme sistemleri için ise tüm he- liport alan × ile uygulama oran × n × n çarp × m × ile bulunmaktad × r. Korunmas × gerekli olan alan uygulamadaki kritik yang × n alan × d × r. H-1 kategorisindeki bir heliport için uy- gulamadaki kritik yang × n alan × 34.8 m², H-2 s × n × f × için 78 m² ve H-3 s × n × f × için 133.8 m²’dir. Gerekli olan uygulama oran × ise