Yangın ve Güvenlik Dergisi 181. Sayı (Mart 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 181 9 TULUMBACI noktas × na ikinci köpük monitörü de ilave edilebilir. E ù itimli personel varsa, yang × n dolaplar × n × n kullan × lmas × tercih edilen yöntemdir. Yang × n dolaplar × n × n kullan × l- mas × köpüklerin yang × na daha kolay yönlendirilebilmekte ve yang × n daha h × zl × bir ü ekilde kontrol alt × na al × nabilmektedir. Bu nedenle köpük monitörleri say × s × ndan ba ù × ms × z, her heliport için, her noktaya eri ü ebilecek köpük lansl × bir yang × n dolab × bulunmal × d × r. Çevresel püskürtmeli sabit köpük sistemlerinde de bir adet köpüklü yang × n dolab × bulunmas × zorunludur. Sabit monitörler ve sal × n × ml × monitörler sadece bir dü ù meye basmak suretiyle herkes taraf × ndan çal × ü t × r × labilecek avan- taja sahiptir ve e ù itimli veya profesyonel yang × nla müdahale personelinin bu- lunmas × ü art de ù ildir. Rüzgâr × n yönüne ve yang × n × n durumuna göre, monitörler manuel olarak da yang × n oda ù × na yön- lendirilmektedir. Heliporta ini ü ve kalk × ü s × ra- s × nda görevli personel bulunan binalarda, sal × n × ml × monitörlerin bulunmayabilir. Sal × - n × ml × monitör kullan × lmas × durumunda da ilk çal × ü t × rman × n manuel olarak kontrollü yap × lmas × gerekmektedir. 2. Köpüklü Yang × n Dolab × Sistemi Tasar × m × Köpüklü söndürme sistemi tasar × m × ; heliportu kullanan en büyük helikopterin uygulamadaki Kritik Yang × n Alan × n × n ko- runma amaçlar × na dayanmaktad × r. NFPA 418’de, heliportu kullanacak olan en büyük helikopterin boyutuna ba ù l × olarak her bir heliport s × n × f × için uygulamadaki kritik yang × n alan × belirlenmi ü tir. Kullan × lan köpük konsantrasyonu, uygulamadaki kritik yang × n alan × için gerekli olan uygula- ma oranlar × n × da belirlenmi ü tir. Tablo 1 ’de NFPA 418 standard × na göre kritik yang × n alanlar × ve AFFF köpü ù ü için gerekli köpük s × v × miktar × verilmektedir. Gerekli köpük konsantrasyon miktar × , yuka- r × da belirtilmi ü olan uygulama oranlar × nda köpüklü yang × n dolaplar × için sistemin 2 dakika boyunca çal × ü t × r × lmas × üzerine dayal × d × r. Heliport köpüklü söndürme sistemi için en iyi köpük konsantrasyonu türü AFFF ve uygulama oran × %3 seçile- bilir. Heliportun yang × ndan korunmas × na yönelik köpük s × v × s × debisi, NFPA 418’de yang × n dolaplar × için 336 L/dak (89 gpm) köpük s × v × s × debisini uygulama oran × yla çarp × lmas × sonucunda elde edilir. Gerekli olan püskürtme için lans tipi seçilir. ICAO Annex 14-Bölüm 6’da, yükseltilmi ü heliportlarda, 250 L/dakika köpük verebi- len en az bir adet köpüklü yang × n dolab × ve ayr × ca H-2 ve H-3 s × n × f × yükseltilmi ü heliportlarda, her biri gereken bo ü alt × m oran × na ve ula ü ma kapasitesine sahip en az iki adet monitör bulundurulmas × ve her türlü hava ko ü ulunda heliportun herhangi bir bölümüne köpü ù ün uygulanmas × n × sa ù layacak ve bir helikopter kazas × nda her iki monitörün de zarar görme olas × l × ù × n × en aza indirecek ü ekilde yerle ü tirilmesi tavsiye edilmektedir. Tablo 1. NFPA 418’e göre kritik yang × n alan × ve köpük miktar × Yükseltilmi ü Heliport (NFPA-418) Helikopter S × n × f × H1 H2 H3 Kritik yang × n alan × m² 34.8 78 133.8 AFFF köpük Uygulama oran × L/dak/m² 4.1 4.1 4.1 Köpük debisi L/dak 145 320 550 Köpük için gerekli su miktar × L/dak 400 1000 1600 Köpük s × v × s × miktar × , Yang × n dolab × , 2 dak, %3 L 24 60 96 Tablo 2. ICAO göre kritik yang × n alan × ve köpük miktar × Yükseltilmi ü Heliport (ICAO) Helikopter S × n × f × H1 H2 H3 Kritik yang × n alan × (m²) 47 87 144 AFFF köpük Uygulama oran × L/dak/m² 5.5 5.5 5.5 Köpük debisi L/dak 250 500 800 Köpük için gerekli su miktar × L/dak 500 1000 1600 Köpük miktar × , 5 dak, %3 L 37.5 75 120