Yangın ve Güvenlik Dergisi 181. Sayı (Mart 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 181 TULUMBACI 8 Heliport Yang × n Söndürme Sistemleri-2 Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ ú TÜ Makina Fakültesi Köpüklü Söndürme Sistemi 1.Giri ü Bina üzerinde bulunan yükseltilmi ü heliport- larda meydana gelecek yang × nlar, bina için büyük risk olu ü turdu ù undan yang × n × n hemen ba ü lang × çta söndürülmesi gerek- mektedir. Heliport söndürme sistemlerinde köpük tercih edilir. Köpüklü sistem; yan- g × nlar × n söndürülmesine ilave olarak ayn × zamanda yak × t s × z × nt × lar × n × n üzerini köpük örtüsü ile kaplad × ù × için yak × t s × z × nt × lar × n × n tutu ü mas × n × da engellemektedir. Köpük olu ü turmak için köpük s × v × s × hava ve su ile kar × ü t × r × l × r. Kar × ü t × rma i ü lemi için bladder tank- lar × , venturi oranlay × c × lar × veya pompalar kullan × l × r. Araç otoparklar × , bo ü binalar ya da benzeri bo ü yap × lar üzerinde bulunan heliportlara dü ü ük genle ü meli bir köpük sisteminin kurulmas × na gerek yoktur. Heliportlardaki yang × nlar × n söndürülmesi ko- nusunda yang × ndolaplar × , köpükmonitörleri veya köpüklü sabit püskürtücüler kullan × l- maktad × r. Uluslararas × Sivil Havac × l × k Örgütü (ICAO) taraf × ndan yay × mlanan “Annex 14 (6.1.7) - Aerodromes Volume 2: Heliports (2013-6.1.7)’de ve Türkiye Sivil Havac × l × k Genel Müdürlü ù ü taraf × ndan yay × mlanan Heliport Tasar × m ve úü letim Esaslar × nda (HA- D/T-07-2014) yükseltilmi ü heliportlarda, 250 L/dakika jet püskürtme modeliyle köpük verebilen en az bir adet köpüklü yang × n dolab × bulundurulmas × n × istemekte ve kö- pük monitörü tavsiye edilmektedir. NFPA 418-Standard for Heliports, bütün yükseltilmi ü heliportlara dü ü ük genle ü - meli köpüklü yang × n söndürme sistemi kurulmas × n × ü art ko ü maktad × r. NFPA 418, heliportlara yönelik olarak iki tür koruma sistemi öngörmektedir. Bunlar × n birincisi köpüklü yang × n dolab × olup bunlar bir kabinin içerisinde bulunan püskürtücülü hortum sistemi ve köpük konsantrasyonu tank × ndan meydana gelen sabit sistem- lerdir. ú kinci sistem ise sabit oranlama sistemi olup borular monitörlere ya da ini ü alan × n × n çevresindeki noktalara stratejik bir ü ekilde yerle ü tirilmi ü olan sabit püskürtme ba ü l × klar × na ba ù lanmaktad × r. Heliportlardameydana gelen bir yang × na müdahale için, heliporta iki noktadan ula ü × lmas × ve iki eri ü im noktas × aras × nda en az 9.1 m olmas × ve bu noktalar × n dik- dörtgen heliport alanlar × için ayn × kenarda olmamas × gerekmektedir. Böylece, rüzgâr yönüne ve duman × n yay × lma yönüne göre müdahale noktas × seçilebilecektir. Etkin rüzgar yönüne göre müdahale noktalar × ndan birinde köpük monitörü di ù erinde köpüklü yang × n dolab × bulun- durulur. Yang × n dolab × olan müdahale