Yangın ve Güvenlik Dergisi 180. Sayı (Ocak-Şubat 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 180 9 TULUMBACI Türkiye Sivil Havac × l × k Genel Müdürlü ù ü taraf × ndan 23 Ocak 2009 tarihinde yay × mlanan Heliport Yap × m ve úü letim Yönetmeli ù i’nde (SHY-14B) söndürme sis- temlerinin ve i ü letmesinin ICAO taraf × ndan yay × mlanan Ek-14 belirtilen esaslara göre yap × lmas × istenmi ü tir. Heliportlarla ilgili ikinci önemli kaynak, Amerika Birle ü ik Devletleri Ulusal Yang × n- dan Korunma Birli ù i (NFPA) taraf × ndan, bu alandaki minimum güvenli ù i sa ù - lamak amac × yla yay × mlad × ù × NFPA 418 (Standard for Heliports) standard × d × r. Köpüklü sabit püskürtücüler tasar × m × NFPA 418 standard × nda detayl × olarak verilmi ü tir. Heliportlara yönelik yang × n korunma sis- temlerini tasarlamas × nda, bu alanda s × k olarak kullan × lan baz × deyimlerin bilinmesi önemlidir. Helikopterlerin havada as × l × durdu ù u, ini ü e yönelik yakla ü ma manevras × n × n son a ü a- mas × n × üzerinde tamamland × ù × ve kalk × ü manevras × n × ba ü latt × ù × alana Son Yakla ü - ma ve Kalk × ü Alan × (FATO: Final Approach and Takeoff Area) olarak belirtilmektedir. Helikopterlerin yere ini ü i için tasarlanm × ü olan ve minimum a ù × rl × ù × ta ü × yabilecek kapasiteye sahip konma ve havalanma alan × (TLOF: Touchdown and Liftoff Area) ini ü platformu olarak tan × mlanmaktad × r. û ekil 1 ’de Konma ve havalanma alan × (TLOF) ile son yakla ü ma ve kalk × ü alan × (FATO) görülmektedir. Yang × n söndürme sistemleri için Kritik Yan- g × n Alan × (PCFA-Practical Critical Fire Area) önemlidir. Kritik yang × n alan × , helikopterle- rin boyutlar × ve yak × t kapasiteleri gibi pek çok faktöre ba ù l × d × r. Kritik yang × n alan × ve heliportlar × n yang × ndan korunma gerek- û ekil 1. Konma ve havalanma alan × (TLOF) ile son yakla ü ma ve kalk × ü alan × (FATO) û ekil 2. Heliport yakla ü ma ve kalkma alan × lilikleri, tesisi kullanacak olan en büyük helikopterlerin boyutuna göre belirlenir. Helikopterler toplam uzunluklar × na göre H1, H2 ve H3 olarak üç farkl × s × n × fa ayr × l × r. Kategoriler, helikopter toplam uzunluk, yani kuyruk bumba ve rotorlar dâhil, esas al × narak tan × mlanmaktad × r. Helikopterler için, rotorlar normalde kurtarma ve yan- g × nla mücadele amaçl × olarak dikkate al × nacak bir faktör olmamas × gerekti ù in- den toplam uzunluk yerine gövdenin uzunlu ù u kullan × l × r.