Yangın ve Güvenlik Dergisi 179. Sayı (Kasım-Aralık 2015)

KAPAK KONUSU - MAKALE YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 179 46 jenerasyon raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × her iki alanda da önemli geli ü meler sun- maktad × r. Raf Tipi Ya ù murlama Ba ü l × klar × n × n Gelece ù i Raf tipi ya ù murlama ba ü l × ù × teknolojisin- deki ileri geli ü meler sistem maliyetini ve hasar potansiyelini azalt × rken yukar × da an × lan yeni raf tipi tasar × m kriteri avanta- j × n × sa ù lamay × da amaçlamaktad × r. He- nüz model ya ù murlama sistemi kurulum standartlar × nda yer alamasa dahi, raf tipi ya ù murlama ba ü l × ù × kavram × n × n geli ü tiril- mi ü kapsam × n × n patentini almak üzere ara ü t × rmalara ba ü lanm × ü t × r. Geli ü tirilmi ü kavrama sahip raf tipi ya ù murlama sis- temleri halen yüksek tehlike grubundaki ürünlerin ve yüksek tavanl × depolar × n korunmas × n × sa ù lamak amac × ile kurul- maktad × r. Bunlara tam ölçekli yang × n deneme verilerini kullanan performan- sa dayal × tasar × m analizlerini esas alan otomatik depolama ve bulup getirme sistemleri de dâhildir. Raf tipi ya ù murlama sistemlerinin geli ü ti- rilmi ü kapsam × bir rafta bulunan nispeten dar alanda su s × kacak ü ekilde sark × k def- lektör ile çiftle ü tirilmi ü nominal k faktörü 25.2 gpm/ psi 1/2 olan ya ù murlama ba ü - l × ù × kullanmaktad × r. Bu ya ù murlama ba ü - l × klar × , geleneksel raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × ile kar ü × la ü t × r × ld × ù × nda, hem ya- tay, hem de dikey olarak artan bir bo ü - lu ù a izin vermek üzere tasarlanm × ü lard × r. Konvansiyonel raf tipi ya ù murlama ba ü - l × klar × bir yang × n × çepeçevre sarmak üze- re tasarlanm × ü lard × r ve azami k-faktörleri 11.2 gpm/psi 1/2 dir. Sonuç olarak gelenek- sel raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × birbirle- rine yak × n olarak yerle ü tirilirler, tipik olarak aralar × ndaki mesafe yakla ü × k 150 ila 300 cm’dir. Ek olarak, nispeten küçük olan k faktörü geleneksel raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × nda damla da ù × l × m × na neden olur ve bunlar hat × r × say × l × r bir yükseklikten dü ü tü ù ünde yang × n sütunundan geçmek için ideal de ù ildir. Bu, geleneksel raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × nda seviyeler aras × mesafeyi k × s × tlamaktad × r. Geni ü letilmi ü kapsaml × raf tipi ya ù murla- ma sistemlerinde bir dizi tam ölçekli yan- g × n testleri gerçekle ü tirilmi ü tir. Bu testlerde ü u ürünler kullan × lm × ü t × r: • Kutulanm × ü û i ü irilmemi ü A Grubu Plas- tikler • Aç × k û i ü irilmi ü A Grubu Plastikler • Yan × c × S × v × lar ú lk test raflarda depolanm × ü Aç × k û i ü irilmi ü A Grubu plastiklerin korunmas × n × soru ü - turmak üzere yap × lm × ü t × . Test düzeninde 12 m yükseklikteki tavan alt × nda 13.5 m yükseklikte çift s × ral × paletlerde istif- lenmi ü polisitren et tepsileri vard × . Geni ü kapsaml × raf sistemi sadece boylamsal kanalda kullan × lm × ü t × . Her bir bölüme tek bir ya ù murlama bacas × konmu ü tu ve ya ù murlama ba ü l × klar × aras × mesafe takriben 250 cm idi. Raf tipi ya ù mur- lama ba ü l × klar × n × n hemen üzerine 3/8 parmakl × k kontrplaktan olu ü an yatay bir bariyer konmu ü tu. Raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × n × n çal × ü ma bas × nçlar × ise 30 psi idi. Raflarda depolanan Aç × k û i ü irilmi ü A Gru- bu plastikler için koruma kriterleri henüz NFPA’da belirtilmemi ü tir. Yukar × da tart × ü × - lan kriterler büyük ihtimalle NFPA 13’ün bir sonraki bas × m × nda yer alacakt × r. Bu da, bir çift s × ral × raf için Aç × k û i ü irilmi ü A grubu plastiklerin korumas × n × ü u ü ekilde gerçek- le ü tirecektir: • Merkezden merkeze aralar × ndaki me- safe takriben 5 m olan dü ü ey bariyer- ler ile birlikte 60 psi’de 12 adet ya ù - murlama ba ü l × ù × için hidrolik olarak he- saplanm × ü sadece tavandan ya ù mur- lama yapan K25.2 ESFR ya ù murlama ba ü l × klar × ; veya • Yüzeyde merkezde azami her 150 cm, boylamsal kanalda merkezde 3 m mesafede konu ü land × r × lm × ü ya ù mur- lama ba ü l × klar × ile K8.0 veya K11.2 raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × ve her bir 3.5 m’ye yerle ü tirilmi ü yatay bariyerler. Geni ü letilmi ü kapsaml × raf tipi ya ù murla- ma sistemleri konfigürasyonu geleneksel sistemlerde gereken yüzey ya ù murlama ba ü l × klar × na olan gereksinimi ortadan kal- d × r × r ve raf tipi ya ù murlama sistemlerine gelebilecek potansiyel hasarlar × ciddi oranda azalt × r. Boylamsal kanalda ko- nu ü land × r × lm × ü geni ü letilmi ü kapsaml × ya ù - murlama ba ü l × klar × n × n sprey kal × b × sade- ce koridordaki mal × yüzeyden × slatmak için de ù il, ayn × zamanda ürünün bulun- du ù u kom ü u raflar × da korumak üzere buralara su s × kmak için de yeterlidir. ú yile ü tirilmi ü damlac × k da ù × l × m × geleneksel raf tipi ya ù murlama sistemleri ile k × yas- land × ù × nda, az seviyede raf tipi ya ù mur- lama sistemi ile kar ü × la ü t × r × lm × ü t × r. Yukar × da tart × ü × lan yeni NFPA 13 raf tipi tasar × mda, en a ü a ù × her 4 metrede bir ya ù murla- ma ba ü l × ù × na gerek duyulmaktad × r. Aç × k- ta bulunan A Grubu plastikler için, her 7 metrede bir ya ù murlama ba ü l × kl × ve ba- riyerli ya ù murlama sistemi test edilmi ü tir. Daha az tehlikeli Kutulanm × ü û i ü irilmemi ü A Grubu plastikler için yap × lan testlerde ise raf tipi ya ù mur ba ü l × klar × dü ü ey düz- lemde 10’ar metreye kadar arayla yer- le ü tirilmi ü tir. Ürünün taban × nda, koridorda, raf tipi ya ù murlama ba ü l × klar × aras × ndaki me- safenin en uzun oldu ù u yerde ilk test yang × n × ç × kar × lm × ü t × r. Test kriterlerinde ise, depolama ya ù mur ba ü l × klar × için ü artlar × içeren UL 199 esas al × nm × ü t × r.