Yangın ve Güvenlik Dergisi 174. Sayı (Nisan 2015)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 78/80%$&, 8 ú stanbul Bo ù az × Yang × n Riski Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ ú TÜ Makina Fakültesi ú stanbul Bo ù az × ; yo ù un deniz trafi ù i ve Bo ù az × n do ù al özellikleri nedeniyle, seyir ü artlar × bak × m × ndan dünyan × n en riskli su yoludur. Meydana gelecek kazalara kar ü × ; Bo ù azdan geçi ü lerin kontrollü yap × lmas × , söndürme ve kurtarma yapacak deniz itfaiyesinin kurulmas × ve çevre temizli ù i ko- nusunda yeterli teçhizata sahip olunmas × gerekir. ú stanbul’u çevreleyen denizlerde meydana gelen yang × nlar, kara yang × n- lar × ile kar ü × la ü t × r × ld × ù × nda karaya nazaran denizde daha az say × da kaza meydana gelmesine ra ù men, deniz yang × nlar × daha büyük maddi ve manevi hasarlar meydana getirmektedir. ú stanbul’da denizde ve gemilerdemeyda- na gelen yang × nlar × önlemek bak × m × ndan 1894 y × l × nda Seçini Pa ü a taraf × ndan kurulan ú tfaiye alay × ndaki “Bahriye Taburu”, 1923 y × l × nda “Deniz Grubu” olarak isim de ù i ü tir- mi ü ve 1965 y × l × na kadar iki gemi ile hizmet vermi ü tir. Fakat daha sonra hiçbir giri ü im yap × lmam × ü ve 1975 y × l × nda ç × kar × lan yö- netmelikle de itfaiyenin deniz yang × nlar × ile bütün ilgisi yasal olarak bitmi ü tir. ú stanbul’da, tam 120 y × l önce deniz itfaiyesi varken gü- nümüzde olmamas × , üzülecek bir olayd × r. ú stanbul’un denizle olan çok geni ü ili ü kisi nedeniyle “Denizden Yang × n Önleme” üzerinde ciddi olarak durulmas × gere- ken önemli bir konudur. Özellikle ak × nt × l × ve önemli bir geçit yeri olan Bo ù aziçi, ucu kapal × bir durumda bulunan Haliç, gemilerin topland × ù × Haramidere aç × klar × ve Haydarpa ü a liman bölgesi gibi deniz trafi ù i aç × s × ndan yo ù unluk gösteren ve yang × n olas × l × ù × yüksek bölgeler bulun- maktad × r. Tarihi geli ü me içinde denizde meydana gelen, önemli can ve mal kay × plar × na neden olan deniz kökenli yang × nlar bu durumu aç × k bir ü ekilde kan × tlamaktad × r. Nitekim, Bo ù aziçi’nde meydana gelen baz × yang × nlar × n ç × kt × ù × noktada kalmad × ù × , ak × nt × lar sebebi ile yay × ld × ù × da görülmü ü tür. Kanl × ca ve Tokmakburnu aras × nda 14.12.1960 günü Peter Zoranic ve World Harmony gemilerinin çarp × ü mas × , Haydar- pa ü a aç × klar × nda 15.11. 1979 günü pat- layan petrol yüklü Independenta tankeri yang × n × , Bo ù az giri ü inde 13.03.1994 günü Nassia isimli tanker ile Shipbroker isimli kuru yük gemisinin olu ü turdu ù u yang × n, Tuzla Tersanesinde, 13.2.1997 tarihinde iki itfa- iyecinin ü ehit oldu ù u ve yirmi itfaiyecinin yaraland × ù × TPAO isimli tanker yang × n × önemli deniz yang × nlar × aras × ndad × r. 1. ú stanbul Bo ù az × nda Risk ú stanbul’da deniz yang × nlar × na özellikle petrol ta ü × yan tankerler neden olmaktad × r. Bo ù az geçi ü leri esnas × nda navigasyon hatalar × ndan meydana gelen çarp × ü ma- lar sonucu yang × n ihtimali daima dikkate al × nacak düzeydedir. Y × lda ortalama 3-5 önemli gemi çat × ü mas × olmaktad × r. Bo ù az- dan geçen y × lda 30 binden fazla geminin yakla ü × k 5000 adedi tankerdir. Günde bo ù az × geçen ortalama 60 gemiden 15 adedinin ba ü l × ba ü × na patlama ve yang × n kayna ù × oldu ù u ve yang × n durumunda içindeki petrolün yanma ihtimali yan × nda bo ù aza dökülen petrolün ak × nt × lar ile ya- layaca ù × , yal × lar × ve depolar × da yakarak büyük felaketler do ù urabilece ù i aç × kt × r. Ren ve Main Nehirlerinin Tuna Nehri ile birle ü mesi sonucu aç × lan bu kanal × n Kuzey Denizinden inecek gemilerin Karadeniz ve Marmara denizi ile Bo ù azlarda meydana gelecek sorunlar, bugünle kar ü × la ü t × r × lama- yacak kadar büyük olacakt × r.