Yangın ve Güvenlik Dergisi 172. Sayı (Ocak-Şubat 2015)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 80 <$1*,1 0$.$/( emniyet paylar × n × vermektedir. Paragraf 129 boru e ù ilmelerinin yap × lmas × için bir k × lavuz sa ù lar. Emniyet Valfleri Bas × nçl × birçok boru sistemi için sistemde a ü × r × bas × nc × önleyecek bir emniyet veya rilif valf × olmas × istenir. Bu tarz uygulamalar için, zorunlu olmayan Ek II: Emniyet Valf × Tesisatlar × için Kurallar, çok de ù erlidir ve bazen çok az bilinen bir k × lavuzdur. Pa- ragraf II-1.2’ye göre emniyet valf × n × n en önemli özelli ù i ani bir aç × lmayla tam aç × l × r hale gelmesidir ve bu valf gaz veya buhar devresinde kullan × l × r, buna kar ü × l × k rilif valf geli ü taraf × ndaki statik bas × nca göre aç × l × r ve genellikle s × v × devrelerinde kullan × l × r. Emniyet valf × tesisatlar × aç × k veya kapal × bir atma sistemi olup olmamas × na göre de s × n × flan × r. Aç × k bo ü altmal × bir tesisatta, emniyet valf × ç × k × ü × ndaki dirsek normal olarak atmosfere aç × k bir hava firar ba- cas × na bo ü al × r ve bu da daha az bir geri bas × nç olu ü turur. E ù er hava firar borusunda yeterli geri bas × nç üretilirse egzozun bir k × sm × kaça- bilir veya hava firar borusunun giri ü inden geri akar. Hava firar borusu geri tepmeyi önleyecek kadar büyük olmal × d × r. Kapal × bir bo ü altma sistemi uygulamas × nda, bo ü altma borusunda hava s × k × ü mas × nedeniyle emniyet valf × ç × k × ü × nda bas × nç birikebilir ve bas × nç dalgalar × n × n yay × lma- s × na neden olabilir. Paragraf II-2.2.2’de kapal × bo ü altma borusundaki tasar × m bas × nc × n × n kararl × durumdaki çal × ü ma bas × nc × ndan en az 2 kat daha büyük olmas × önerilmektedir. û ekil 5 ve û ekil 6 s × ras × yla aç × k ve kapal × emniyet valfi tesisat × n × göstermektedir. Bir emniyet valf × tesisat × Paragraf II-2’de özetlenen çe ü itli kuvvetlere tabi olabilir. Bu kuvvetler içinde × s × l gerilmenin etkisi, birden fazla emniyet valfinin ayn × anda atmas × yla ya da bo ü altma yapmas × yla kar ü × la ü × lan etkile ü im, sismik veya titre ü im etkileri ve bas × nc × n kaç × r × lmas × s × ras × nda bas × nc × n meydana getirdi ù i etkiler sa- y × labilir. Emniyet valfi ç × k × ü × na kadar olan tasar × m bas × nc × giden borunun tasar × m bas × nc × na uyumlu olmas × na ra ù men, bo ü altma sistemindeki tasar × m bas × nc × bo ü altma sisteminin yap × land × r × lmas × na ve emniyet valfinin özelliklerine ba ù l × d × r. Paragraf II- 2.2’de bo ü altma dirse ù inde, hava firar borusu giri ü inde, gerek aç × k gerekse kapal × bo ü altma sistemi için hava firar borusu ç × k × ü × ndaki bas × nç ve sürati belir- leyecek denklemler verilmi ü tir. Bu bilgiler kullan × larak, bo ü altma sisteminin çe ü itli noktalar × ndaki reaksiyon kuvvetleri he- saplanabilir. Aç × k bo ü altma sistemi uygulamas × n × gös- teren bir örnek Paragraf II-7’de verilmi ü tir. Bir emniyet valfinin ç × k × ü × ndaki ak × ü × n özel- liklerini hesaplamak için ba ü ka yöntemler de mevcuttur ve okuyucu kullan × lan yön- temin durumun tüm özelliklerini yeterince kapsam × ü olmas × konusunda uyar × lmal × d × r. Böyle bir yöntem ASME’nin Enerji için Mü- hendislik Dergisi’nin(Journal of Engineering for Power) Ekim 1975 say × s × nda yay × nlanan “Enerji Santrallerinin Güvenli ù i ve Emniyet Valflerinin Hava Firar Bacalar × n × n Analizi” isimli yaz × da tarif edilmi ü tir. Emniyet valfleri düz boruya minimum uzakl × kta olmal × ve ba ù lant × lar × nda her- hangi bir e ù im, k × vr × m olmamal × d × r. Bu minimum mesafe Paragraf II-5.2.’de tarif edildi ù i gibi sistemin yapt × ù × hizmete ve geometrisine ba ù l × d × r. Üzerinde birden fazla emniyet valfi olan tesisatlar için valfin bran ü man × için öneri- len aral × k Tablo D-1’deki Not (10)(c) üze- rinde belirtildi ù i gibi bran ü man × n ve giden borunun çap × na ba ù l × d × r. Is × l genle ü me sismik etkile ü imin etkilerini en aza indirmek için emniyet valfi bo ü altma hatt × ndaki boru desteklerinin borunun yak × n × ndaki yap × yerine giden boruya ba ù lanmas × gerekli olabilir. Emniyet valfi tasar × m × nda dikkate al × nmas × gereken bu ve di ù er tasar × m özelliklerinin bir özeti Paragraf II-5’te bulunabilir. û üphesiz ki ASME 31’deki tüm tasar × m ü artlar × n × bu yaz × n × n kapsam × içinde ele almak mümkün de ù ildir. Ancak bas × nçl × boru sistemlerinin tasar × m × yla ilgilenen her mühendis en az × ndan tasar × m kurallar × hakk × nda yeterli bilgiye sahip olmal × d × r. Umar × z yukar × da verilen bilgilerle dona- t × ld × ù × nda tasar × m mühendisi ASME B31 yay × n × n × çok de ù erli ve yakla ü × labilir bir kaynak olarak bulacakt × r. û ekil 7. Bu 3-D bas × nçl × bir boru sisteminin 3-D modelidir. Önde s × cak yeniden × s × tma buhar borusu ve ask × gözükmektedir. Kaynak : Stanley Dan × ü manl × k