Yangın ve Güvenlik Dergisi 172. Sayı (Ocak-Şubat 2015)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 79 <$1*,1 0$.$/( 121.5’te belirtildi ù i gibi ta ü × makt × r. E ù er bir tasar × mc × standart ta ü × ma aral × klar × için bu tabloya ba ù l × kal × rsa üç ü eyi sa ù lam × ü olur, borunun kendi aral × ù × ndan kaynakla- nan e ù ilmeyi en aza indirir, sürekli yükleri azalt × r ve de ù i ü en yükler için müsaade edilen gerilmeyi art × r × r. E ù er bir tasar × mc × ta ü × malar × Tablo 121.5’te belirtildi ù i gibi yerle ü tirirse boru destekleri aras × ndaki bo- runun kendi a ù × rl × ù × ndan ü ekil de ù i ü tirmesi veya sarkmas × 1/8 inch’den daha küçük olur. Bu ü ekilde borunun kendi a ù × rl × ù × nedeniyle bozulmas × n × n en aza indiril- mesi buhar veya gaz ta ü × yan borularda yo ù u ü ma nedeniyle havuz birikintisinin toplanmas × ihtimalini de en aza indirir. Destekler aras × ndaki mesafede Tablo 121.5’te öngörülen kurallara uyma ayn × zamanda tasar × mc × n × n boru sistemin- deki sürdürülebilir gerilmeyi o boruya ait k × lavuzda müsaade edilen sürdürülebilir gerilmenin yakla ü × k %50’sine kadar azalt- mas × na da imkân sa ù lar. Denklem 1B’ye göre yer de ù i ü tiren yükler için müsaade edilebilen gerilme devaml × yüklerle ters orant × l × d × r. Bu nedenle, yükleri en aza indirmek yer de ù i ü tirme gerilmesi için müsaade edilen de ù erlerin en yükse ù e ç × kart × lmas × n × sa ù lar. Önerilen boru destek aral × klar × û ekil 3 ’te görülmektedir. Boru sistemi reaksiyon yüklerinin uygun ü ekilde dikkate al × nmas × n × n sa ù lanmas × ve boru k × lavuzlar × nda verilen gerilme- lerin kar ü × lanmas × na yard × mc × olmak için yayg × n olarak kullan × lan bir yöntem olarak sistemin bilgisayar destekli boru gerilme- leri analizini yapmakt × r. “Bentley AutoPIPE, Intergraph Caesar II, Piping Solutions Tri-Flex” veya ticari olarak kullan × labilen di ù er paketler gibi kullan × labilen yedi farkl × boru gerilmesi analiz paketi mevcuttur. Bilgisayar destekli boru gerilme analizi kullanman × n avantaj × tasar × mc × ya kolay do ù rulama ve sistemin düzenlemesinde gerekli olan de ù i ü iklikleri yapma imkân × sa ù layan boru sisteminin sonlu elemanl × bir modelini yapmas × na imkân sa ù la- mas × d × r. Modellenen boru bölmesinin bir örne ù i ve analizi û ekil 4 ’te verilmi ü tir. Boru Sisteminin Yap × lmas × Yeni bir sistem tasarlarken, genel bir uygulama olarak sistem tasar × mc × s × tüm boru devresi ve elemanlar × n × n hangi yö- netmelik kullan × lacaksa onun ü artlar × na göre yap × laca ù × n × , kaynak edilece ù ini ve birle ü tirilece ù ini belirtecektir. Ancak belli tadilat, güçlendirme veya di ù er uygula- malarda uygulamay × yapt × ran mühendis için belli yap × m teknikleri hakk × nda, Bölüm V’de belirtildi ù i gibi, yol göstermesi faydal × olacakt × r. Bir yap × n × n tadilat × i ü lemlerinde yayg × n olarak kar ü × la ü × lan bir konu da kaynak- lar × n önceden × s × t × lmas × (Paragraf 131) ve kaynak sonras × × s × l i ü lem yap × lmas × d × r (Paragraf 132). Bu × s × l i ü lemler, gerilmeyi ortadan kald × rmak, çatlamay × önlemek ve kaynaktaki kuvveti art × rmak için de uygulan × r. Kaynak öncesi ve sonras × × s × l i ü lemi ge- rektiren ba ü l × klar aras × nda, bunlarla s × n × rl × olmamak kayd × yla, a ü a ù × dakiler, P-nu- maras × yla gruplama¹, malzeme kimyas × ve kaynak yap × lacak birle ü me yerinde malzeme kal × nl × ù × , say × labilir. Zorunlu Ek A’da listelenen her malzeme için bir P numaras × atanm × ü t × r. Ön × s × tma için, Paragraf 131, esas metalin kaynak yap × labilmesinden önce × s × t × laca ù × s × cakl × ù × verir. Kaynak sonras × × s × l i ü lem için Tablo 132 kaynak alan × n × n kaynaktan sonra tutulaca ù × s × cakl × k aral × ù × ve zaman süresini verir. Is × tma ve so ù utma oranlar × , s × cakl × k ölçme yöntemleri, × s × tma teknik- leri ve di ù er prosedürler yönetmeliklerde belirtilen uygulama bilgileri dikkatle takip edilerek yap × lmal × d × r. Is × l i ü lemin uygun olmayan ü ekilde yap × lmas × durumunda kaynak yap × lan alanda istenmeyen etkiler meydana gelebilir. Bas × nçl × bir boru sisteminde dikkate al × n- mas × gereken di ù er bir potansiyel alan da boru e ù ilmeleridir. Boru e ù ilmeleri boru et kal × nl × klar × n × n azalmas × na neden olur ve bu da boruda yetersiz et kal × nl × ù × sonucunu getirir. Paragraf 102.4.5’e göre boru k × lavuzlar × nda boru e ù ilme- lerine, borunun minimum et kal × nl × ù × n × n düz boru için minimum et kal × nl × ù × n × hesaplamada kullan × lan ayn × e ü itlikleri kar ü × lad × ù × sürece müsaade edilir. Genel bir kural olarak boru et kal × nl × ù × n × hesaplamada bir koruma pay × ilave edi- lir. Tablo 102.4.5 farkl × boru çaplar × için tavsiye edilen e ù ilmeyle boru incelmesi û ekil 5. Bu emniyet valfi tesisat × nda aç × k bo- ü altma sistemi bulunmaktad × r ( û ekil II-1-2(A) ASME B31.1,2012). Kaynak: ASME û ekil 6. Kapal × bo ü altma sistemi olan bir emniyet valf × tesisat × ( û ekil II-1-2(B), ASME B31.1, 2012). Kaynak: ASME Firar borusu Risiver Ç × k × ü Flan ü lar × Ç × k × ü Flan ü lar × Bo ü altma borsusu Giden boru D 0 Giri ü borusu Giri ü borusu Bran ü man ba ù lant × lar × Bran ü man ba ù lant × lar × Giri ü flan ü lar × Giri ü flan ü lar × Giri ü kayna ù × Giri ü kayna ù × Emniyet valfi Emniyet valfi ¹ P numaras Õ yla gruplama malzemeleri kar ú Õ la ú t Õ r Õ labilir özellikleriyle gruplamak için kullan Õ l Õ r. Bu ú ekilde gruplanan malzemeler i ú lenirken kullan Õ lacak ú artname adedi de azalt Õ lm Õ ú olur (ÇN)