Yangın ve Güvenlik Dergisi 169. Sayı (Eylül 2021)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 9 78/80%$&, gpm) su debisi sa ù lanmal × d × r. Su deposu hacmi yang × n dolaplar × n × 24 saat besle- yecek kapasitede yani 820 m³ olmal × d × r. Yeralt × madenlerinde yang × n dolaplar × , bant konveyerlerin oldu ù u k × s × mlarda 30 metre aral × kla yerle ü tirilmeli, dolap içe- risinde 20 metre uzunlu ù unda kauçuk hortum bulunmal × ve ucunda vanal × sis yap × labilen lans bulunmal × d × r. Hidrantlar bant × n oldu ù u k × s × mda 90-100 metre aral × klarla, nakliye araçlar × n × n oldu ù u k × s × mlarda 125-150 m aral × klarla yerle ü tiril- melidir. Hidrantlar × n yan × nda, hidran anah- tar × , her biri 15 metre olan 2” çap × nda en az 10 ba ù yass × hortum ve lans olmal × d × r. Su sisi ve sprinkler sistemleri, geli ü mi ü ülke- lerde son zamanlarda konveyör üzerine uygulanmakta ve genellikle bölümler halinde bask × n sistem tercih edilmekte- dir. Yang × n dolaplar × için hesaplanan su deposu sprinkler sistemi için de yeterli olmaktad × r, ancak bask × n sistem için ge- rekli debiyi sa ù layacak pompa seçimine dikkat edilmelidir. Yer alt × yang × nlar × n × n erken ve güvenilir ü e- kilde tespiti madencilerin güvenli ü ekilde tahliye edilmesi ve yang × n × n yay × lmadan önce söndürülmesi için yeterli zamana sahip olma anlam × nda çok önemlidir. S × cakl × k sensörleri, karbonmonoksit ve duman sensörleri yeralt × kömür madeni yang × nlar × n × tespit etmek için kullan × labilir. Duman ve karbonmonoksit sensörleri, dumans × z yanan yak × ttan ç × kan duman ve karbonmonoksit h × z × na ve maden giri ü inden akan hava miktar × na ba ù l × olarak yang × n × daha dumans × z yanma a ü amas × nda, alevler ortaya ç × kmadan önce tespit edebilir. 3. Yüksek Genle ü meli Köpük Konsantresi S × cakl × k, duman ya da çökme tehlikesi sebebiyle bir yeralt × yang × n × na müda- hale edilemedi ù i durumlarda yüksek genle ü meli köpük konsantresi böyle bir yang × n × uzaktan söndürmek için tek se- çenek olabilir. Köpük, bir yang × n × bast × r- mak için oldukça faydal × bir yöntemdir. Yang × n × so ù utmak, buhar üretimi vas × tas × ile oksijen konsantrasyonunu inceltmek ve yang × na ula ü an hava ak × mlar × n × ve yanan yak × ttan gelen × s × l enerjiyi s × n × rlamak suretiyle yang × n × bast × r × r ya da söndürür. Köpük ayn × zamanda yang × n × n yak × n × nda bulunan yan × c × maddelerin üzerini örtmek suretiyle de yang × n × n yay × lmas × n × azalt × r. Köpük ekipman × n × n, su debisi, bas × nc × ve teçhizatlar × anlam × nda sulu söndürme sis- temi ile uyumlu olmas × gereklidir. Köpük ya da ba ü ka söndürme araçlar × n × n kullan × m × söz konusu oldu ù unda maden operatö- rünün h × zl × müdahale anlam × nda organize bir stratejiye ve bir acil durum için haz × r bulunan iyi e ù itimli madencilere ihtiyac × vard × r. Bir köpük sistemi uygulanmadan önce, maden operatörünün köpü ù ün etkin kullan × m × için gerekli e ù itim ve kaynaklar × göz önünde bulundurmal × d × r. Madendeki yang × nla mücadele plan × n × n etkinli ù ini test etmek, sistemleri kontrol etmek için düzenli tatbikatlar yap × lmal × d × r. 4. Kimyasal Kuru Tozlu Söndürücüler Yang × nlarda, özellikle de yeralt × maden yang × nlar × nda bir yang × n söndürücü kullan × l × rken zaman kritik faktördür. Birkaç saniye, ba ü ar × l × bir yang × n söndürme ile bir felaket aras × ndaki süre olabilir. Ta ü × nabilir söndürücüler erkenmüdahale için önemli cihazlard × r. Çok amaçl × kuru kimyasal türden yang × n söndürücüler çal × ü ma bö- lümleri, elektrik tesisatlar × , yak × t depolama istasyonlar × n ve dizel ekipmanlar × n oldu ù u yerler gibi madenin stratejik bölgelerine yerle ü tirilmelidir. Yang × n söndürücülerin yerlerinden al × nmad × klar × ndan, görünebilir ve eri ü ilebilir olduklar × ndan, mühürlerinin aç × lmam × ü oldu ù undan ve üzerlerinde belirgin hasarlar ya da di ù er belirgin kusurlar olmad × ù × ndan emin olmak için bunlar × n her alt × ayda bir kontrol edilmeleri gereklidir. Basit bir ihmal felakete sebep olabilir. Bazen, bir yetersiz bak × mprogram × veya tecrübesiz bir operatör sebebiyle bir yang × n söndürücü çal × ü mayabilir ya da yang × n × söndürmekte yetersiz kalabilir. Yang × n söndürücülerle, herhangi bir acil durum ortaya ç × kmad × ù × sürece kimse ilgilenmez; bu süre zarf × nda, kuru kimyasal toz özelli ù ini kaybedebilir. Kimyasal ajan × n neme maruz kald × ù × zamanlarda topak- lanma meydana gelir. Nem kimyasal olarak kuru kimyasal ajan ile tepkimeye girer, partiküller birbirlerine yap × ü × r ve yum- rular meydana getirirler. Kaya tozu, kül veya kum, yang × nda sön- dürücü olarak kullan × lmak üzere yer alt × n- da farkl × bölgelerde torbalarda saklan × r. Kaya tozunun, topaklanmas × n × önlemek için nemden uzak tutulmas × önemlidir. Elbette, bunlar × n yerine daha fazla kim- yasal kuru tozlu cihaz bulundurulmas × daha uygundur.