Yangın ve Güvenlik Dergisi 167. Sayı (Mayıs-Haziran 2014)

.$3$. .21868 0$.$/( <$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 64 oldu ù u anla ü × lmaktad × r. Asansörlerin çal × ü - mamas × n × n kurtarma faaliyetlerini güçle ü - tirdi ù i bilinmektedir. Asansörlerin de yan- g × n olsa bile yedek bir güç kayna ù × ile ça- l × ü abilir durumda olmas × gerekmektedir. Dünya’da Madenler Nas × l úü letiliyor? Geli ü mi ü Ülkelerde Madenlerde Hangi Güvenlik Sistemleri Kullan × l × yor? Dünyada teknolojilerin ba ü × nda robotlar geliyor. Türkiye’de ço ù u madenci kaz- mayla kömür ç × kart × rken, yurtd × ü × nda ise mekanize sistem olarak bilinen robotlar çal × ü × yor. Bu robotlarda yer alan özel b × çaklar en h × zl × biçimde kömür ç × kar × l- mas × n × sa ù l × yor. Madenciler ise uzaktan kumandayla bu robotlar × yönlendire- biliyor. Dikkat çeken di ù er bir teknoloji ise madenlere ileti ü im a ù × n × n kurulmas × . Madencilerin kemerinde bulunan takip sistemleriyle; telefon, robotlar, havalan- d × rma sistemi, sensörler veya görüntüle- me sistemi gibi birçok ekipman kontrol odas × na ba ù lan × yor. Böylece facia an- lar × nda madencilerin nerede oldu ù u ve içerideki oksijen oran × an × nda görüntüle- nerek en h × zl × müdahale gerçekle ü tiriliyor. Robotlar: Türkiye’deki maden ocakla- r × nda kömür büyük oradan kazmayla ç × kar × lsa da dünyada robotlar kullan × - l × yor. Özel b × çaklara sahip olan robot- lar, uzaktan kumandayla yönetiliyor. Ç × kar × lan kömürler ise özel k × zak siste- miyle madenden d × ü ar × ya ç × kar × l × yor. Takip sistemi: Madenlere kurulan fiber optik ve bak × r kablo a ù lar × yla takip sistemi olu ü turuluyor. Kurulan özel cihazlarla ma- denciler ve tüm araçlar × n yerleri anl × k ola- rak tek tek tespit edilebiliyor. Böylece fa- ciaanlar × nda h × zlamüdahaleedilebiliyor. Yeralt × telefonu: Kurulan ileti ü im a ù lar × üzerinden sesli görü ü meler yap × labiliyor. ‘VoIP’ telefonlarla kurulan sistemde, ye- dekli hatlarla ba ù lant × n × n facia anlar × nda da kopmamas × sa ù lan × yor. Sensörler: Madenlerdeki oksijen ve kar- bonmonoksit oranlar × bu sensörlerle anl × k olarak ölçülüyor. Bu veriler 10 mili saniye- de yeryüzündeki kontrol odas × na iletiyor. Yang × n söndürme: Grizu patlamalar × n- da h × zl × söndürme yapabilecek özel bir kar × ü × ma sahip s × v × lar bulunuyor. Kömürün ç × kar × ld × ù × galerilere yak × n bir noktaya ka- dar çekilen borularla bu s × v × yang × n × h × zl × bir ü ekilde söndürüyor. Kontrol odas × : Buradan madencilerin ve araçlar × n konumu, oksijen ve karbondiyok- sit oranlar × n × n yan × s × ra madenden ç × kar × lan kömür miktar × da görüntülenebiliyor. 3D simulatör: Konumland × r × lan 3D sen- sörlerle anl × k olarak tarama yap × l × yor. Bu taramayla kömür ç × kar × lacak noktalarda ilerlemenin hangi yönde olaca ù × na ka- rar veriliyor. Böylelikle kontrol odas × ma- dencileri ve araçlar × yönlendirebiliyor. I ü × kland × rma: Dü ü ük enerji tüketimi sa ù - layan LED × ü × kland × rma sistemi, hem madendeki kömür ç × kar × lan galerilerde, hem de madencilerin kasklar × nda bulu- nuyor. Özel tasarlanan halojen yans × tma sayesinde, gün × ü × ù × na yak × n 5000K renk s × cakl × ù × kullan × l × yor. Havaland × rma sistemi: Madene yerle ü ti- rilen sensörlerle yap × lan ölçümden sonra, madencilerin ihtiyac × olan oksijen miktar × hesaplan × yor. Buna göre havaland × rma sistemi çal × ü arak, madencilerin çal × ü t × ù × noktaya gereken havay × gönderiyor. Kaç × ü odalar × : Yang × n veya patlama sonras × nda kaç × ü odalar × na s × ù × nan ma- denciler 30 güne kadar hayatta kalabi- liyor. Bu odalar × n içinde yiyecek, su ve sa ù l × k ihtiyaçlar × bulunuyor. Sonuç Madende inceleme yapan bilirki ü ilerin haz × rlad × ù × ilk raporda ise kusuru bulu- nanlar s × raland × . Listede ‘teknik nezaretçi, i ü letme müdürü, saha sahibi, i ü güvenli- ù i ba ü mühendisi, ü irketin yönetim kurulu ba ü kan × ve vardiya amirleri’ yer al × yor. Raporda ü u tespitlere yer verildi: “Olay × n meydana geldi ù i madende, 19 karbon- monoksit, 1 karbondioksit, 19 metan ve 9 adet oksijen olmak üzere toplam 48 uzaktan alg × lama sensörü oca ù × n çe ü itli bölgelerine yerle ü tirilmi ü tir. 2014 y × l × Mart ay × ndan kazan × n meydana geldi ù i za- mana kadar incelemelerde, özellikle S panosundaki 470 numaral × sensörde, madenlerde izin verilen azami konsant- TÜ ú K 2014 Verisi