Yangın ve Güvenlik Dergisi 167. Sayı (Mayıs-Haziran 2014)

YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 167 20 GÜNCEL işçi ve toplamda da yaklaşık 3 bin işçi çalışmaktadır. Kazanın olduğu 13 Mayıs 08 – 16 vardiyasında 787 işçi yeraltın - da bulunmaktadır. Kömür kalınlığı; 15 ile 20 m arasında olup, kömür dama - rının eğimi 10 ile 15 derece arasında değişmektedir. Ocakta tam mekani - ze, yarı mekanize ve klasik uzun ayak olmak üzere göçertmeli ve dönümlü üretim yapılmaktadır. Faciayı tetikleyen yangın, ocak havalandırma galerisi giriş noktasından yaklaşık olarak 1350 met - re uzaklıkta meydana gelmiştir. Kömür damarı kendiliğinden yanmaya müsait olup, geçmiş yıllarda da bu sorunla kar - şı karşıya kalınmıştır. Ocak havalandır - ması mekanik havalandırma ile sağlan - maktadır. Ölümlerin tamamına yakını kömürün oksidasyonu nedeniyle oluşan karbonmonoksit zehirlenmesi sonucu oluşmuştur. Kömür yangınının; bilahare ahşap tahkimatı ve konveyör bandını tutuşturarak açık aleve dönüştüğü tes - pit edilmiştir.” dedi. Ünal sözlerini gerekli önlemlerin alınması, çeşitli eğitimler ve bilgilendirmelerle iş kazaları ile meslek hastalıklarının aslında önlenebilir oldu - ğunu belirterek bitirdi. İyi Tasarlanmış Havalandırma Sis - temleri Madenlerde Risk Faktörleri - ni Minimize Eder… Makina mühendisi gözüyle yangın ve patlama risklerinin neler olduğuna de - ğinen Dr. Mustafa Bilge; “ Bizim makina mühendisleri olarak maden ocakların - da iki tane görevimiz var. Birincisi hava - landırma sistemi diğeri yangın çıktıktan sonra gerçekleşecek yangın söndürme sistemimiz. Madende önemli olan yan - gın çıkmadan neler yapabileceğimizdir. Bunun için risk faktörlerine bakmak gere - kir. Oksijen miktarının azalması, tünelde sıcaklığın artması, yanıcı ve zehirli gazla - rın birikimi, hava akışının olmaması, pat - layıcı gaz karışımlarının konsantrasyonla - rının yükselmesi gibi risklere bakmak çok önemli. Saydığım risklerin hepsi yangın çıkmasına sebebiyet veriyor. Yangının çıkması da arkasından patlamaları ve önüne geçilemeyecek büyük kazalara neden oluyor. Bu riskler ancak iyi tasar - lanmış bir havalandırma sisteminin var - lığıyla önlenebilir. Havalandırma sistemi kenara itilip, yerine iki tane fan konula - cak bir sistem değildir. Her maden oca - ğının yapısı farklıdır. Bunu göz önünde bulundurarak iyi bir havalandırma sis - temi tasarımı ile riskleri en aza indirmek mümkün. Bu riskleri ortadan kaldırmak için maden ocağındaki tüm açıklıklara, kuyulara, taban yolu gibi yerlere mutlaka hava verilip, yanıcı ve patlayıcı gazların konsantrasyonu standart verilerin altına çekilmelidir. Bunu yaptığımız zaman za - ten riskimiz minimize olur. Havalandırma sistemi tasarımları günümüzde bilgisayar modellemeleriyle yapılmalıdır. Uluslara - rası standartlarını araştırmak ve ocak için en doğru tasarımı bulmak hayat kurtarır.” dedi. İşçi Sağlığı ve Güvenliği Ayrı Bir Yö - netmelikle Düzenlenmelidir… Yürürlükteki 94/9/AT Atex Yönetmeliği, 176 no.lu ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) Sözleşmesi, Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, ILO Uygulama Kılavuzu, Yeraltı Kömür Madenlerinde Güvenlik ve Sağlık adlı düzenlemeler üzerinden, Türkiye’de yeraltı kömür ma - denleri ve madenlerin elektriksel yönden güvenliği konularında değerlendirmeler - de bulunan Elektrik Mühendisi Bülent Öz - gümüş; “Atex Yönetmeliğine uygun ekip - man temininde yaşanan sıkıntıların çö - zümü için ürün-sertifika ilişkisi kurulabilen bir takip sistemi için yasal düzenleme ya - pılmalıdır. Yeraltı maden işletmelerine ya da diğer parlayıcı, patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere satılan ve Atex sertifikalı olması gereken ekipmanın doğruluğu, kullanıcı tarafından sertifika veren kuru - luştan teyit edilebilmelidir. Yeraltı maden - ciliğine ilişkin güvenlik mevzuatı “Maden İşyerlerinde İSG Yönetmeliği”nin eki ola - rak düzenlenmiştir. Yeraltı işletmeciliğinin, işçi sağlığı ve güvenliğinin kendine özgü koşulları nedeniyle, ayrı bir yönetmelikle düzenlenmesi yararlı olacaktır. Yeraltı Kö - mür Madenlerinde Güvenlik ve Sağlık ILO Uygulama Kılavuzu, Elektrik, Maden ve Makina Mühendisleri Odaları, ilgili diğer meslek odaları, sendikaların da katılımıy - la oluşturulacak bir komisyon marifetiyle tebliğ olarak düzenlenebilir. MGM sertifi - kalı kablo kullanımının, tüm grizulu yeraltı maden işletmeleri için zorunlu olması ko - nusunda yasal düzenleme yapılmalıdır. Mevzuatla ilgili eksikliklerin giderilmesi bir ihtiyaç olmakla birlikte, mevzuatın uygun olduğu durumlarda da bilinen nedenler - le olumsuzluklar devam edebilmektedir. Bilime ve mühendisliğe, etik ilkelere, işin gereklerine ve hukuka uygun olmayan süreçlerin yapılacak akılcı denetim ve cezai yaptırımlarla önü kapanmalıdır” dedi. Dr. Mustafa Bilge Makine Mühendisleri Odası Bülent Özgümüş Elektrik Mühendisi