Yangın ve Güvenlik Dergisi 165. Sayı (Mart 2014)

KAPAK KONUSU - MAKALE YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 165 46 meleri Kullan × c × lar × Derne ù i (EEMUA) 191 nolu standard × “Alarm sistemleri: Tasar × m, Yönetim ve Sat × n alma k × lavuzu”, gibi di- ù er dokümanlar × da incelemi ü tir. Ulusla- raras × Elektroteknik Komisyonu (IEC) da ISA 18.2 standard × n × uluslararas × alarm kontrol standard × IEC-62682 için esas olarak alm × ü t × r. Bu yaz × ISA18.2 nin genel bir aç × klama- s × mahiyetindedir ve proses tesislerinde yeni ve mevcut olan alarm sistemlerini iyile ü tirmek için nas × l kullan × labilece ù ini göstermektedir. Alarmlar × n Oynad × ù × Roller ISA-18.2 bir alarm × “Operatöre bir cihaz × n ar × zas × n × , proseste sapmay × veya kar ü × l × k vermeyi gerektiren anormal bir durumu gösteren i ü itilebilir ve/veya görsel bir va- s × ta” olarak tan × mlar. Bunun anlam × bir alarm × n, süratle operatörün kar ü × l × k ver- mesini gerektirdi ù inden, bir mesaj veya olaydan daha fazla bir ü ey oldu ù udur. ú deal olarak her bir alarm operatöre ön- celik, olas × ar × za nedeni ve önerilen kar- ü × l × k verme prosedürü gibi ilgili bilgileri de sa ù lar. Operatör bunun üzerine alarma daha çabuk ve etkili bir ü ekilde kar ü × l × k verebilir. Alarmlar × n s × n × rland × r × lmas × , ön- celik verilmesi ve alarmlarla beraber ge- rekli di ù er önemli bilgilerin de verilmesi operatörün alarma cevap verme gecik- mesi ihtimalini de azaltacak veya alarm × da gereksiz hale getirebilecektir. Alarm Yönetimi Nedir? Alarm yönetimi etkin bir alarm sistemi olu ü turmak için, dokümantasyon, tasa- r × m, kullan × m ve bak × m prosedürlerinin uygun ü ekilde uygulanmas × d × r. ISA 18.2 etkili bir alarm yönetim sistemi yaratmak için gereken süreçleri ve prosedürleri tarif eder. û ekil 1 ISA18.2 alarm yönetiminin ömür döngüsü modelini göstermektedir. Bu model yeni veya mevcut alarm siste- mine uygulanabilir. û ekil 2 ’de görüldü ù ü gibi, kademe fa- aliyetleri mant × ksal olarak birbirini takip eder ve tüm faaliyetlerin do ù ru ü ekilde tamamlanmas × uygun tasarlanm × ü ve etkin bir ü ekilde i ü letilen alarm yönetimi sistemi sonucunu getirir. Ömür döngüsü modeli ayn × zamanda sistemin sürekli bak × m × n × da içerir, bu etkin i ü letmeyi sür- dürmek için gereklidir. Ömür döngüsü modelindeki 10 kademe genel hatlar × yla dört genel görev içinde s × n × fland × r × labilir. Bu görevleri yerine ge- tirmek için bir proses tesisinin tesisle ilgili yönetim, mühendislik, emniyet, i ü letme ve bak × m dahil tüm fonksiyonlar × içeren ancak bunlarla s × n × rl × olmayan görevler aras × bir ekip olu ü turmas × gereklidir. Görev 1 Sistem Tasar × m × n × En Uygun Duruma Getirmek Bu görev A’dan E’ye kadar ömür dön- güsü model kademelerini kapsar. Bunlar felsefesi, tan × mlama, rasyonelle ü tirme, ayr × nt × l × tasar × m ve uygulamad × r. Uygun ü ekilde yerine getirildiklerinde bu görev alarm bombard × man × n × ve di ù er isten- meyen alarm sistemlerinin tekrarlanma- s × n × önleyen bir alarm sisteminin tasarlan- mas × n × da destekler. Ayn × zamanda ope- ratörler alarm durumunda uygun olan i ü lemi yapmalar × için ihtiyaç duyduklar × bilgileri de sa ù lar. Bu görev içinde önemli bir faaliyet de mevcut durumda s × k × nt × veren alarmla- r × n nedenlerini belirlemek ve bu alarm- lar × ortadan kald × rmak veya en az × ndan meydana geli ü frekanslar × n × önemli öl- çüde azaltmakt × r. Bu alarm bombard × - man × n × azaltma yönünde at × lacak esas ad × md × r. Birçok durumda alarmlar, derhal operatör dikkati gerektiren hususlar yerine, daha sonra gözden geçirmek üzere oto- masyon sistemi taraf × ndan kaydedilecek olaylar olarak tekrar s × n × fland × r × labilir. Toplam alarm say × s × mümkün oldu ù un- ca dü ü ürüldükten sonra, bir sonraki ad × m kalan alarmlar × n önceli ù inin verilmesidir. Öncelik verme tesis personelinin olas × anormal i ü letme ko ü ullar × n × tan × mama- lar × n × gerektirdi ù i için oldukça karma ü × k olabilir. Her durumda meydana gele- bilen alarmlar × listeleyin ve daha sonra bunlar × önceliklendirin. Alarmlar × n say × s × azalt × ld × ktan ve öncelik verildikten sonra her alarm için önerilen operatör i ü lemi olu ü turulabilir. Kademe Ba ü l × k úü lem A Felsefesi Alarm yönetimi ve alarm sistemi ihtiyaçlar × ü artnamesi için proseslerin belirlenmesi B Tan × mlama Potansiyel alarmlar × tan × mlama C Rasyonelle ü tirme Rasyonelle ü tirme, s × n × fland × rma, öncelik verme ve dokümantasyon D Ayr × nt × l × tasar × m Temel alarm tasar × m × , HMI tasar × m × ve geli ü mi ü alarm tasar × m × . E Uygulama Alarmlar × yerle ü tirme, ilk çal × ü t × rma testleri ve ilk çal × ü t × rma e ù itimi. F úü letme Alarmlara cevap veren operatörün tazeleme e ù itimi G Bak × m Bak × m, onar × m ve de ù i ü tirme ve periyodik testler H ú zleme ve de ù erlendirme Alarm verilerinin ve raporlama performans × n × n izlenmesi I De ù i ü im yönetimi ú laveleri, tadilatlar × yetkilendirme prosesi ve alarmlar × ortadan kald × rma J Denetim Alarm yönetme proseslerinin periyodik olarak denetimi