Yangın ve Güvenlik Dergisi 163. Sayı (Kasım-Aralık 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 163 83 YANGIN - MAKALE Kaynak: www.magazine.sfpe.org Yang × n Riski Tetkik Sistemi Günümüzde bütün yang × ndan korunma mühendislerinin kar ü × kar ü × ya olduklar × en önemli zorluk bir yang × n × n ne zaman ve nerede ç × kaca ù × n × kimsenin bilmiyor olmas × d × r. K × smen bunun sebebi, kimsenin gelece ù i öngörememesidir. Ancak bir di ù er sebebi de bina ve yang × n düzenlemelerinin, riski yönetmek için kullan × l × yor olmalar × d × r. Yang × nlar × n olaca ù × n × hepimiz biliyoruz. 2011 y × l × nda sadece ABD’de 1.389.500 yang × n va- kas × raporlanm × ü t × r. Bu yang × n- larda 3,005 sivil hayat × n × kay- betmi ü , 17,500 sivil yaralanm × ü ve 11.7 milyar dolar maddi hasar meydana gelmi ü tir. Yap × yang × nlar × bu yang × nlar × n %35’ine denk gelmektedir (484,500) ancak sivil ya ü am kay × plar × n × n %84’üne (2,640), sivil yaralanmalar × n × n %79’una (15,635) ve maddi kayb × n %83’üne (9.7 milyar dolar) sebep olmu ü lard × r. Kay × plar × n büyük k × sm × ev ortam × nda olmakla birlikte, 2011 y × l × nda raporlanan ve ya ü am kayb × na sebep olan 22 büyük yang × n- dan 17 tanesi ev ortamlar × nda meydana gelmemi ü ve top- lam 293.9 milyar dolarl × k mal kayb × na yol açm × ü lard × r. Çok fazla can kayb × n × n meydana geldi ù i yang × nlar dameydana gelmektedir. Örne ù in 2003 y × l × nda The Station gece ku- lübündeki yang × n gibi. Görünen odur ki büyük ya ü am veya mal kayb × n × n meydana gelmedi ù i bir gün geçmemektedir. Günümüzde bütün yang × ndan korunma mü- hendislerinin kar ü × kar ü × ya olduklar × en önemli zorluk bir yang × n × n ne zaman ve nerede ç × kaca- ù × n × kimsenin bilmiyor olmas × d × r. K × smen bunun sebebi, kimsenin gelece ù i öngörememesidir. Ancak bir di ù er sebebi de bina ve yang × n düzenlemelerinin riski yönetmek için kullan × l × yor olmalar × d × r. Bina ve yang × n mevzuatlar × karma- ü × k ve kapsaml × d × r ve bu da pek çok bina için genel olarak tolare edilebilir bir yang × n perfor- mans × seviyesi sunmaktad × r. Bu ayn × zamanda herhangi bir binada, özellikle ilgili kanun ya da mevzuatlar × n çözüm getirmemi ü oldu ù u bina, malik ya da süreç veya misyon özellikleri var ise, bilinmeyen ya da öngörülemeyen ya ü am güvenli ù i veya mal kayb × problemlerinin ola- bilece ù i anlam × na gelmektedir. Bu tür bir po- tansiyelin mevcut olup olmad × ù × n × belirlemenin bir yolu bina ya da tesise yönelik bir yang × n risk tetkiki gerçekle ü tirmektir. Yang × n Risk Tetkiki Yang × n risk tetkiki (YRT)’nin genel amac × olas × yang × n risklerini tespit edip özelliklerini belirlemek ve yang × n risk yönetimi kararlar × na yönelik bilgi sa ù lamakt × r. Burada amaç üç temel soruya cevap sunmakt × r: ne olabilir (ne yanl × ü gide- bilir), olma olas × l × ù × nedir, ve olursa sonuçlar ne olacakt × r? Yang × n risk tetkiki (YRT), yang × na sebep olabilecek tetkiklerin belirlenmesi ve ol- Proje kapsam × ve hedeflerinin Belirlenmesi Objektiflerin, ölçütlerin ve Alt s × n × rlar × n tan × lanmas × Tehlikelerin Tan × mlanmas × Yang × n Senaryolar × n × n tan × mlanmas × Senaryo kümelerinin Belirlenmesi Frekans analizi gerçekle ü tirme Risk Hesaplama Belirsizlik analizi gerçekle ü tir Risk de ù erlendirme: risk kabul edilebilir s × n × rlar içinde midir: Evet Dokümantasyon Yap × lacak de ù i ü iklikleri tan × mla Risk kabul edilebilirlik Alt s × n × r × na geri dönü ü Riskleri azalt ya da analizi yenile Veri Sonuç analizi gerçekle ü tirilmesi û ekil 1. Yang × n Risk Tetkik Süreci 4 Yang × n risk de ù erlendirme görü ü raporu