Yangın ve Güvenlik Dergisi 163. Sayı (Kasım-Aralık 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 163 81 YANGIN - MAKALE Maksimum Ki ü i Say × s × Minimum Geni ü lik (mm) 60 750 110 850 220 1050 220’den fazla Ki ü i ba ü × na ‘5mm Bina özellikleri Tan × m × Örnekleri A Uyan × k olan ve binay × yak × ndan tan × yan bina sakinleri Ofis binalar × ve endüstriyel tesisler B Uyan × k olan ve binay × yak × ndan tan × mayan bina sakinleri Ma ù azalar, sergiler, müzeler, e ù lence merkezleri, ve di ù er toplant × yerleri vs. C Uykuda olma olas × l × klar × bulunan bina sakinleri: Bu kategori ü u alt kategorilere bölünmü ü tür: Ci uzun dönemli bireysel bina 24 saat yerle ü ik bak × m yönetim personeline sahip olmayan binalar Cii Uzun dönemli yönetilen bina Servis alan daireler, yurtlar, yat × l × okullar vs. Ciii K × sa dönemli bina Oteller Kategori Yang × n Büyüme H × z × Önekler 1 Yava ü S × n × rl × yan × c × malzeme 2 Orta ú stiflenmi ü karton kutular 3 H × zl × Balyalanm × ü k × yafet, istiflenmi ü plastik ürünler. 4 Ultra-h × zl × Yan × c × s × v × lar Bina Düzenlemeleri ve ú ngiliz Standart- lar × . 1) Bina Düzenlemeleri: maksimum insan say × s × yakla ü × m × Mevcut bina düzenlemeleri, yeni in ü a edilmi ü ve ya ü am amaçl × olmayan binalar ve belirli bir amaç için yap × lm × ü daire bloklar × n × n ortak alanlar × ndaki tahliye güzergahlar × ve ç × k × ü lar için geçerli olacak geni ü likler ile ilgili yönlendirmeleri ‘Bina Düzenlemeleri 2010, Yang × n Güvenli ù i, Onaylanm × ü Doküman B, Bask × 2 – Ya ü a- ma Amaçl × Olmayan Binalar 2006 versi- yonu’ içinde sunmakta olup bu doküman 2007 ve 2010 y × l × nda yap × lan de ù i ü iklikleri de içermektedir. A ü a ù × daki bilgiler yukar × da belirtilmi ü olan belgenin 37.sayfas × ndan al × nm × ü t × r: 3.18: Kaç × ü yollar × ve ç × k × ü lar × n × n geni ü likleri, bunlar × kullanma ihtiyac × olan insan say × - s × na ba ù l × d × r. Bunlar × n a ü a ù × daki tabloda belirtilenlerden daha ufak boyutlarda olmamalar × gerekir: 3.20: Tahliye yollar × ve ç × k × ü lar × n geni ü - likleri maksimum ki ü i say × s × eklenerek bulunur. Örne ù in, her birisi 805 mmgeni ü li ù e sahip olan 3 ç × k × ü 3 x 110 = 330 ki ü iyi bar × nd × ra- bilecektir (2550 mm geni ü li ù indeki tek bir ç × k × ü × n bar × nd × rabilece ù i 510 ki ü iyi de ù il). 2) ú ngiliz Standartlar × : Risk profili yakla ü × m × Mevcut BSI ‘Binalar × n Tasar × m × , Yönetimi ve Kullan × m × anlam × nda Yang × n Güvenli ù ine Yönelik Uygulama Mevzuat × ’ (BS 9999: 2008), ü u iki temel faktöre ba ù l × olarak bu hesaplamaya tamamlay × c × bir yakla ü × m sunmaktad × r: bina sakini özellikleri ve yan- g × n büyüme h × z × . Bu iki faktörün bir araya getirilmesi bir binan × n risk profilini ortaya koymaktad × r. Bu da, konuyla ilgili önceki BSI yay × nlar × nda verilmi ü olan preskriptif formül- den çok, vakalar × ayr × ayr × de ù erlendiren ve bir binan × n spesifik özelliklerini de dikkate alan daha yorumlay × c × bir yakla ü × moldu ù u anlam × na gelmektedir. Bu durum, özellikle tarihi binalarda olmak üzere, mevcut bi- nalardaki tahliye yollar × ve yang × n ç × k × ü lar × n × dikkate al × rken öne ç × kmaktad × r. Bina özellikleri, temel olarak bina sakinle- rinin binay × yak × ndan tan × y × p tan × mad × klar × (yani acil durum ve panik ç × k × ü lar × aras × n- daki fark) ve uyan × k veya uykuda olup olmad × klar × na göre belirlenmektedir. Standard × n Sayfa 26’s × a ü a ù × daki tabloyu sunmaktad × r (dokümanda 2 numara ile gösterilmi ü tir): Ç × k × ü kapasitesinin hesaplanmas × anla- m × nda doküman ü u noktalar × da vurgu- lamaktad × r: 3.21: E ù er bir kat veyaoda iki veyadadaha fazla kat ç × k × ü × na sahipse, yang × n × n, bina sakinlerinin bunlardan birini kullanmas × n × en- gellenebilece ù i varsay × lmal × d × r. Geri kalan ç × k × ü ya da ç × k × ü lar × n, bina sahiplerinin h × zl × ü ekilde binadan ç × kmalar × na izin verecek ü ekilde yeterli geni ü li ù e sahip olmalar × ge- reklidir. Bu sebeple, yukar × daki tabloya göre gerekli olan ç × k × ü geni ü li ù ine karar verirken en büyük ç × k × ü × n ç × kart × lmas × gereklidir. 3.22: ú ki ya da daha fazla mevcut ç × k × ü × n (yukar × daki gibi en büyük ç × k × ü dü ü üldükten sonra) bar × nd × rabilece ù i toplam ki ü i say × s × , her bir ç × k × ü geni ü li ù inin ta ü × yabilece ù i ú ki ilave bina özelli ù i kategorisi olan ‘Medi- kal destek alan bina sakinleri’ (D) ve ‘Geçi ü Dönemindeki Bina Sakinleri’ (E), BS 9999: 2008 kapsam × nda de ù illerdir. Yang × n büyüme h × z × , a ü a ù × da belirtilen ü ekilde belirli bir binadaki yan × c × malze- melerin do ù as × ve miktar × na göre belir- lenmektedir: NB Kategori 4, BS 9999:20008 kapsam × n- da de ù ildir. Bina özellikleri ve yang × n büyüme h × z × n × n birle ü imi ile elde edilmi ü olan risk profil- lerinin örnekleri ü unlad × r (BS 9999:2008, p 28): A2: idare ofisi, okul s × n × f × A2/A3/A4: depolama ve depolar B1: banka salonu, resepsiyon alan × , fuaye B2: tiyatro/sinema, müze, restoran B3: ma ù aza, süpermarket, mobilya ma ù azas × Cii2: okul yurdu, çal × ü ma odal × yatak odas × (ö ù renci yurtlar × nda oldu ù u gibi) Sayfa 82/83’de doküman, risk profiline göre ve minimum yang × ndan korunma tedbirlerinin sa ù lanm × ü oldu ù u durumlar- da minimum kap × geni ü liklerini a ü a ù × daki tablodaki gibi s × ralam × ü t × r. Bu de ù erler, toplam kap × geni ü li ù inin a) Tabloda verilen toplam geni ü liklerden daha az olmamas × b) Risk profilinden ba ù × ms × z olmak ü art × ile 800 mm’den az olmamas × ko ü ulu ile geçerlidirler. Bina Düzenlemelerinde oldu ù u gibi, ú ngiliz Standartlar × yönergesi de, binada iki ya da daha fazla kat olmas × duru- munda, bir yang × n × n, bina sakinlerinin bunlar × kullanmas × n × engelleyebilece ù ini