Yangın ve Güvenlik Dergisi 163. Sayı (Kasım-Aralık 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 163 70 KAPAK KONUSU - MAKALE Sabitleme elemanlar × metal malzeme- den olmal × d × r. Metal olmayan sabitleme elemanlar × , ancak bu kullan × m amac × için test edilmi ü ve sertifikaland × r × lm × ü ol- malar × ü art × yla kabul edilebilir. Sabitleme elemanlar × hem çekme, hem de basma kuvvetlerine dayan × kl × olma- l × d × r. Sadece çekme kuvvetine dayan × kl × elemanlar, sadece onayl × olduklar × mon- taj ü ekilleriyle uygulanabilirler. Deprem ask × lamas × yap × lmas × gereken borularda yön de ù i ü ikli ù i söz konusu ol- du ù unda, de ù i ü ik yönlerdeki her par- çada enine ve boyuna deprem ask × lar × kullan × lmal × d × r. Sadece 3,7 m’den k × sa parçalarda bu ihmal edilebilir. 2.4.1. Enine deprem ask × lar × Yang × n tesisat × na ait tüm ana besleme borular × ile, 2 1/2” ve üstü çaplardaki bran ü man borular × nda enine deprem ask × lar × kullan × lmal × d × r. Deprem ask × lama- s × n × n kullan × lmad × ù × bran ü manlarda sis- mik s × n × rlay × c × lar kullan × lmal × d × r. Enine deprem ask × lar × n × n birbirleri ara- s × ndaki mesafe hiçbir ko ü ulda 12,2 m’yi geçmemelidir. Yap × lacak yük hesab × do ù rultusunda bu mesafe daha da k × - salabilir. Son enine depreme ask × s × yla borunun son noktas × aras × ndaki mesafe 1,8 m’yi geçmemelidir. Boruda bir yön de ù i ü tirme söz konusu ol- du ù unda, deprem ask × lar × aras × ndaki me- safe, borunun kümülatif uzunlu ù u olarak ölçülür ve 12,2 m mesafe s × n × r × a ü × lamaz. Bir boruya konulmu ü olan enine deprem ask × s × , bu boruya dik yönde saplanm × ü ba ü - ka bir boru için boyuna deprem ask × s × ola- rak kabul edilebilir. Bunun mümkün olmas × için enine ask × n × n, dik yönde borudan en fazla 61cm uzakta olmas × gerekir. 2.1. bölümünde belirtilen yerler haricinde esnek kaplin kullan × lmas × durumunda, her iki esnek kaplinde bir enine deprem ask × - lamas × kullan × lmas × zorunludur. Ask × lama noktalar × nda borunun üst kotu ile, borunun yap × eleman × na ba ù land × ù × nokta aras × n- daki mesafe 15,2 cm’den az ise, enine deprem ask × s × kullan × lmas × na gerek yoktur. 2.4.2. Boyuna deprem ask × lar × Boyuna deprem ask × lar × , sprinkler ana hatlar × nda, aralar × ndaki mesafe 24,4 m’yi geçmeyecek ü ekilde yerle ü tirilmelidir. Yap × - lacak yük hesab × do ù rultusunda bu me- safe daha da k × salabilir. Son boyuna dep- reme ask × s × yla borunun son noktas × aras × n- daki mesafe 12,2 m’yi geçmemelidir. Boyuna deprem ask × lar × , üzerine tak × ld × k- lar × boruya dik yöndeki borular için enine deprem ask × s × görevi görebilirler. Bunun mümkün olmas × için boyuna ask × n × n, dik yönde borudan en fazla 61 cm uzakta olmas × gerekir. 2.4.3. Dikey borular × n (kolon hatlar × - n × n) deprem ask × lamas × 1 m’den uzun tüm kolon hatlar × nda 4 yollu deprem ask × s × kullan × lmas × gerekir. Ana hatlardan bran ü manlara ç × kan di- key boru parçalar × (riser nipple) bu kural × n uygulanmas × na gerek yoktur. Kolon borular × na konulacak dört yollu deprem ask × lar × aras × ndaki mesafe 7,6 m’yi geçmemelidir. Kolon hatlar × , çok katl × binalarda dö ü e- meleri 2.2. bölümündeki kurallara göre geçiyorsa, dört yollu deprem ask × s × kulla- n × lmas × na ihtiyaç yoktur. û ekil 9. Deprem ask × lar × n × n planda yerle ü ti- rilmesi. 2.5. Bran ü man Hatlar × n × n Sismik S × n × r- land × r × lmas × Bran ü man hatlar × n × n en uç noktalar × n- da sismik s × n × rland × rma yap × lmas × ge- rekmektedir. Bunun için ask × elemanlar veya sismik kablolar kullan × labilir. Kablo kullan × lmas × durumunda, sabitleme kar ü × l × kl × iki yönde yap × lmal × ve dikeyle en az 45° aç × yapmal × d × r. Kabloya en yak × ndaki ask × eleman × , borunun dü ü ey olarak hareket etmesini engelleyecek tipte olmal × d × r. Sismik s × n × rland × rma ask × lama eleman × y- la yap × lacaksa, bu eleman dü ü eyle en az 45° aç × yapmal × ve en yak × ndaki ask × eleman × ndan en fazla 15 cm uzakta ol- mal × d × r. 3. Sonuç Ülkemizde yang × n tesisat × nda yap × lacak sismik koruma uygulamalar × nda, proje- lendirme, uygulama ve kontrol anlam × n- da geli ü meye ihtiyaç vard × r. Depremin gündemin her zaman üst s × - ralar × nda yer ald × ù × bir ülkede, yang × n tesisat sektörünün de, depremle ilgili tedbirler konusunda daha fazla özen göstermeye ihtiyac × bulunmaktad × r. Yang × n tesisat × nda sismik koruma uygu- lamas × n × n, sistemin ayr × lmaz bir parças × olarak görülmesi, planlama ve bütçe- lendirme a ü amas × ndan ba ü layarak, sis- temin i ü letmeye al × nmas × na kadar ihmal edilmemesi çok önemlidir. Kaynaklar [1] Binalar × n Yang × ndan Korunmas × Hakk × nda Yönetmelik, 2009. [2] NFPA 13 – Standard For The Instal- lation Of Sprinkler Systems, 2013. [3] Ba ü bakanl × k Afet ve Acil Durum Yö- netimi Ba ü kanl × ù × (AFAD) web sitesi. [4] COOPER B-LINE TOLCO web sitesi. [5] ERICO INT. CORP. web sitesi. Bu yaz × TÜYAK 2013 Yang × n ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi’nde bildiri olarak sunulmu ü tur.