Yangın ve Güvenlik Dergisi 163. Sayı (Kasım-Aralık 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 163 62 KAPAK KONUSU - MAKALE Özet 2002 y × l × nda ilk defa yay × nlanan “Binalar × n Yan- g × ndan Korunmas × Hakk × nda Yönetmelik” son halini 2009 y × l × nda alm × ü t × r. Yürürlükteki haliyle yönetmelik, 1. ve 2. deprem bölgelerinde ya- p × lan yang × n söndürme sistemlerinde sismik ask × lama ve sabitleme uygulamas × n × zorunlu hale getirmi ü tir. Binalar × n Yang × ndan Korunmas × Hakk × nda Yö- netmelik, deprem ask × lamas × n × n hangi kuralla- ra göre yap × laca ù × yla ilgili bir bilgi vermemek- tedir. Yang × n tesisat × nda uygulanacak deprem sabitlemesiyle ilgili Türk ve Avrupa standartla- r × nda da bir veri kullan × lmamaktad × r. Bu ü art- larda yönetmelik, di ù er uluslararas × kurallara uyulmas × gerekti ù ini söylemektedir. Bundan yola ç × karak, deprem sabitlemesi konusunda da, dünyada en yayg × n olarak kullan × lan Ame- rikan Yang × ndan Korunma Birli ù i NFPA’n × n (Nati- onal Fire Protection Association) standartlar × n × n kullan × lmas × en uygun yol olacakt × r. NFPA standard × n × n yang × n söndürme tesisat × yla ilgili kodu NFPA 13’tür. NFPA 13’ün 9. bölümü as- k × lama ve sabitleme kurallar × n × vermektedir. 9.3 alt bölümü ise, deprem sabitlemesi konusunda- ki hükümleri içermektedir. Burada, yang × n tesi- sat × n × n ana hatlar × nda, bran ü manlar × nda, dü ü ey ve yatay hatlarda ask × lama ve sabitlemenin na- s × l yap × laca ù × tarif edilmektedir. Depremde olu- ü acak yatay yüklerin, bölgenin deprem s × n × f × na göre hesaplanmas × ve bu yükleri emniyetli bir ü ekilde ta ü × yacak ü ekilde sabitleme elemanlar × - n × n seçilmesi veya tasarlanmas × gerekmektedir. Bir ba ü ka önemli konu da, binalardaki dilatas- yon noktalar × nda uygulanacak detaylard × r. Bu konuda yine NFPA standard × n × n hükümlerine göre hareket etmek en do ù ru seçenek ola- cakt × r. Taner KABO ø LU* Tasar × m Mühendislik Yang × n Tesisat × nda Sismik Koruma Uygulamalar × Binalar × n Yang × ndan Korunmas × Hakk × nda Yönetmelik, deprem ask × lamas × n × n hangi kurallara göre yap × laca ù × yla ilgili bir bilgi vermemektedir. Yang × n tesisat × nda uygulanacak deprem sabitlemesiyle ilgili Türk ve Avrupa standartlar × nda da bir veri kullan × lmamaktad × r. Bu ü artlarda yönetmelik, di ù er uluslararas × kurallara uyulmas × gerekti ù ini söylemektedir. Bundan yola ç × karak, deprem sabitlemesi konusunda da, dünyada en yayg × n olarak kullan × lan Amerikan Yang × ndan Korunma Birli ù i NFPA’n × n (National Fire Protection Association) standartlar × n × n kullan × lmas × en uygun yol olacakt × r. Yang × n tesisat × n × n depreme kar ü × korunmas × konusunda, uygulamada pek çok eksikle kar- ü × la ü × lmaktad × r. Bunlar × n ço ù u bilgi eksikli ù inden kaynaklanmaktad × r. Yat × r × mmaliyeti son derece dü ü ük olan tedbirlerle, binalar için hayati önem ta ü × yan yang × n söndürme sistemi tesisat × n × n dep- remden korunmas × n × sa ù lamak mümkündür. Ülkemizdeki deprem gerçe ù i herkesin ma- lumudur. Büyük depremlerden sonra ç × kan yang × nlar × n verdi ù i zararlar hepimizin haf × za- s × ndad × r. Bu bilinçle hareket ederek konuya hem tasar × m, hem de uygulama a ü amas × n- da daha fazla dikkat etmemiz gerekir. Anahtar Kelimeler: Deprem, Sismik, Dilatas- yon, Yönetmelik, NFPA 1. Giri ü Binalar × n Yang × ndan Korunmas × Hakk × nda Yö- netmelik (bundan sonra k × saca “Yönetmelik” olarak an × lacakt × r) Türkiye’de 1. ve 2. deprem bölgelerinde, yang × n tesisat × nda sismik koru- ma yap × lmas × n × zorunlu k × lmaktad × r. T.C. Bay × nd × rl × k ve ú skan Bakanl × ù × taraf × ndan 1996 y × l × nda haz × rlanm × ü olan deprem haritas × - na göre ( û ekil 1) , ülkenin önemli bir bölümü 1. ve 2. deprem bölgeleri olarak nitelendirilmi ü tir. Ba ü bakanl × k Afet ve Acil Durum Yönetimi Ba ü - kanl × ù × (AFAD) taraf × ndan yap × lan aç × klamada, halen kullan × mda olan haritan × n bir sene içeri- sinde güncellenece ù i bildirilmi ü tir. Bu güncel- lemeye göre daha dü ü ük derecede deprem bölgesi olarak görünen baz × yerlerin de daha yüksek riskli bölge olarak de ù erlendirilmesi söz konusu olabilecektir. Bu ba ù lamda yönetmelik hükümleri gere- ù ince yap × lacak sismik uygulamalar, ülkenin