• KAPAK KONUSU • MAKALE Yopdan aıoşlıımdıa hsonıcm geçici üçlü snydin yongn ile boglcnlıı ok:lajısıu faıt etmedikleılnl ortaya koymuştuı, Yüksek birıciaıdokJ lnsanlaın oc~ ct..ırurn oldu• ğunu fark ettikleri durumda ddıi başka şe'ıierle meşgul olmaya devam etttıeıı göıülm.:lştür Ortalama değeıl k.Ullonan tablolaıdaki ıooııye öncesi zomcrıları kullanıldığı zaman iki poton.siyel sınırk:ımo ortaya çıkmoktodır. Bur.larn bldnc~ veıtlerln daha az sayıda olaydan toplanmış olmasıdır Egll1m ve dçeı bllhmeyen degişkeıier bu sü-elerln çok '-'SO yada çok uzısı omasına yol açabilmektedir. En uygun değeı1erITT hangileı1oki.ığunu toııokı"okorkıyobdmek içITT daha fazla veıtye ihtiyaç voıdıı İkinci olcırak. NFPA ı Ol yangından uzakta olan tüm bina soklnleılnln savunulmaz koşu!loıdcn korunmasını geıel:.li kılmaldadıı. Tehli<:eye açık iısan gruplarnın daha fazla !ahiye süresine lhtiyoçloı ı olması durumunda ortalama degerln kulland ması kOŞUlar savıııumal hale~ önce binayı teık etme+erlnl zoıloştırocok ve anlan risk altında bıroko:::oktı. İkinci Vorsovım: Mordlvonlonn İçerisinde Hareket Yüksek bi binanın lahltyesı için blnadokl meıdtveoleıln insanların aşağı inmelerini ve binayı terk etmeıeıne irrl::an tanınması gereklidir. Haıel.:ete boşkrııkrı katta be· ıırtı blı seyctıat mesafe~ oh"ıcMo birlikte NFPA ı oı bu seyahat mesafesini sınıılı tulmaktoı:iı . ı 1 kattan daha az kat aşağı indikten sonıa bina sakinleıl merdivene ulaşmadan önce kat elli<leıi mesafeden daha lazla mesafeyi merdiven lçeıl~ne kotetmlşoluılaı. Yükse+-.. brıalardaKI aşağı iniş sı,::ueıerı ol dukça uzun olabimeklediı. Merdvenler genelde güvenli kabul edlmel:Je birlikte lnsaılannnasılaşoğılncfüerlnedalrzo,ııl biı tohmindiger kaffaıdaki insanlann merdivenlere girişin. engelleyecek kaıctx:ı~k durumlara yol açabilecekti' Meıdiııenlerdekl harekeffn hesaplanmasında kukınılan bir eşl'ıik SFPf HaıdtxxJk 1 YANGIN v• GÜVENLİK SAYl162 44 of Fire Protecıım Eng/neertıg kitabında ....erimet.tedir.5 Bul<Javı.ızsonuçlarnuyg.ılarıablllrllğl anlamında heıhcngl bi sırıılcrna sunmarnal:toı:ir. Metıekaıe başına 0.54 kişiden fazla ve metrekare tx:ışına 3.8 kişiden doha az yoğunluklaı için bu kilm-..ızun sunduğu eşlt1ik şu şel,:ildedıS = k - d:D (Eşlt1ik 11 S "' Seyctıat hattı boyunca görülen sürat ı nvsvevoffldak.J D = yoğı.ı-ıluk (klşi/m' veya klşlltı'] k=Dörtfarl<Jıtx:ıscrncık....etx:ısamcık'f(ızeyi kombna:;yonuna yönelik sabit deger a = deneysel sabi! ( mts olaak hesaplarken 0.266 . fi/dok olarak hesq-:,laıken 2.86] Metrekoreye 0.54 kiŞiden aı. yoğunluklar lçlnlnsooıaınoımaı süatıeılrıde(metıekarede 0.54 kişi yoğunluğundaki süıat) hoıekeledebimektedirler. Metrekoreden 3.8 kişiden fazJa yoğunlıklaıda hareket OJırnaktadır Bu durumda bu formüle dayanorak ve sınırlama olmadığı durumlarda tahliye süıesinl tahmin etmek mümkün olabil• mektedlı. 8uıu yapabilmek için yapılmış olanbirdenfaı.lavoıscryımvordır. Üçüncü Var3ayım : SFPE Kılavuzu Efifliğl Yüksek Binalar İçin Geçerlidir Merdlvenleıe aşağı hareket için cian kilawz eşll11ğl tem~ oıaıak 1960-laıda ve 1970"1erde iki araştnmocınn çaıışmalaıına dayanmaktodıı. Bu ~ıtlk ağırlıklı olarak Pauls ve Fıuin"in çaıı;maıanndarı gehıe.:ledi. 5 İnsanlorn forU yoğunlUC:laıdakl yürüme hı.zlorını seçmeyeteneklerrll nitel olaıak açıklamak amacıyla altı hizmet se"rfesi (A"dorı Fye kodor) belirlerım~ı. G&lemlerlne iki farklı merdwen gözlemleyerek gerişlelmişti. Merdivenlerden biı tanesi bina içinde dlgerl ~ bir stadyumdadıı. Biı kez daha hizmet seııtyeleri rlsank:ııın kendi süıolleı1ni belirleyeblldideriA seviyesinden (metrekarede 0.54 ttşıyoğuıiug.Jndan daha azJ rllş hızının ayaksüıteıek yürü"nehmnad(şTıüşoldugllvese.1yeslne (metrekaede 2.7 ı.!Şi yoğunluğundan dctıafazk:ı) uzoomaktodıı, iki meıdvende de bina saı.Jnlerlnln yüksek bir binada olduklorırapoılanmaml§fır. 1960"1aıda ve 1970'1erde Pau~ çok fal:Jı basamak ve basamak yüzeyi boyutlarına sahip o!orı Karıada' dakl 58 yüksek birıada tahliye süreçlerrll gözlemlemişti. Bu binalorı n bir kısmı 20 kat kadaı yüksek olup çoğu daha kısadıı. Bu çalışmada bina ortalamalarını ve suıııl sayıda spot ölçümler! ınce l emlştlr. Elde edilen bu veılleıe dayanaıak aşağı iniş hı.zının şu belirtilen laımüle göre hesoplanobileceğr'II öne sürmüştür S • 1 . 08- 0. 29D[eşillk 2J bu,ado S "' Seyahat hattı boyunca görülen sürat (m/sJ D = yoğunluk (kişVm') Bırrıcı eşllllkte metılk. bi'lm soblllerlnln ve 17 .8cm"ikbasanakyüksekllğlve27.9 cm tx:ısanak yüzeyi derinliğinin kullorımasr durumunda bu iki eşıt'lk eşit değer olmaktadı. Doha sonraki yıllarda Pauls aynı veılleıl kullanorci<. bu çalışmadaki meıdlv9nleıln büyük kısmının 17.8 cm'lik tx:ısamak yül.:- sel:Jiği ve 27.9 cm basamak yüzeyi derrlliğine ne sahip oki.ığunu rapoılc:ımışlı. Pauls. lnsoolann basamak yüksekllğl ve tx:ısamcık yüzeyi deılnllğine bağlı olaak meıdivenleıi !arklı hıı:laıda hebiecekleri teorisini öne sürmüştür. Bu teoılk eŞiflik ile dört forU kombinasyon iÇin faıkb süralierin neler olableceğn heoc:ıpk:rıml§fır. Kendsi aynı zamanda elde edilen degeılerln gerçek verilere dayalı olmadığını ve pıotikte kullanılmaması gerektiğ i ni de açıkçabellıtmlşljı Buüç faı1<.lıaıaştımayad::ı'-,,::ıncırci<.Nelson ve MacClennan EŞillik 1"i gelişlimişleıdi. Yoğunluğun metrekarede 0.54 kişiden az oldUg.J duıumlada, serbest hareket hızıııbelrlemek.iÇl"IFrı.irln bulgulorınckın faı,ıdakrımışlaıdıı. Bunun aıdından ı 7.8
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=