Yangın ve Güvenlik Dergisi 160. Sayı (Temmuz-Ağustos 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 160 62 YANGIN - MAKALE Zemin Bas × nç Fark × (H 2 O içinde) Bas × nç Fark × (Pa) D × ü Duvar S × z × nt × s × : Çok s × z × nt × S × z × nt × l × Ortalama Notlar: 1.Bu grafi ù in amac × , temel sistem ile zemin kattaki bas × nç farkl × l × klar × n × n s × z × nt × l × ve or- talama s × z × nt × l × d × ü duvarlar ile çok fazla olabilece ù ini göstermektir. Ancak, çok fazla s × z × nt × l × d × ü duvarlar oldu ù unda, temel sistem bas × nç fark × kriterlerini kar ü × lamaktad × r. Bu, buradaki grafikte gösterilmemi ü tir 2. ??* û ekil 2. Örnek binadaki temel sistem için asansör bas × nç farkl × l × klar × . Bkz. Not 2 Bkz. Not 1 Ofis alan × Ofis alan × Duvar Havaland × rmalar × Duvar Havaland × rmalar × Kanal Kanal Kanal Havaland × rma aç × kl × ù × Havaland × rma aç × kl × ù × Havaland × rma aç × kl × ù × Havaland × rma aç × kl × ù × Koridor Kanal Notlar: 1. Havaland × rma kapaklar × , asansör ve merdiven bo ü lu ù u bas × nçland × rmas × aktif hale getirildi ù i zaman aç × l × rlar. 2. (b)’deki sistem için, koridor ve havaland × rma aç × kl × klar × aras × ndaki kanallar asma tavan üzerinde yer almaktad × rlar. 3. (b)’deki sistem için, yang × na dirençli bir duvar × n kanal penetrasyonlar × mevzuat gerekliliklerine ba ù l × olarak yang × na direnç gerekliliklerine sahip olabilmektedir. û ekil 3. D × ü havaland × rma (EV) sistemine sahip olan binalar × n tipik zemin planlar × . (a) Örnek binadaki d × ü havaland × rma (EV) sisteminin zemini (b) Kal × c × koridorlara sahip bir binadaki d × ü havaland × rma (EV) sisteminin zemini bu s × z × nt × n × n GLF sistemi için önemli oldu- ù unu ortaya koymu ü tur. Temel Sistem Temel sistemde, her bir merdiven kovas × ve asansör kuyusu bas × nçland × rma havas × sa ù layan bir ya da daha fazla özel van- tilatöre sahiptir. Yukar × da belirtildi ù i üzere bina cephesi hem asansörlerden hem de merdiven bo ü luklar × ndan gelen büyük miktardaki hava ak × ü × n × etkin ü ekilde kald × r- ma becerisine sahip de ù ildir. Bu sebeple temel sistem pek çok bina için ba ü ar × l × bir bas × nçland × rma sa ù layamamaktad × r. Ba ü ar × l × bas × nçland × rman × n anlam × asan- sör bo ü luklar × boyunca (ya da merdiven bo ü luklar × boyunca) olan bas × nç farkl × l × kla- r × n × n Tablo 1 ’in minimum ve maksimum tasar × m de ù erleri olmas × d × r. Ortalama ve s × z × nt × l × d × ü duvarlara sahip örnek binadaki temel sistem için, û ekil 2 ’de görüldü ù ü üzere, zemin kat seviye- sinde asansör kuyusu boyunca görülen bas × nç farkl × l × klar × maksimum kriterin çok üzerindedir. Ancak buna ilave olarak, çok fazla s × z × nt × yapan d × ü duvarlar ile temel sistemin ba ü ar × l × ü ekilde bas × nçlan- d × r × labildi ù i de görülmektedir. Ba ü ar × l × bir bas × nçland × rma için gerekli olan hava her bir asansör kuyusu için 27,700 cfm (13 m 3 /s) ve her bir merdiven kovas × için ise 6,560 cfm (3.1 m 3 /s)’dir. Göreceli olarak daha fazla s × z × nt × yapan binalar için, asansörler için gerekli olan büyük miktarda bas × nçland × rmaya e ü lik edebilecek seviyede yeterli duvar s × z × nt × s × olmas × beklenebilir ve temel sistem ile ba ü ar × l × bir bas × nçland × rma meydana gelebilir. Spesifik bir bina için CONTAM ile yap × lan bir analiz temel sistemin fizibiliteye sahip olup olmad × ù × n × de ù erlendirebilir. E ù er de ù ilse a ü a ù × da belirtilen sistemin dikkate al × nmas × gerekecektir. D × ü Havaland × rma Sistemi (DHS) Bu sistemin amac × binadaki s × z × nt × y × art- t × rmak ve bu sayede ba ü ar × l × bas × nçlan- d × rma elde edebilmektir. Buradaki örnek bina aç × k planl × bir ofis binas × oldu ù u için bu, d × ü duvarlarda havaland × rma bo ü luk- lar × kullan × larak yap × labilmektedir. Örnek bina için ( û ekil 3a ), CONTAM simülasyon- lar × , havaland × rma bo ü luklar × n × n tasar × m kriterini kar ü × layacak ü ekilde boyutlar × n × n de ù i ü tirilebilece ù ini göstermi ü tir. Örnek binada, ev sistemi temel sistemin gerek duydu ù u ayn × bas × nçland × rma havas × miktar × na ihtiyaç duymu ü tur. Aç × k planl × olmayan bir bina için, koridor duvarlar × ve di ù er duvarlar × n ak × ü direnci sistem performans × üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilmektedir. Bu negatif etki, û ekil 3b ’de gösterilen ü ekilde kanallar × n kul- lan × lmas × ile düzeltilebilmektedir. Bu kanallar, asansörden d × ü kap × lara bir hava ak × ü yolu görevi görür ve bu sayede koridor duvarlar × ve di ù er duvarlar × n etkisini ortadan kald × r × r. Havaland × rma aç × kl × klar × olumsuz rüzgar et- kilerini en aza indirebilecek ü ekilde yerle ü ti- rilmeli ve içeri verilen havan × n giri ü noktalar × - n × n, sa ù lanan hava içerisine duman × n geri kar × ü mas × n × önlemek için havaland × rma aç × kl × klar × ndan uzakta olmas × gerekir. Bu havaland × rma aç × kl × klar × , mevzuat gerekli- liklerine ba ù l × olarak yang × n damperlerine ihtiyaç duyabilmektedir. Kanall × DHS sistemi oteller ve siteler gibi di ù er tür binalarda da kullan × labilir. Mevzuat gerekliliklerine ba ù l × olarak yang × na dayan × kl × bir duvar × n kanal penetrasyonlar × yang × n direnç gereklilikle- rine sahip olabilir. Aç × k, d × ü kap × lar söz konusu oldu ù u zaman, zemin katta d × ü havaland × rmalar bulun- mas × na gerek yoktur. DHS sistemi, kap × lar × n bir k × sm × ya da tamam × kapal × yken kabul edilebilir seviyede bas × nçland × rma elde edemeyebilece ù i için, sistemin çal × ü mas × ile birlikte baz × d × ü kap × lar × n aç × k b × rak × lmas × gerekli olabilecektir. Otomatik olarak aç × k b × rak × lmas × gereken d × ü kap × say × s × CON- TAM analizi ile de ù erlendirilebilir. Kat Egsoz Sistemi (KES) KES sistemi bina cephesi problemini, kullan × lan ilave hava miktar × n × azaltarak