Yangın ve Güvenlik Dergisi 160. Sayı (Temmuz-Ağustos 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 160 TULUMBACI 10 pani ù e yol açmayacak geni ü likte olmas × , ç × k × ü koridorlar × n × n temiz havaya ula ü ma- s × n × n sa ù lanmas × gerekir. Kap × larda ç × k × ü × zorla ü t × racak sabit tezgahlar × n olmama- s × na ve kap × lar × n içten d × ü a doru aç × lan tarzda olmas × na dikkat edilmelidir. Duman Kontrol Sistemleri: Ku ü kusuz, bü- yük mekanlar × n en büyük riski, iç bo ü lu ù un büyük olmas × ve duman × n h × zl × yay × lma imkan × bulmas × d × r. Yang × n kayna ù × küçük bile olsa, bo ü luk k × sa sürede dumanla doldu ù undan görünürlük mesafesi k × sal × r ve yang × n × n kayna ù × n × n bulunmas × zorla ü × r. Duman bir taraftan baca etkisi ve s × cak- l × ù × nedeniyle yükselirken bir taraftan da aç × kl × klardan gelen az miktardaki düzensiz ve yönlendirilmemi ü taze hava nedeniyle yatay olarak yay × l × r. Bu tip mekanlarda, yang × ndan ve dumandan meydana gelecek zarar × n azalt × lmas × nda mekan × n geometrisindeki fiziki s × n × rlamalar, sabit söndürme sistemleri kadar önemlidir. Havaland × rma tesisatlar × yanmayan malzemeden yap × lmal × d × r. Is × ve duman olu ü umunda kendili ù inden kapanan yang × n güvenlik kapaklar × (yang × n dam- perleri) ilave edilmelidir. Bu tür kapatma tertibat × na sahip olan havaland × rma tesisatlar × n × n s × k s × k bak × m × yap × lmal × , olas × bir yang × n an × nda fonksiyonlar × n × yeterin- ce yerine getirip getiremeyece ù i kontrol edilmelidir. Havaland × rma kanallar × du- man × n ilk girece ù i yerler oldu ù undan bu k × s × mlarda kanal tipi duman dedektörleri kullan × lmal × d × r. Elektrik Tesisat × : Eskimi ü , hatal × elektrik tesisatlar × ve elektrikli aletlerin hatal × kulla- n × mlar × , neredeyse tamamen paslanm × ü tesisatlar, izolasyonsuz borular, hasar görmü ü dü ù me ve da ù × t × m kutular × ve di ù er eksiklikler yang × n tehlikesini sürekli gündemde tutmaktad × r. Bu tür hatal × te- sisatlar biran önce iyile ü tirilmelidir. Kapal × çar ü × larda, elektrik tesisatlar × d × ü yüzeyleri alevlenmeyi önleyici madde geçirilmi ü olmal × d × r. Metal manto giydirilmi ü tesisatlar kullan × lmamal × d × r. Kablo ve hatlar müm- kün oldu ù u kadar kagir yap × n × n s × vas × n × n alt × ndan geçmelidir. Anahtarlar ve prizler izole edilmi ü yuvalarda olmal × d × r. Yang × n Uyar × Sistemleri: Kapal × çar ü × lar- da yang × nlar × n geni ü lemesin ve hasar miktar × n × n fazla olmas × n × n nedeni, yang × n ba ü lang × c × n × n çok geç fark edilmesi ve dolay × s × yla geç müdahale edilmesindir. Bir yang × n, d × ü ar × dan görülecek boyutlara gelmi ü se kontrol alt × na al × narak söndürül- mesi çok zordur. Yang × n × n erken haber al × nmas × sürekli kontrol eden ki ü ilerle veya otomatik uyar × sistemleri ile sa ù lan × r. Ka- pal × çar ü × lar × n her noktas × nda sürekli insan bulundurmak mümkün olmad × ù × gibi, bu- lundurulan insanlar × n hata yapabilecek- leri de dü ü ünülmelidir. Kapal × çar ü × larda otomatik ihbar sistemleri kullan × lmal × d × r ve en uygun dedektör tipi iyonize duman dedektörleridir. Bunun yan × nda mutlaka bekçi de bulundurulmal × ve bekçiler için otokontrol sistemi getirilmelidir. Yang × n Söndürme Sistemleri: Kapal × çar ü × larda yang × n söndürme sistemleri; ilk müdahale için kullan × lacak ta ü × nabilir söndürücüler, sabit-boru hortum sistemi ve otomatik söndürme sistemleridir. ú lk müdahalede kullan × lmak üzere, her dük- kanda bir adet 6 kg l × k kimyasal kuru tozlu ta ü × nabilir söndürme cihaz × bulunmal × d × r. Tüpler kolay ula ü × labilen yerlerde ve her müstakil hac × m için kullan × labilecek yer- lerde olmal × d × r. Bu cihazlar × n bak × m ve kontrolleri çok s × k aral × klarla yap × lmal × , itici tüpler kontrol edilerek her an hizmete haz × r bulundurulmal × d × r. Kullan × lan tüplerin TSE kalite belgesine sahip olmas × na dikkat edilmelidir. Sulu yang × n söndürme sistemleri olarak kullan × lan sabit boru hortum sistemlerinin 30 metre aral × klarla yerle ü tirilmesi gerekir. Yang × n an × nda çar ü × da bulunan personel veya olay yerine gelen itfaiyeciler tara- f × ndan kullan × lan bu sistemlerde sürekli su olmal × ve tabanca tipi lanslar tercih edilmelidir. Büyük çar ü × larda ü ebeke ba- s × nc × na bak × lmaks × z × n hem elektrik motor tahrikli hemde Diesel motor tahrikli yang × n pompalar × kullan × lmal × ve su deposu en az 200 ton kapasitesinde olmal × d × r.Ta ü × nabilir söndürme cihazlar × , sabit boru-hortum sistemlerinin yan × s × ra özellikle itfaiyenin zor ula ü abildi ù i k × s × mlara otomatik sprinkler sis- temleri yap × lmal × d × r. Japonya’da otomatik söndürme sistemi yap × lmayan kapal × çar ü × niteli ù indeki yerler bölümlere ayr × larak 50 metre aral × klarla su perdesi olu ü turulacak sistemler tesis edilmektedir. Bekçiler ve E ù itimi: Say × s × çar ü × n × n büyük- lü ù üne göre seçilecek bekçilerin her birisi bir itfaiyeci gibi de görev yapabilmelidir. Do ù ru ve yeterli olarak seçilmi ü yang × n söndürme sistemlerinin yan × nda sürekli olarak yirmi dört saat görevli bekçi bulun- durulmas × gerekir. Bekçilerin yang × ndan korunma ve söndürme konusundamutla- ka e ù itilmesi gerekir. Personel herhangi bir yang × n an × nda ne yapacaklar × n × önceden bilmeli, yang × n ihbar × yla birlikte alarma geçmeli ve mevcut söndürme tesisat × n × kullanmas × n × bilmelidir. Görevli personelin yang × na sonradan müdahale edecek ü ehir itfaiyesi personeli ile koordine çal × ü abilmesi için ön haz × rl × klar önceden yap × lmal × d × r. Sabotajlara kar ü × güvenilir personeller seçilmeli, istenme- yen konuklar × ke ü feden kamera sistem- leri yerle ü tirilmeli, giri ü ler kontrol alt × nda tutulmal × d × r. 4. Sonuç Yang × n riski büyük ve müdahale imkan- lar × k × s × tl × olan kapal × çar ü × larda meydana gelecek yang × nlarda itfaiyenin fazla ba ü ar × sa ù layamayaca ù × göz önünde bulundurulmal × ve erken uyar × sistemle- rine ve otomatik söndürme sistemlerine önem verilmelidir. Özellikle gece mey- dana gelecek yang × nlara kar ü × elektrik tesisat × bütün çar ü × dan kesilmeli, e ù itilmi ü gece bekçileri ve duman dedektörleri kullan × lmal × d × r. Al × nacak yang × n güvenlik önlemlerinde çar ü × n × n tarihi özelli ù i ve içinde bulunan dükkanlardaki madde- lerin özellikleri ve kullan × lma amac × göz önünde bulundurulmal × d × r.