Yangın ve Güvenlik Dergisi 159. Sayı (Mayıs-Haziran 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 159 TULUMBACI 16 Apartman türü konutlarda yang × n so- rumlu sisteminin uygulanmas × zordur. Bir apartmanda ya ü ayan bir ki ü inin, herkesi tahliye etmesi beklenemez. Bu ki ü inin, binadaki herkesin binay × terk etti ù inden emin olmak için, sorumlulu ù u alt × ndaki tüm özel dairelere eri ü ebilmesi gereklidir. Buna ilave olarak bu görev için do ù ru ki ü i- nin belirlenmesi de zor olabilmektedir. Bu ki ü inin bu görevi üslenmeye istekli olmas × , fiziksel olarak yard × m edebilir veya yard × m getirebilir olmas × ve binadan s × k olarak uzakta olan birisi olmamas × gereklidir. Bu ki ü inin sorumluluklar × ; binadaki di ù er ki ü ilere yang × n güvenli ù i bilgisi vermek, yang × n durumunda tüm kap × lar × çalmak, yard × ma ihtiyac × olabilecek olan binada bulunanlar × tespit etmek ve itfaiyecilere ya da kurtarma ekibine, yard × ma ihtiyac × olan binada bulunanlar × n konumlar × n × raporlamakt × r. Yang × n koruma görevlisinin her zaman için kendi dairesinde bulun- mas × beklenemeyece ù i için, bir yang × n s × ras × nda bu sorumlunun binada olmas × n × garantilemenin yolu yoktur. Birden fazla yang × n sorumlusunun tespit edilmesi bu problemi çözebilir ve bir acil durumda bu sorumlulardan en az × ndan bir tanesinin binada bulunmas × olas × l × ù × n × artt × rabilir. Apartmanlarda, yang × n sorumlusu teorik olarak uygun görülse de pratik olarak yararl × olmas × zordur. Binadaki Yard × ma ú htiyac × Olanlar × n Listesi Yüksek binalar × n büyük k × sm × nda, bazen “engelli listesi” olarak da adland × r × lan bir sistem uygulan × r. Bu liste engelli ki ü ilerin güncel bir listesini, onlar × n s × n × rlamalar × n × ve binadaki konumlar × n × içerir. Bu liste sistemi, e ù er güncel tutulabilirse, yard × ma ihtiyac × olan ki ü ileri h × zl × ü ekilde tespit etme anlam × nda faydal × olabilir ve olay ma- halline gelen kurtarma ekibi taraf × ndan kullan × labilir. Maalesef engelli listesi, her zaman için binadaki engelli ki ü ilerin tam listesi ola- mamaktad × r. Engelli ziyaretçiler bu listede olmayacakt × r. Düzenli olarak binada olan engellilerin bulundu ù u binalar özel sebeplerden ötürü bu listede olmay × reddedebilirler veya bu tür bir sistemin oldu ù undan haberdar olmad × klar × için bu listeye kat × lmak için ba ü vurmayabilirler. Engelli listesi ile ilgili problem, genelde güncel tutulmamalar × d × r. E ù er liste do ù ru de ù ilse, kurtarma ekipleri de ù erli vakitlerini harcam × ü olacaklar yard × ma ihtiyac × olan di ù er ki ü iler ula ü × mlar × gecikecektir. Bir yang × n listesinin faydal × bir araç olabilmesi için, bir ki ü inin bu listeyi her 3 ila 6 ayda bir güncellemesi gerekir. Yard × mc × Arkada ü Sistemi Engelli ki ü ilerin bulundu ù u pek çok ofis binas × , yard × mc × arkada ü sistemini uy- gulamaktad × r. Engelli her bir ki ü i, engelli olmayan bir ya da daha fazla ki ü i ile e ü le ü tirilir. úü itme ya da görme engelli bir ki ü inin, di ù er bir ki ü iye atanmas × ve fiziksel engellili ù e sahip bir ki ü inin ise iki ki ü iye atanmas × önerilmektedir. Bunun yan × n- da, her engelli ki ü inin iki ki ü iye atanmas × da önerilmektedir, çünkü bu durumda yang × n s × ras × nda bir tanesi orada olmazsa di ù er yard × mc × mevcut olacakt × r. Elbette, e ù er engellili ù e sahip ki ü inin bu ü ekilde belirlenmek istememesi veya özel mu- amele görmek istememesi durumunda bu sistem kullan × lamaz. Yard × mc × arkada ü lar × n dikkatli ü ekilde seçil- mesi gerekir. Yard × mc × arkada ü ve engelli ki ü i bir acil durumda h × zl × ü ekilde birbirleri ile temasa geçebilmelidir. Yard × mc × ar- kada ü × n e ù itimsiz oldu ù u ya da uygun olmad × ù × (örne ù in, engelli ki ü inin ta ü × nmas × gerekiyorsa yard × mc × arkada ü × n yeterince güçlü olmamas × gibi) durumlarda bu sis- temetkisiz hale gelmektedir. E ù er yard × mc × arkada ü e ù itimsiz gibi görünüyorsa engelli ki ü iyi tahliye anlam × nda motive etmek için gerekli olan güveni uyand × rma olas × l × ù × çok dü ü ük olacakt × r. Pek çok durumda engelli ki ü inin gerçekten yard × ma ihtiyaç olup olmad × ù × n × belirleyebilmesi ve yard × ma ihtiyaç varsa ne tür bir yard × ma gerek oldu ù unu belirleyebilmesi gereklidir. Yard × mc × arkada ü × n bir tahliye süreci boyunca engelli ki ü inin yan × nda olmas × beklenir. E ù er bir ba ü ka kata geçilmesi gerekiyorsa yard × mc × arkada ü × n ve en- gelli ki ü inin di ù er ki ü iler gidinceye kadar ve merdiven bo ü luklar × tahliye için bo ü al × nca- ya kadar beklemeleri tavsiye edilmektedir. Bu kullan × lan tahliye tekni ù inin türüne ba ù l × d × r. Örne ù in i ü itme engelli bir ki ü i bi- nay × tahliye eden di ù er insanlar × n ak × ü × na uyarak di ù erleriyle ayn × süratte kendisi de binay × tahliye edebilir. Di ù er yandan tekerlekli sandalyede bulunan birisini merdivenlerden a ü a ù × indirmek merdiven bo ü lu ù unun tamam × n × i ü gal edebilir ve bu sebeple binadakilerin büyük k × sm × tahliye edildikten sonras × bu i ü lemin yap × lmas × daha uygundur. Üzerinde uzla ü × lm × ü olan bu prosedürün ne oldu ù undan ba ù × ms × z olarak bu prosedürün önceden egzersiz edilmi ü olmas × gereklidir. Bu sayede hem yard × mc × arkada ü hem de engelli ki ü i bu yöntemi bilecek ve kolayca uygulayabilir olacakt × r. Yard × mc × arkada ü sistemi ayn × zamanda apartman türü binalarda da uygulana- bilmektedir. Ancak kom ü ular × n birbirlerini çok iyi tan × mad × klar × durumlarda yete- rince faydal × olmamaktad × r. Engelli baz × ki ü iler kendilerine yard × mc × olmas × için bir yabanc × n × n da atanm × ü olmas × ndan rahats × z olabilirler. Ancak di ù er taraftan engelli ki ü i için kendisine herhangi bir acil durumda yard × mc × olacak bir ki ü inin varl × ù × da rahatlat × c × olacakt × r. Yard × mc × arkada ü × sistemi, yard × mc × arkada ü lar × n do ù ru ü ekilde e ü le ü tirildi ù i durumlarda iki tarafça da bir yük olarak görülmemelidir. Ofis binas × ya da apartmanda her zaman bulunmayan bir ki ü i iyi bir yard × mc × arka- da ü aday × olmayacakt × r. Bir engelli ki ü iye birden fazla yard × mc × arkada ü atanmas × bu gibi durumlar × önleyebilir. Yard × mc × arkada ü atanmas × engelli ki ü iye yard × mc × olma sorumlulu ù unu en az × ndan bir ki ü inin üstlenmesini garantiler. Hiç kim- senin yard × mc × arkada ü olarak atanma- mas × durumunda, binadaki herkesin bir ba ü kas × n × n engelli ki ü iye yard × mc × olaca- ù × n × varsaymas × riski söz konusudur. Di ù er yandan ise bu ki ü i tamamen yard × ms × z b × rak × lm × ü olabilir. Yard × mc × arkada ü sistemi özellikle binada yaln × z ya ü ayan ki ü iler için faydal × olmaktad × r.