1 YANGIN -MAKALE - 64 Bu yazıda, elektrik kaynaklı yangınların çıkış sebeplerinden ve bu tip yangınlarda riskleri azaltmak için alınabilecek önlemlerden bahsedilmektedir. ____ ------Gökhan ESER Balıkesir Organize Sanayi Bölgesi İtfaiye Amiri 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 135 Elektrik Yangınları Türkiye İ statistik Kurumu'nun açıkladığı sonuçlara bakıldığında elektrik kaynağından dolayı oluşan yangınların göz ardı edilemeyecek oranlarda olduğunu görmekteyiz. içerisinden akım geçen iletkenler ısınarak dış yüzeylerine ısı salarlar. Buradaki ısının büyüklüğü iletkenin kesitine, iletkenin cinsine ve bunlara benzer birçok unsura bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bilindiği üzere küçük kesitli iletkenlerden taşıma kapasitesinden fazla akım geçirildiğinde, iletken içerisinden akan elektronlar iletken yüzeyine hızlı şekilde çarparlar. Bu durum iletkenin sıcaklığının artmasına, dış izolasyonunun bozulmasına ve iletkenin özelliğini yitirmesine sebebiyet verir. Elektrik kaynaklı yangınlar incelendiğinde; yangının çıkış sebebi olarak aşağıda yer alan maddeler gösterilmektedir: t Kısa devre - ark oluşumu, t Yetersiz izolasyon, t Kaynağa ya da trafoya taşıyamayacağından fazla yüklenme (aşırı yüklenme), t Alıcılarda bilinçsizce düşük kesitli iletken kullanımı, t Kabloların mekanik hasarlara maruz kalması (sıcak yüzeyler, kopma, kesilme vs.), t Elektrikli aletlerin bakımlarının zamanında yaptırılmaması, t Elektrik işlerinin bu konuda uzman kişilere yaptırılmaması. Elektrik kaynaklı bir yangının meydana gelebilmesi için kaynağın, alıcının, sigortanın, kablonun herhangi bir nedenden dolayı (bozulma, aşırı yüklenme, ısınma) ark yani kıvılcım oluşturması gerekir. Eğer böyle bir durum meydana gelir ve ark kaynağının çevresinde kolay tutuşur ya da tutuşma sıcaklığı düşük yanıcı maddeler bulunursa düşen arkın bu kolay yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeleri tutuşturmasıyla yangın başlar ve giderek büyür. Elektrik yangınları itfaiyeciler açısından da büyük bir tehlikedir. Çünkü siz alevle mücadeleyi seçmiş itfaiyecilerden, yanan bir mekandaki tüm tehlikelerden kendinizi koruyarak yangınla mücadele etmeniz istenir. Yanan bir binaya, araca, fabrikaya müdahale etmeden önce ortamda elektriğin bulunmadığından emin olunmalıdır. Bir binanın elektriğinin sigortadan, panodan, disjenktörden ya da trafo binasından kesilmesi, o binada e lektrik tehlikesinin olmadığı anlamına gelmez. Bina başka bir yerden enerji alıyor, kaçak elektrik kullanıyor, farklı iki noktadan besleniyor ya da binada elektrik kesintilerine karşı jeneratör ya da ups kullanılıyor olabilir. Burada önemli olan söndürme işleminin sağlıklı ve tehlikesiz olarak yapılabilmesi için ortamdaki elektrik tehlikesinin ortadan kaldırılmasıdır. Eğer bu tehlike ortadan kaldırılamıyor ise söndürme personeli yanan bölgeye gelişigüzel su sıkmamalı "Söndürme maddelerine göre elektriğe yaklaşma mesafeleri" kuralına uymalı, elektriği iletmeyen kauçuk tabanlı çizmeler kullanmalı ve söndürme suyu ile irtibatını tamamen kesmelidir. Aksi halde bu tehlikeli durum ciddi sonuçlar doğurabilir. Yangın sebebi olarak görülen elektrik tehlikesi bazı önlemler alınarak riskleri azaltılabilir. Örneğin; t Elektrikli cihazların izolasyonunun iyi olması , t Elektrikli cihazların uygun kesitte iletken ve kaynak tarafından beslenmesi, t Ark oluşumu muhtemel mekônlarda kolay yanıcı maddelerin bulundurulmaması, t Elektrikli cihazların bakımlarının zamanında ve bu konuda bilgili kişiler tarafından yapılması, t Yüksek akım çeken cihazların hepsinin aynı anda kullanılmaması, t Elektrikli ısıtıcıların yanıcı maddelerde uzak noktalarda bulunması, t Hatlara aşırı yüklenilmemesi elektrik yangınlarını büyük ölçüde azaltmaktadır. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=