Yangın ve Güvenlik Dergisi 203. Sayı (Kasım-Aralık 2018)

36 Yangın ve Güvenlik / Kasım - Aralık 2018 yanginguvenlik.com.tr MAKALE F GAZI DÜZENLEMESİNİN FM-200 (HFC-227ea) ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ İSMAİL TURANLI Norm Teknik A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi GİRİŞ H idroflorokarbonlar (HFC) hacimsel söndürme uygu- lamalarındaki Halon 1301 yerine kullanılan en yaygın malzeme olup aynı zamanda local uygulamalarda alon 1211 yerine de kullanılmaktadır. Bu temiz, ozonu tüket- meyen söndürme maddeleri stratosferdeki ozon bitimine karşılık olarak geliştirilmişti ve an itibariyle dünya çapında milyarlarca dolar değerinde varlığı korumaktadır. 1. tabloda şu an kullanımda olan HFC temiz gazlı sön- dürme malzemelerinin bileşenleri belirtilmektedir ve 2. tabloda ise ozon tüketimi (ODP), küresel ısınma potan- siyeli (GWP) ve atmosferdeki ömürleri dahil olmak üzere bu maddelerin çevresel özellikleri özetlenmektedir. Temiz malzeme sistemlerinde kullanılan HFC’ler; HFC-23 (CF3H), HFC-125 (CF3CF2H), HFC-227ea (CF3CHFCF3) ve HFC-236fa (CF3CH2CF3) maddelerini içermektedir. HFC’LER ÜZERINDEKI ULUSLARARASI DÜZENLEME HFC temiz yangın söndürücü maddeler sıfır ODP ile tanınır ve sonuç olarak Montreal Protokolü’nün herhangi bir hükmüne tabi değildir. Uluslararası açıdan bakıldığında HFC’ler Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleş- mesi (UNFCCC) hükümlerine tabidir. UNFCCC iklim değişik- liğinin ortaya çıkardığı zorlukları ele almak amacıyla yapılan devletlerarası çalışmalar için genel bir çerçeve oluşturan uluslararası bir anlaşmadır. UNFCCC uyarınca sera gazı salı- nımı (GHG) hakkında bilgi toplayıp bilgi alışverişi yaparlar ve bu salınımları ele almak için strateji belirlerler. UNFCCC konferans taraflarının (COP3) üçüncü toplan- tısındaki alınan karar gereği, 1997 yılında UNFCCC anlaşma- sına, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşme- sine Kyoto Protokolü (Kyoto Protokolü) olarak bilinen bir düzenleme yapıldı. Kyoto Protokolü’nün birincil hedefi GHG salınımlarını azaltmaktır. Kyoto Protokolü’nün temel unsurlarının arasında; salınım hedefleri, sanayileşmiş ülkelerin salınım azaltma- ları ve bu salınım hedeflerinin elde edilmesi için gereken politika ile prosedürlerin geliştirilmesi için zaman çizelgesi bulunmaktadır. Kyoto Protokolü altı GHG’den oluşan bir “Paketi” kapsamaktadır; karbon dioksid, nitrous dioksid, Tablo 1. HFC Temiz Yangın Söndürme Malzemeleri HFC Tanımı Kimyasal Formül Ticari Adı Üreticisi HFC-23 CF 3 H FE-13 DuPont HFC-125 CF 3 CF 2 H FE-25 DuPont HFC-227ea CF 3 CHFCF 3 FM-200 DuPont HFC-236FA CF 3 CH 2 CF 3 FE-36 DuPont Tablo 2. HFC Temiz Malzemelerin Çevresel Özellikleri HFC Kimyasal Formülü ODP GWP (100 yıl) Atmosferdeki Ömrü (yıl) HFC-23 CF 3 H 0 12.000 264 HFC-125 CF 3 CF 2 H 0 3.400 32,6 HFC-227ea CF 3 CHFCF 3 0 3.500 36,5 HFC- 236FA CF 3 CH 2 CF 3 0 9.400 209