Yangın ve Güvenlik Dergisi 193.Sayı (Eylül 2017)

KAPAK KONUSU / MAKALE 24 Yangın ve Güvenlik / Eylül 2017 yanginguvenlik.com.tr BODRUMKATLARDADUMAN HAREKETININ GÖZLEMLENMESI DWI ARINIA FITRI PANCAWARDANIA MUHAMMAD A. SANTOSOA BAMBANG SUGIARTOA YULIANTO S. NUGROHOA Fire Safety Engineering Research Group, Department of Mechanical Engineering, Universitas Indonesia, Kampus UI Depok, 16424, Indonesia ÖZET B ina tasarım, konstrüksiyon ve yönetimi ve de yangınla mü- cadele stratejisi anlamında yangın güvenliğini ilgilendiren pek çok sıkı kanuni gereklilik son yıllarda uygulanmaya konulduğu için yangın olgusunun ciddi şekilde değerlendirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Günümüzde binaların en önemli özellikle- rinden birisi de bodrum katlarıdır ve yangın sırasında duman ve ısı tahliye güzergâhları yukarı doğru hareket etme eğiliminde olduğu için bodrum katlar yangın vakalarında ciddi tehdit arz etmekte- dir. Bina kullanıcılarına ve bina yapısına yönelik tehlikeye ilave ola- rak, yangın kaynaklı duman aynı zamanda, bina yangını ve hatta bodrum katı yangın koşulları gibi kapalı alan yangınlarına yönelik söndürme operasyonları sırasında itfaiye ekibi için de aşırı tehlike- li olmaktadır. Duman hareketlerini inceleme ve yangın tehlikesini azaltma anlamında tasarım etkinliğini arttıracak tedbirlerin belir- lenmesi anlamındaki yaklaşımlardan bir tanesi gerçek binayı temsil eden daha ufak ölçekte bir model kullanarak deneysel yangın testi gerçekleştirilmesidir. Bu makalede itfaiye ekibi eğitiminde kullanı- lan gerçek bir bodrum katını temsil eden 1:8 ölçekli bir bodrum katı strüktüründe yangın kaynaklı duman hareketi incelenmiştir. Du- man hareketi ve sıcaklık dağılımının temel olarak yangın kaynağı- nın yanmasından kaynaklanan itici güçten kaynaklandığı varsayımı ile, sıcaklığı sabit tutmak amacıyla ölçekleme amacına uygun ola- rak boyutsalm olmayan analizde Froude sayısı muhafaza edilmiş ve Reynold sayısı gerçek ölçek olgusundan farklı tutulmuştur. Bu yaklaşımın, ufak ölçekli modeldeki akış yeterli seviyede türbülant olduğu sürece, yeterli ve kabul edilebilir olduğu düşünülmektedir. Buna ilave olarak, bu çalışmadaki yangın testinden elde edilen so- nuçlar NIST’in Fire Dynamic Simulator (FDS)’si kullanılarak inşa edilen yangın simülasyonundan elde edilen sonuçlarla karşılaş- tırılmıştır. Bu sebeple, Froude modellemesi kullanarak yangın ol- gusunun değerlendirilmesine ve bodrum katı yangınında etkin bir yangın söndürme stratejisinin planlamasına ilave olarak bu çalışma aynı zamanda yangın mühendisliği çevrelerince yaygın olarak kul- lanılmakta olan FDS’ye yönelik bir geçerleme çalışması olarak da kullanılabilir. 1. GIRIŞ Yangın güvenliği bina güvenlik düzenlemelerinde önem- li bir unsur olarak ortaya çıkmaktadır. Yangın güvenliği un- surunun bir binanın tasarım, konstrüksiyon ve bakım süreç- lerine entegre edilmesini desteklemek amacıyla, iki farklı kompütasyon aracı geliştirilmiştir. Bunlar analitik ve sayısal araçlardır. Yangına maruz kalmış bir odadaki bir açıklık içeri- sine doğru olan kütle akış hızının ve yangından kaynaklanan dumanın sıcaklığının tahmin edilmesi gibi yangın olguları- nın tahmin edilmesine yönelik analitik modeller (1) numaralı referansta detaylı olarak değerlendirilmiştir. Sayısal model amacı önceden belirtilmiş olan varsayımlar ışığında ve uzay ve zaman değişkenleri altında ilgili eşitliklerin detaylı şekilde hesaplanması olan bir kompütasyon aracıdır. Burada iki-a- lanlı model ve saha modeli vardır. Bu modellerin detaylı de- ğerlendirmeleri referans 2, 3 ve 4’te mevcuttur. * Kaynak: www.sciencedirect.com